Oniholizis: Tirnoq ajralishi sabablari va davolash yo‘llari

Oniholizis — nog‘ta plastinkasining qisman yoki to‘liq tirnoq osti terisi bilan bog‘lanishni yo‘qotishi natijasida yuzaga keladigan holat. Bunday ajralish tirnoqda oq yoki sarg‘ish bo‘lak paydo bo‘lishiga olib keladi, ichkaridan havo kirishi tufayli rang o‘zgaradi.

Odatda og‘riq sezilmaydi, ammo tashqi ko‘rinish noqulay bo‘lishi mumkin; shuningdek, ajralish infektsiya xavfini oshiradi. Ko‘pincha bir yoki bir nechta tirnoqlarda uchraydi va sababiga qarab vaqtinchalik yoki doimiy bo‘lishi mumkin.

E’tibor bering: oniholizis mustaqil kasallik emas, balki travma, infeksiya yoki umumiy sog‘liqdagi buzilishlar belgisidir. Shuning uchun tirnoq ajralayotganini payqab qolganingizda sabablari aniqlanishi muhim.

Nima uchun oniholizis paydo bo‘ladi?

• Jismoniy zararlar. tirnoqga tegish, bosim yoki doimiy siqilish natijasida tirnoq osti terisi zarar ko‘rishi mumkin; uzun tirnoqlar ayniqsa ta’sir ko‘rsatadi.
• Manikyur va kosmetika ishlatishlari. qattiq silliqlash, ostga og‘ir yuklash, UV nurlari ishlatiladigan vositalar yallig‘lanishga olib kelishi mumkin; formaldehid mavjud laklar allergiyaga sabab bo‘lishi ehtimoli bor.
• Dori-darmonlar. ayrim tetratsiklinlar yoki retinoidlar teri va tirnoq strukturasi o‘sishini o‘zgartirib, fotoforenzal reaksiyaga olib kelishi mumkin.
• Griyb yoki bakterial Infeksiya. tirnoq osti terisi yallig‘lanishi, ayniqsa uzoq nam muhitda bo‘lish bilan, ajralishga sabab bo‘ladi.
• Xronik kasalliklar. diabet, gipertireoz, anemiya kabi holatlar tirnoq o‘sishi va bog‘lanish jarayonini buzishi mumkin.
• Genetika. ba’zi hollarda kam uchraydigan merosiy holatlar natijasida o‘zgarish bo‘lishi mumkin.

Qanday rivojlanadi va ajralishi qanday kechadi?

Jarayon tirnoq plastinkasi va teri o‘rtasidagi bog‘lanish buzilishidan boshlangan bo‘ladi. Dastlab chekka bo‘lak paydo bo‘ladi, keyin ajralish kengayadi. Havo bilan to‘ldirilgan bo‘limda mikroblar ham ko‘payishi mumkin, bu holatni yanada yomonlashtiradi.

Aynan davolanishsiz ajralish kengayib, tirnoq osti qismi o‘rtasida qattiq moddalar to‘planishi yoki plastinka sifatlilik yo‘qolishi mumkin. AJralish davom etsa, tirnoq yostiqidagi teri atrofidagi to‘qimalar zaiflashishi ham ehtimoldir.

Oniholizis turlari

• Distal (tashqi) oniholizis. tirnoq uchidan boshlab markazga tomon ketadi; eng keng tarqalgan va odatda xavfi past.
• Proximal (ildiz yonidagi) oniholizis. tirnoq ildizi yaqinidan boshlanadi; ko‘proq jiddiy sabablarni ko‘rsatishi mumkin.

Qanday aniqlanadi?

Shifokor odatda ko‘rik orqali tashxis qo‘yadi, ammo sabablari aniq bo‘lmasligi mumkin. Ko‘z bilan ko‘rish bilan yetarli bo‘lishi mumkin, lekin surunkali yoki ko‘p tirnoqlar ta’sirlangan bo‘lsa qo‘shimcha tekshiruvlar talab etiladi.

Shifokor tirnoq osti terisini ham ko‘rik qiladi, jarayonning nuqsoni va kimyoviy moddalar ta’sirini o‘rganadi. Agar dermatologik yoki boshqa kasallik ehtimoli bo‘lsa, qon tahlillari yoki boshqa laboratoriya tekshiruvlari buyurilishi mumkin.

Oniholizis xavfli bo‘ladimi?

Noxsaniy hollarda og‘riq bo‘lmasa ham, bo‘shliqqa bakteriya yoki mikroblar kirishi infektsiyani rivojlantirishi mumkin. Shu bilan birga, ajralish uzoq davom etsa tirnoq osti terisi atrofida deformatsiya paydo bo‘lishi mumkin va yangi tirnoq uning oldinga chiqmay qolishi ehtimoli bor.

Kam hollarda, oniholizis nozik belgilar bilan zaxiralashgan bo‘lishi mumkin, masalan, nevrologik yoki ko‘p qon aylanishi bilan bog‘liq kasalliklar xavfi bor. Shuning uchun noqulay o‘zgarishlar paydo bo‘lganda tekshiruv o‘tkazish tavsiya etiladi.

Davolash usullari

Davolash sabablarga qarab belgilanadi. Provokatator omillarni yo‘qotish — dori bilan bog‘liqlikni to‘g‘rilash, infeksiya bo‘lsa, kurashish uchun mos vositalar qo‘llaniladi. Jarohat bo‘lsa, zararlangan bo‘lagi ehtiyotkorlik bilan kesib tashlanadi va yangi plastinka paydo bo‘lishi kutiladi.

Qo‘ziqorin infektsiyasi bo‘lsa, antifungal dori-darmonlar qo‘llaniladi; bakterial infektsiya bo‘lsa, antibiotiklar yozilishi mumkin. Psoriazis kabi muammolar bo‘lsa, mahalliy steroidlar yoki biologik dori vositalari qo‘llanadi.

Shuningdek, kundalik parvarish qidiruv bo‘shlig‘ini kamaytiradi: tirnoqlarni qisqa tutish, suvga uzoq vaqt bosilmaslik, qo‘lqop kiymaslik, manikurdan voz kechish. Qo‘l-oyoq oyoq kiyimi keng va qulay bo‘lishi kerak, zipli yoki tiqkan bo‘lgan mahsulotlardan saqlanish tavsiya etiladi.

Oldini olish usullari

Profilaktika – tirnoq va atrofidagi teriga nisbatan ehtiyotkorlik. Bo‘yash, qattiq silliqlash, kimyoviy bo‘yoqlar kabi amallarni ehtiyotkorlik bilan qo‘llang. Kundalik ishlar davomida qo‘lqop kiying, qo‘l bo‘lishi kerak bo‘lgan joylarni quruq tuting, namlikni kamaytirish uchun tirnoq orasini qoldirmang.

Xronik kasalliklar — diabet, gormonlar bilan bog‘liq muammolarni nazorat ostida ushlab turish muhim. Demir yetishmasligi bo‘lsa, shifokor ko‘rsatmasi bilan dori qabul qiling.

Qachon shifokorga murojaat qilish kerak?

Agar ajralish sababi aniqlanmagan bo‘lsa, tirnoq ko‘rinishi, rang o‘zgarishi, shishish yoki og‘riq paydo bo‘lsa, tezda shifokorga murojaat qiling. Bir nechta tirnoqlarning bir paytda ajralishi yoki umumiy holatlar (og‘riq, ishlashda qiyinchilik) bo‘lsa mutaxassis ko‘rsatmasi zarur.

Agar qo‘ziqorin yoki bakterial infektsiya ehtimoli bo‘lsa, o‘zingiz davolashga urinish noto‘g‘ri bo‘ladi — shifokor tashxis qo‘yib, mos-dorlarni buyuradi.

Tez yordam chaqirish hollari

Aksariyat hollarda oniholizis tez yordam talab qilmaydi, lekin quyidagi belgilarda alohida e’tibor bering: kuchli og‘riq, yallig‘lanish, og‘ir shishish, g‘ovak yoki ko‘p miqdorda g‘ijim chiqarish. Bunday hollarda belgilar paydo bo‘lishidan oldin darhol yordam chaqiring.

Asosiy xulosalar: erta tashxis va sababga mos davolash tirnoqning tiklanishini xavfsiz va tezroq amalga oshiradi.