Gonkong LegCo saylovi: Tai Po yong‘ini fonida ovozlar
Gonkong Legislativ kengashi saylovi jamoatchilik fikrini sinovdan o‘tkazdi; yong‘in fojiasi oqibatlaridan kelayotgan xavotirlar siyosiy jarayonlarni shakllantirdi.
Gonkong aholisi Qonunchilik kengashi (LegCo) sayloviga ovoz berdi. Saylovdan oldin siyosiy jarayonlar keskinlashib, 2019 yildan keyin qabul qilingan isloho‘tlar keng muhokama qilindi; shahar yaqin o‘tgan Tai Po tumanidagi katta yong‘in voqeasidan keyin xavotirlar ortdi.
Rasmiylar saylov oldidan keng ko‘lamli kampaniyani o‘tkazdi: nomzodlar Xitoyga sodiq ekanligini tasdiqlashi sharti qo‘yildi. LegCo — Qonunchilik kengashi — qonun loyihalarini qabul qiluvchi kichik parlament sifatida faoliyat yuritadi.
Asosiy faktlar va saylov tizimi
Jami 161 nomzod 90 o‘rin uchun raqobat qildi. 20 nomzod to‘g‘ridan-to‘g‘ri saylov orqali saylandi, qolganlari pro-Beijing Tanlov Komiteti va biznes hamjamiyatlar kabi guruhlar tomonidan tanlangan bo‘lib, qisman manfaat guruhlariga bo‘linadi.
Ishtirokchilar soni taxminan 1,3 million bo‘lib, ro‘yxatdan o‘tgan fuqarolar umumiy soni 4,1 millionni tashkil etdi. Natijada ishtirok ko‘rsatkichi 31,9 foizga teng bo‘ldi. 2021 yilda bu ko‘rsatkich 30 foiz atrofida edi.
Kampaniya va jamiyatga ta’siri
Shahar bo‘yicha posterlar, bepul sovg‘alar va chegirmalar orqali targ‘ibot olib borildi. Ovoz berganlar “minnatdorchilik kartasini” oldi va uni ayrim do‘konlar, restoranlar, go‘zallik xizmatlari, tibbiy ko‘riklar yoki sug‘urtaga chegirmalar uchun ishlatish mumkin edi. Saylov kuni jamoatchilik uchun muzeylar va ommaviy ko‘ngilochar tadbirlar bepul ochiq bo‘ldi.
Saylovga mos mavzu bo‘yicha maskotlar soldi, mavzu qo‘shig‘i yaratilgan bo‘lib, Cantopop yulduzi Aaron Kwokning 2001 yildagi “Keling ovoz beraylik, kelajakni birga yarataylik” qo‘shig‘ini moslashtirish orqali kayfiyat yanada ko‘tarildi. Bosh kotib Jon Li saylov to‘liq reja bo‘yicha davom etishini ta’kidladi.
Tay Po yong‘ini: tekshiruvlar va xavfsizlik
Tay Po tumanidagi Wang Fuk Court’da sodir bo‘lgan yong‘in eng ko‘p e’tibor qozongan voqealardan biri bo‘ldi. Hozirga ma’lumotlarga ko‘ra 159 kishi hayotdan ko‘z yumdi; qidiruv ishlari davom etmoqda. Eskirgan ko‘p qavatli binolarda yashovchilar xavfsizlikka doir savollar bilan kurashmoqda.
Hukumat mustaqil komissiya tuzilib, 13 kishi manslaughter gumoni bilan hibsga olingani e’lon qilindi. Qurilish tashqi qoplamasidagi mesh yong‘inni tezlashtirishga sabab bo‘lganligi aniqlangan. Meshlar olib tashlanishi va yong‘in xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha chora-tadbirlar ham boshlangan.
Rasmiy bayonotlar va siyosiy muhokama
Saylov oldidagi siyosiy tadbirlar vaqtincha to‘xtatildi, ammo rasmiy debatlar bir necha kun ichida qayta yo‘lga qo‘yildi. Bosh kotib Jon Li kengash saylovini davom ettirishini ta’kidladi va yangi deputatlar qurilish hamda islohotlarni tezroq qo‘llab-quvvatlashga tayyor bo‘lishini bildirdi. Universitet professorlaridan John P Burns saylovda yuqori ishtirokni hukumatning yangi tizimining “legitim” ekanligini ko‘rsatishi mumkin, degan fikr bildiradi. U 2021 yildagidek keng ishtirok kutmayotganligini ham qo‘shimcha qildi.
Qisqa xulosa
Bu yilgi LegCo saylovlari Hong Kongning siyosiy landshaftida yangi bosqichni belgiladi. Ishtirok darajasi siyosiy erkinlik va jamiyat me'yorlariga bo‘lgan munosabatlarni namoyon etdi; yong‘in voqeasi esa xavfsizlik, qurilish me’yorlari va tiklanish to‘g‘risidagi ehtiyojlarni yanada oshirdi. Mazkur jarayon kelajak siyosiy va ijtimoiy rejalarning yo‘lini belgilab berishi kutilmoqda. Manba: BBC News
Kalit xulosa: Hong Kongdagi LegCo saylovi yangi siyosiy tizimni mustahkamlashga qaratilgan bo‘lib, ommaning ishtiroki darajasi kelajak jarayonlarning muvaffaqiyati uchun sinov bo‘lib qolmoqda. Manba: BBC News