Avstraliyada atrof-muhit qonunlarida eng katta isloh: milliy atrof-muhit himoya agentligi paydo bo‘ladi
Avstraliyada yangi qonunlar milliy atrof-muhit himoya agentligini tashkil qiladi, o‘rmonlar himoyasini kuchaytiradi, yer qazib olish bo‘yicha qoidalarni qat’iylashtiradi va uglerod chiqindilarini kamaytirish bo‘yicha yo‘l-yo‘riqlarni belgilaydi.
Avstraliyada hukumatchilar o’n yillarda mavjud bo‘lgan tabiat qonunlarini tubdan o‘zgartirish bo‘yicha keng ko‘lamli islohlarni e’lon qildi. Yangi tartiblar milliy atrof-muhit himoya agentligini tashkil etish va ekologik himoyani kuchaytirishni maqsad qilgan.
Uzoq yillik siyosiy tortishuvlardan so‘ng, Labor partiyasi Greenslar bilan kelishuvga erishdi va keyinroq opozitsiya bilan muzokaralarni yakuniga yetkazdi. Natijada qonunlar qabul qilinishi kutilmoqda.
Islohlar ichiga mahalliy o‘rmonlarni ko‘proq himoya qilish, yer qazib olish bo‘yicha cheklovlar kuchaytirish va ko‘mir hamda gaz loyihalarini tezkor ko‘rib chiqishni cheklash kiradi; lekin tanqidchilar hamon ko‘proq ish kerakligini aytmoqda.
Bosh vazir Anthony Albanese qonunlar tabiiy muhitni himoya qilishi bilan iqtisodiy loyihalarni bosqichma-bosqich tezlashtirishga xizmat qiladi, deb ta’kidlab o‘tdi.
Senatlar yig‘inining yaqinlashuvi avvalida Greens tarafidan kutilyapti: ular ko‘plab yutuqlarga erishilganini aytsa-da, iqlimga ta’sir qiluvchi “trigger” mexanizmi kiritilmaganidan norozi bo‘lishmoqda. Aholi kelajagini o‘ylab, loyıha karbon chiqindilarini hisobot qilish va 2050 yilga kelib nol net emissiyaga erishish yo‘l-yo‘riqlarini belgilaganini ta’kidlaydi.
Climate Council rahbari Amanda McKenzie esa yangi qonunlar o‘rmonlarni ko‘proq himoya qilsa-da, iqlim chiqindilarini nazorat qilish bo‘yicha yo‘lkhambarliklar hali yetarli emas, deb hisoblaydi.
Asosiy o‘zgarishlar
- Milliy atrof-muhit himoya agentligi tashkil etiladi va uning namunaviy standartlari joriy etiladi, jumladan yo‘qolayotgan hayvonlar va ularning yashash joylarini himoya qilish bo‘yicha qo‘shimcha qoidalar.
- Mahalliy o‘rmonlar yanada himoyalanadi, yer qazib olish bo‘yicha amaldagi cheklovlar kuchaytiriladi.
- Uy-joy qurilishi, qayta tiklanadigan energiya loyihalari va muhim minerallar bo‘yicha ishlar ko‘rib chiqilishi tezlashtiriladi, lekin xavfsizroq tartiblar saqlanadi.
- Uglerod chiqindilarini kamaytirish bo‘yicha hisobot va 2050 yilga qadar nol net emissiya yo‘l-yo‘riqlari belgilanishi ko‘zda tutilgan; ammo “iqlim trigger” mexanizmi joriy etilmagan.
Mutaxassislar fikri
Greens yetakchisi Larissa Waters o‘z partiyasi uchun sezilarli yutuqlar borligini ta’kidlab, lekin iqlim yo‘nalishi bo‘yicha qo‘shimcha mexanizmni kiritmaganlikni tanqid qildi. Mutaxassislar esa, loyihalar endi bosqichma-bosqich qo‘lga kiritilayotganini, ammo iqlim xavfini kino qiladigan yetarli qadamlar yo‘qligini ko‘rsatmoqda.
Atrof-muhit bo‘yicha mutaxassis Amanda McKenzie, “bu islohlar nafaqat tabiatni, balki kelajak avlodlar ehtiyojlarini ham qamrab olishi uchun yetarli xavfsizlikni ta’minlashi kerak edi”, deya bildirdi.
Xulosa
Qonunlar qabul qilinsa, Avstraliya tabaqalanmasdan atrof-muhit muhofazasini kuchaytiradi, shuningdek iqtisodiy loyihalarni yurt bo‘yicha ko‘proq faol tarzda davom ettirishga yo‘l ochadi. Biroq iqlim xavfini to‘liq qoplab oladigan mexanizmning joriy etilmaganligi, tadqiqotlar uchun qo‘shimcha ishlarni talab qiladi.
Kalit farq: yangi qonunlar tabiatni himoya qiladi va iqtisodiy loyihalarni tezlashtiradi, biroq iqlim xavfini to‘liq nazorat qilishi uchun qo‘shimcha mexanizmlar kerak bo‘ladi. BBC xabar manbasi