Irlandiyada ichkiliklar yorliqlari: yoshlar madaniyatiga ta’siri

Irlandiyada ichkiliklar bo‘yicha yangi ogohlantirish yorliqlari joriy etilishi mahalliy jamiyatda keng munozaralarga sabab bo‘ldi. Madaniyatga chuqur bog‘langan ichkilik odatlari qayerda to‘xtaydi, bu yorliqlar yoshlar hayotiga qanday ta’sir qilmoqda — mamlakat bo‘ylab kuzatilayotgan tendensiyalarni shu maqola orqali o‘rganamiz.

Ichkilik madaniyati va yangi yorliqlar

Irlandiyada pub va barlar jamiyatning markaziy qismi bo‘lib qoladi: ko‘plab tadbirlar, jonli musiqa, shirin kuylashlar ichimliklar bilan chambarchas bog‘langan. Guinness va Jameson kabi brendlar dunyo bo‘yicha mashhur bo‘lib, eksport qilinadi.

2020-yillardan boshlab ichkilik sotiladigan joylar bo‘limlarga bo‘lingan, ayrim hollarda ichimlikning yorliqlari dunyo bo‘yicha eng qattiq ogohlantirishlardan biri sifatida ko‘rsatilmoqda. 2023-yilda qonuniy kuchga kirgan bu yorliqlar ichishning jigar kasalliklari va o‘lim bilan bog‘liqligini ko‘rsatadi. Biroq 2028-yilga qadar majburiy joriy etilishi kechiktirildi; bunga dunyo bozoridagi noaniqliklar sabab deb ko‘rsatildi.

Ichkilik sanoati vakillari bu qaror o‘zaro kelishuvlar orqali amalga oshishi uchun ko‘proq vaqt kerak deydi; ular bu masala bo‘yicha Yevropa Ittifoqi keng ko‘lamida kelishuv bo‘lishini istashadi.

2015-yilda jurnalistika bo‘yicha o‘qish uchun Dublinaga ko‘chgan Jek shaharning kechki hayotini yaqindan bilib oldi. U odatda tasodifiy uchrashuvlardan boshlanadi, so‘ngra do‘stlari bilan barlar va klublarga yo‘l oladi. Kasb-hunariga qaramay, u o‘z chegaralarini bilishini va sog‘lig‘iga alohida e’tibor berishini aytadi — marafon yo‘lida mahsus yutuqlar ham bor ekan.

Ular orasida hamjihat bo‘lganlar yetarlicha: Dublindagi kechalar jonli, ichimliksiz bo‘lmasa ham, odamlar sog‘liqka mas'uliyat bilan qarashadi.

Amanda, 23 yoshli, yorliqlarni ko‘rganidan so‘ng hamma narsa o‘zgarmasa ham, o‘z fikrini aytadi: "Agar men buni ichgan bo‘lsam, yana ichsammi?" U ba’zi odamlar ogohlantirishlarga qaramay ichishni davom ettirishi mumkin deb hisoblaydi. Dublinda uch-uch marta ichish ko‘pincha uning cheklovlari ichida bo‘ladi: "Hamma narsada nazoratda bo‘lishni yoqtiraman". Ijtimoiy tarmoqlarda suratga tushish ham uning ichqotishini belgilaydi: ko‘rinchap bo‘lgan xavfsizlik uchun ko‘pchilik suratga tushishni xohlamaydi.

Amanda 21 yoshli Sean bilan ko‘rishayotgan safarda, kechqurunlar ko‘p hollarda pubga borishni talab qiladi; shahar kechasi keng qamrovga ega bo‘lsada, boshqa ko‘ngilochar joylar ham kamayib boradi. Yorliqlarning salbiy ta'siri yo‘q deb o‘ylashadi — ba’zilar ularni e’tiborga olmasa ham.

Sean 21 yoshda, Dublinda do‘stlari bilan kechqurunlar o‘tkazishni yoqtiradi, lekin shahar kechalari qattiq yo‘qolishi ba’zi hollarda uning fikrini moslashtirishga majbur qiladi. U yorliqlarni ko‘rgan bo‘lsa-da, odatda uni ichishni to‘xtatmaydi.

Yoshlar orasida sigaret ogohlantirishlari ko‘proq ta'sir qiladigan raqamlardan biri bo‘lishi mumkin; Irlandiyada sigaret chekisholdi rasmiy bo‘lishiga qadar ko‘p hollarda mashqlar boshqacha edi.

Shuningdek, Sam 27 yoshda bo‘lib, 16–17 yoshlarida ichishni boshlagan. 2021 yilda beringa bitta yil ichimaksiz kursga yozilib, hozirda ichishni butunlay tark etgan. Hozir pubga borsa ham nol alkogolli ichimlikni tanlaydi, hatto konsertina chalishni ham tark etgan. Lekin odamlar uning ichmasligini har doim qabul qilishi shart emas deb hisoblaydi.

Jek esa nol-alkogol ichimliklarini yoqtirmasligini aytadi; bu pivaga o'xshash ichimliklar ham qimmat bo‘lishi mumkin. Qarori o‘zini tutishga moyillikni yo‘qotmasdan, ichishni istamasligini ko‘rsatadi.

INLIBER Dublinka oid izoh so‘raganida, rhiklar 2028-yilgacha yorliqlarni majburiy qilish bo‘yicha kechiktirish sababi global savdo muammolari ekanini aytishdi; Drinks Ireland esa ular osongina Yevropa bo‘ylab kengaytirilishi mumkin deb hisoblaydi.

Hukumatning bu qarori jamoatchilikda turli fikrlar uyg‘otdi; ayrim insonlar ichishni butunlay tark etishni maqsad qilib qo‘ygan bo‘lishsa-da, boshqa odamlar madaniyat bilan bog‘liq bo‘lgan odatlarni o‘zgartira olmasligini ko‘rsatmoqda.

Ekspert fikri

Ekspertlar fikri: Yorliqlar ichkilik iste'molini darhol kamaytira olmaydi, lekin aholining xabardorlik darajasini oshirib, sog‘liqka bo‘lgan e’tiborini kuchaytiradi.

Qo‘shimcha tavsiya: Sog‘liqni saqlash mutaxassislari kelgusida yoshlar bilan bevosita ishlash hamda tadqiqotlarni kengaytirishni tavsiya qiladi.

Qisqa xulosa

Xulosa qilib aytganda, Irlandiyada yorliqlar ichkilik odatiga ta’sir ko‘rsatishi mumkin, lekin madaniyatiy bog‘liqlik hech qachon oson yo‘qolmaydi. Yoshlar orasida ikkilanishlar mavjud bo‘lib, ko‘plab shaxsiy xarakterli qarorlar talqin etiladi. Yorliqlar jamiyatdagi xabardorlik darajasini oshirishga yordam berishi mumkin, ammo davomiy o‘zgarishlar uchun yanada keng miqyosli sa'y-harakatlar talab etiladi.

Irlandiyada ichkilik yorliqlari sog‘liq oqibatlari haqida xabardorlikni oshirishi mumkin, biroq madaniyatiy odatlar bilan kurashish uchun keng ko‘lamli tadbirlar zarur bo‘ladi. Batafsil manba