Metilen ko'k: yoshartirishga yordam beradimi? Faktlar va xavflar

Metilen ko'k — ko'k rangli rang beruvchi kimyoviy modda bo'lib, tibbiyot hamda biologiya sohalarida turli maqsadlarda qo'llanadi. Ayrim biokhakerlar uni yoshartirishga yordam beradi deb o'ylashsa-da, ilmiy dalillar yetarlimi? Quyida moddaning asosiy xususiyatlari, amaliy qo‘llanishlar va xavfsizlik masalalarini ko'rib chiqamiz.

Metilen ko'k nima?

Metilen ko'k — xloridli organik rang bo'lib, asosan 1% eritma ko'rinishida mavjud. U ko'pincha tashqi foydalanishda antiseptik sifatida qo'llaniladi: kuyishlar, pyodermiya, folikulit kabi holatlar uchun yordam beradi. Shuningdek, metilen ko'k methemoglobinemiyani davolash uchun tomir ichiga (IV) beriladi; bu holatda qon nafas yo'llariga kislorod yetarli bo'lmagan paytlarda yordam beradi. Bundan tashqari, bo'yoq sifatida biopsiya jarayonida hujayralarni ko'rsatish, yutish jarayonini baholash kabi diagnostika ishlarida ham qo'llaniladi.

Nima uchun tibbiyotda qo'llaniladi?

Metilen ko'k nafas olish yo'llarini kengaytirish yoki jarrohlik oldi bo'lgan diagnostik ehtiyojlarda foydalaniladi. Methemoglobinemiya tashxisida uning IV dori sifatida qo'llanilishi kislorod yetkazilishini yaxshilaydi: modda methemoglobinni faol bo'lgan, kislorodni yaxshi tashiydigan shaklga aylantiradi. Bo'yoq sifatida bo'yoqlarni bo'yashda ham yordam beradi, shuningdek bo'yovchi testlarda radiyatsion bo'yoqlarning unumdorligini ko'rsatadi.

Biokhakerlar orasidagi qiziqish

Biokhakerlar — meditsina va bioloji sohalaridan foydalangan holda o'z sog'ligini yaxshilashga intilayotgan insonlar. 2015-yildagi tadqiqotlar metilen ko'kning mitoxondriyalar faoliyatiga ta'sir qilishi mumkinligini ko'rsatdi: kletkada qarshi bo'lgan oqsillar to'planishi kamayishi, mitoxondriyalar energiya ishlab chiqarishini yaxshilanishi kuzatilgan. Lekin bu tadqiqotlar faqat naychalash o‘rganishlar (in vitro) yoki hayvonlarda o'tkazilgan, insonlarda amaliy isbot yo'q. Shuning uchun uni yoshartirishga qarab men ziddiyatli deb baholash mumkin.

Shu bilan birga, ommaviy matbuot va ijtimoiy tarmoqlarda metilen ko'k foydali ekanligi haqidagi ma'lumotlar keng tarqalgani mavjud. Ular mitochondriya salomatligini kuchaytirishi, neyrodegenerativ jarayonlarni sekinlashtirishi va kognitiv qobiliyatlarni yaxshilashi mumkin deb yozadi. Biroq bunday e'lonlar ilmiy isbotlarga asoslanmagan hollarda xavfli bo‘lishi mumkin.

Yoshartirishga haqiqatan ishonch bormi?

Yoshartirish nazariyasi mitochondriyalarning nosoz ishlashi natijasida qarish yuzaga kelishini taxmin qiladi. Mitoxondriyalar energiyani ishlab chiqaradi, ular faoliyati natijasida oksidlovchi radikallar (AR) paydo bo‘ladi. ARlar ko'paygan sari mushaklar, asab tolalari va boshqa organlarda zararlanish ro‘y beradi. Metilen ko'k bu jarayonni neytrallashtirishga yordam berishi mumkin, deb o'ylashadi, lekin bu isbotlar insonlar uchun tasdiqlangan emas. Aging — ko'p faktorli jarayon bo'lib, nafaqat mitoxondriya, balki ko'plab omillar ta'sir qiladi. Shuning uchun hozircha metilen ko'k ning yoshartirishga qanchalik yordam berishi aniq emas.

Ichkariga qabul qilish xavfsizligi

Tashqi qo‘llanilishi allergiya kabi noxush reaksiyalarni chaqirishi mumkin. Qo'shimcha ravishda, metilen ko'k odatda methemoglobinemiyani davolash uchun tomir ichiga kiritilishi uchun FDA tomonidan tasdiqlangan, ba'zi hollarda bolalarda ichki (og'iz orqali) qo'llanilishi ham bo'lishi mumkin, ammo bularning barchasi shifokor nazoratida bo'lishi lozim. Tadqiqotlar davomida quyidagi yon ta'sirlar kuzatilishi mumkin: bosh og'rig'i, kaliy miqdorining pasayishi (hipokalemiya), magniy yetishmasligi (hipomagnemiya), myoklonus (musiqalar noto'lqinlar bilan qisqarishi), diareya, ko'ngil aynishi, qon tomirlarida xurujlar. Bundan tashqari, antidepressantlar bilan qo‘shilganida serotoniyning sindromi xavfi ko‘tarishi mumkin. Yutish tekshiruvi (bolalarda yutish faoliyati baholanishi) jarayonida qon bosimi pasayishi yoki gemoliz (qon qizil qon tanalari tezda yo'qolishi) kabi noxush holatlar bo‘lishi mumkin; shuning uchun bu yo‘l shifokor nazorati ostida amalga oshiriladi. Umuman, moddaning ko'k rang berishi teri, shilliq qavatlar va ko'rliklarda (siyohli ko'rinish) ko'rinishi mumkin bo‘ladi, bu ko‘zga ko'rinadigan ta'sirdir.