Panatlarli vannalar sog‘liq uchun haqiqatan foydaliymi?
Panatlar (antlers) bilan tayyorlangan vannalar haqida keng tarqalgan gaplar bor. Ilmiy dalillar cheklangan, xavfsizlik masalalari mavjud. Ushbu maqola mavzuni aniq va qisqa tarzda ochib beradi.
Kirish: Panatlarli vannalar ko‘plab joylarda qo‘llaniladigan alternativ tibbiyot amaliyotlaridan biri hisoblanadi. Ammo ularning haqiqiy samaradorligi borasidagi dalillar cheklangan bo‘lib, xavfsizlik masalalari mavjud. Quyida ilmiy nuqtai nazardan mazkur mavzuni ko‘rib chiqamiz.
Panatlar nima? (панты — antlers)
Panatlar — ayrim kiyik turlari erkaklarining boshidagi yosh bo‘lgan, silliq teri bilan qoplangan suyak o‘sishi bo‘lib, odatda hayvon kiyiklarida mavjud bo‘ladi. Ular turli parfyumeriya vositalari yoki dorivor mahsulotlar tayyorlash uchun ishlatilishi mumkin. Garchi videoda ba’zi manbalarda panatlar deb atalgan bo‘lsa-da, ilmiy adabiyotda bu atama antlers deb ham ataladi (панты — antlers).
Nega panatlar vannalarida foydalanishadi?
Rivojlangan panatlar tarkibida turli moddalarning mavjudligi aytib kelinadi: aminokislotalar, minerallar, sakkaridlar va mikroelementlar. Bu moddalar tanaga energiya berishi, immunitetni qo‘llab-quvvatlashi yoki qon aylanishini yordam berishi mumkin deb o‘ylashadi. Shuningdek ayrimlar panatlar tarkibidagi gormonal tarkibni ham muhokama qiladi.
Panatlar vannalarining taxminiy foydalari
Ushbu vannalar ba’zi yetkazuvchilari tomonidan quyidagi natijalarni va’da qilinadi:
- stressga chidamlilikni oshishi va xavotirning kamayishi
- qon aylanishini qisqa muddatda yaxshilashi
- yallig‘lanishni kamaytirishi
- immunitetni mustahkamlashi
- mushaklar bo‘yicha yengillik va charchoqni pasayishi
- terini yaxshilashi va yoshlashtirishga yordam berishi
- bozь yo‘li bo‘lgan skeletoganiya kasalliklariga yordam berishi
Rasmiy ma’lumotlar: haqiqiy natijalar mavjudmi?
Ilmiy tadqiqotlar panatlar vannalarining inson salomatligiga mustahkamlovchi ta'sirini isbotlash uchun yetarli darajada emas. Ko‘plab nashrlarda yakuniy xulosalar ma’qullanmagan bo‘lib, ishtirokchilar soni kichik edi. Xulosalar oddiy hayotdagi farqlarga bog‘liq bo‘lishi mumkin.
Ba’zi tadqiqotlarda panatlar vannalari organizmning himoya funksiyasini kuchaytirishi yoki stressga qarshi kurashishda yordam berishi aytilgan bo‘lsa-da, ularni keng qamrovli shAROitlarda tasdiqlovchi ilgari keng qamrovli ilmiy tadqiqotlar yo‘q. Shuning uchun mutaxassislar aniqlik uchun ko‘proq ishonchli tadqiqotlar zarurligini ta’kidlaydi.
Xavfsizlik: panatlar vannalari haqiqatan xavfsizmi?
Panatlar tarkibida estrogen (gormon) bo‘lish ehtimoli xavfli bo‘lishi mumkin. Agar ter orqali qon oqimiga kirib ketsa, qon bosimi, ba'zi kasalliklar xavfini oshirishi mumkin. Shu sababli ko‘plab klinikalar quyidagi holatlarda vannalarni tavsiya qilmaydi:
- yallig‘lanishlar
- onkologik kasalliklar
- allergik reaksiyalar
- buyrak yoki jigar kasalliklari
- yuqori qon bosimi
- homiladorlik
Niyang yana voz kechish kerak? Hayvonlarga zarar yetkazilishi
Panatlar olish jarayoni ko‘pincha noinsoniy va hayvonlarga jabr yetkazadigan amaliyot bo‘lishi mumkin. Bu jarayonda hayvonlar ko‘p hollarda xun bo‘lishidan oldin yo‘qolishi yoki sepsetsiya yo‘qolishi xavfi mavjud. Boshqa tomondan, hayvonlarning panatlarisiz qolishi uchun ekologik yo‘l bilan ham bezovta qilmasdan tabiatda saqlanishi muhimdir, deb mutaxassislar ta’kidlaydi.
Nima qilish kerak: ehtiyot choralarini ko‘ring
Agar siz panatlar vannalarini o‘ylayotgan bo‘lsangiz, ehtiyot choralarini ko‘ring. Yaqin shifokor bilan maslahatlashish, tasdiqlangan dorilarni qabul qilish, sport bilan shug‘ullanish yoki sabzavotli, foydali ovqatlar iste’mol qilish kabi ishonchli yo‘llarga yo‘l oling. Hayvonlar xavfsizligini ham inobatga oling.
Ekspert fikri
Mutaxassis fikri: ilmiy dalillar yetarli emas; panatlar vannalari haqidagi xavfsizlik va samaradorlik bo‘yicha ehtiyot choralarini ko‘rish zarur. Rasmiy yo‘riqlarga tayanib tanlov qiling.
Qisqacha xulosa
Panatlar vannalari ko‘plab joylarda mavjud bo‘lgan bo‘lsa-da, ularning klinik isbotlangan foydasi yo‘q va xavf-xatarlar mavjud. Ta’millashish yoki ko‘rish sifatida ular o‘rniga tasdiqlangan tibbiy yo‘llar, shifoxonaga tashrif, dori vositalari va sog‘lom hayot tarzini tanlash maqsadga muvofiq bo‘ladi. Bundan tashqari aytish mumkinki, hayvonlar xavfsizligi ham katta ahamiyatga ega.
Eng muhim xulosa: panatlar vannalari ilmiy jihatdan isbotlanmagan bo‘lib, hayvonlar hayoti bilan bog‘lash ehtiyotkorlikni talab qiladi.