Yangi yil bayramlarida uyqu tartibini qanday saqlash mumkin
Yangi yil bayramlarida uyqu tartibini buzmaslik uchun amaliy tavsiyalar: kechqurun ovqatlanish, kofein me’yorlari, kunduzgi uyquni kamaytirish, sayohatdagi moslashuvchanlik.
Yangi yil bayramlari payti odamlar ko‘p hollarda uyqu rejimidan chiqib ketishadi. Bu nafaqat energiya darajasiga, balki kundalik vazifalarga ham salbiy ta'sir qiladi. Quyidagi tavsiyalar bayramlar davomida ham sog‘lom uyquni saqlashga yordam beradi.
Nima uchun uyqu rejimini saqlash muhim
Uyqu 7–9 soat davom etishi kerak, bu tana tiklanishi, aqliy faoliyat va kayfiyat uchun zarur. Tartibsiz dam olish diabet, yuqori qon bosimi, yurak kasalliklari va depressiya xavfini oshiradi. Bayramlar paytida turli tadbirlar tufayli tana odatdagi uyqu vaqtiga to‘sqinlik qilishi mumkin.
Uyqu rejimini qanday saqlash mumkin
1. Bir xil vaqtda uxlash va uyg‘onish
Ideal vaqt kechasi 22:00–23:00 atrofida uxlashdir. Bu tana biolgik ritmlari uchun qulay, yurak-qon tomir salomatligini qo‘llab-quvvatlaydi. Agar bu sizga mos kelmasa ham, muhim bo‘lgan narsa — qat'iy tartibni saqlash. Yotishdan 30 daqiqa oldin dam olish uchun tayyorlanish belgisini qo‘ying. Yangi yil kechasida ko‘pchilik kech uxlaydi, lekin ertalab odatdagi soatda uyg‘onishga harakat qiling.
2. Ratsionga e’tibor
Bayram kechasi taomlar ko‘p bo‘ladi, ammo uxqudan oldin og‘ir taomlardan qochish foydali. Yotishdan kamida uch soat oldin ovqatlaning. Kofein miqdorini kun davomida taxminan 400 mg dan oshirmang — 4–5 stakan qahva yoki unga teng ichimlar. Choy, shokolad va boshqa oziq-ovqatlarda ham kofein bo‘lishi mumkin, ularni hisobga oling. Alkogolni uxlashdan 2–3 soat oldin ichmang; u nafas olishni qiyinlashtirishi va kechasi tez-tez chuchesiz chiqishi mumkin.
3. Kunduzgi uyquni cheklang
Uzun kunduzgi uyqu tun bo‘yi uyqu sifatini buzishi mumkin. Agar kecha yaxshi uyqu olmagan bo‘lsangiz, 10–20 daqiqa qisqa dam olish yaxshi. 15:00 dan oldin qorong‘u xonada dam olishni yakunlang. Uygoningandan keyin faoliyatni tez boshlamang—ozroq vaqt o‘zgartirishga ruxsat berib, uyg‘onganingizdan so‘ng faol bo‘ling.
4. Tiniq havoda sayrlar va jismoniy mashqlar
Yorug‘lik tabiiy ritmlarni tartibga soladi. Qish oylarida ham ochiq havoda sayr qilish foydali. Kunduzda faol bo‘lish, yengil kardio mashqlar uyqu sifatini oshiradi. Mashqlarni yotishdan 1–2 soat oldin yakunlash tavsiya.
5. Jet-lag oqibatlarini kamaytirish
Agar bayram sayohatiga chiqsangiz, boshqa vaqt zonasiga ko‘chish jet-lagga olib kelishi mumkin. Bu jarayonni oldindan o‘zgartirish uchun sayohatdan oldin jadvalni asta-sekin moslashtiring: har kecha soatlarni 1 soatga o‘zgartiring. Yetib borgach, mahalliy vaqtga mos hayot tarzi bilan davom eting va kunduzgi yorug‘likdan foydalaning. Melatoninni qo‘shimcha ravishda qabul qilish mumkin, ammo shifokor bilan maslahatlashish tavsiya etiladi.
Ekspert sharhi: Mutaxassislar uyqu tartibini barqaror saqlash intellektual faoliyat va umumiy salomatlik uchun muhimligini ta'kidlaydi. Bayramlar davomida ham mustahkam tartib saqlash foydali.
Qisqa xulosa
Bayramlar davrida ham uyqu tartibini saqlash sog‘lom hayot uchun zarurdir. Bir xil uxqu vaqtini saqlash, kofein me’yoriga rioya qilish, kunduzgi uyquni qisqartirish va tashqi faollikni oshirish yordam beradi. Bu silliq ish faoliyatini, kayfiyatni va umumiy salomatlikni yaxshilaydi.
Uyqu tartibini barqaror saqlash kundalik samaradorlik va salomatlik uchun eng muhim qadamdir — bayramlar ham bu jarayonni qo‘llab-quvvatlaydi.


