Kechasi terlashning 7 kutilmagan sababi va nima qilish kerak
Xonada sovuq bo‘lsa ham kechasi terlash ko‘rsatishi mumkin. Ushbu maqola sabablarni, alomatlarni va samarali yechimlarni tarjimai holiy tarzda tushuntiradi.
Kechasi terlash ko‘plab odamlar duch keladigan holat bo‘lib, ba’zi vaziyatlarda xavotirlanishga sabab bo‘lmasligi mumkin. Biroq muntazam yoki og‘ir holatda bo‘lsa, bu jiddiy sog‘liq muammosining belgisi bo‘lishi mumkin. Quyida kechasi terlashning 7 asosiy sababi, ularning belgilarini aniqlash va qanday choralar ko‘rish kerakligi keltirilgan.
1. Menopauza (ayollarda taxminiy 45–50 yoshdan keyin)
Aynan shu yoshlarda ayollarda gormonlar o‘zgaradi: estrogen darajasi pasayadi, gipofiz esa follikulostimulyatsiya va luteinizatsiya gormonlarini ko‘proq chiqaradi. Bu jarayon kechasi tana haroratini ko‘tarib, terlashni kuchaytirishi mumkin. Natijada ayollar kechasi ko‘proq terlay boshlaydilar.
Nima qilish kerak
Agar menopauza belgisi yuzaga kelsa, ginekologga murojaat qiling. Mutaxassis gormon terapiyasini ko‘rsatishi mumkin; bu ayni paytda menopauzaning boshlanganini to‘xtatmaydi, lekin noqulay simptomlarni kamaytiradi.
2. Yomon odatlar
Sigaretda ko‘p miqdordagi nikotin acetilxolin mediatoriga o‘xshab ta’sir qiladi va peshovchi teri bezlarini qo‘zg‘atadi. Uzluksiz chekish kechasi terlashni kuchaytirishi mumkin. Spirtli ichimliklarning haddan ziyod qabul qilinishi esa kechasi termoregulyatsiyani buzadi va qisman gormonlar ishlab chiqarilishini o‘zgartiradi, buning natijasida uyqu sifatining pasayishi va ko‘proq terlash kuzatiladi.
Nima qilish kerak
Agar kechasi terlash odat bo‘lib qolsa, sigaret chekishni tark eting yoki kamroq qabul qiling; uyqu oldidan ichishni cheklang. Spirtli qaramlik bo‘lsa, mutaxassis yordamida davolanishga murojaat qiling, boshqa sog‘liq muammolari oldini olish uchun.
3. Endokrin kasalliklar
Gormonlar bilan bog‘liq kasalliklar ter bezlarining faoliyatini o‘zgartiradi va natijada gipergidiroz (ko‘p terlash) paydo bo‘ladi. Eng ko‘p uchraydiganlar:
- gipertireoz
- qandli diabet
- feohromotsitoma
- akromegaliya
Nima qilish kerak
Gormonlar darajasini tekshirish uchun terapevtga murojaat qiling. Shifokor natijalarga qarab kerakli endokrinolog ko‘rsatmalarini berib, tegishli davolanishni yo‘lga qo‘yadi.
4. Kechasi apnoesi
Kechasi nafas olish to‘xtab qoladigan holat, ya’ni kechasi apnea (uyqui paytida nafas yetishmasligi) xavfli bo‘lishi mumkin. Bunda odam o‘zini uxlayotganligicha his qiladi, ammo ko‘p hollarda nafas olish intensivligi oshadi va qo‘shimcha terlash boshlanadi. Bu holat ko‘pincha semizlik va yuqori qon bosimi bo‘lgan odamlarda uchraydi.
Nima qilish kerak
Agar yon-atrofingiz bu holatni sezsa, terapevtga tashrif buyuring. Umumiy tavsiyalar orasida vaznni kamaytirish, tamaki va alkogoldan voz kechish, yotishdan oldin bo‘sh turgan holatda uxlash va ba’zi hollarda shaxsiy tibbiy uskuna yoki operatsiya ko‘rsatmalar mavjud.
5. Influenza yoki boshqa infektsiyalar
O‘tkazilgan viruslar yoki xronik infektsiyalar kechasi terlash belgisi berishi mumkin. Masalan, tuberkulyoz kabi holatlar shu alomat bilan birga kelishi mumkin. Yengil isitma yoki qattiq sovuq bo‘lishi ham kechasi terlashga olib kelishi mumkin.
Nima qilish kerak
O‘rtacha isitma bilan kechasi terlash yuzaga kelsa, terapevtga murojaat qiling. Agar yuqori isitma yoki boshqa xavfli belgilarda bo‘lsa, tez yordam chaqiring.
6. Dori-darmonlar ta’siri
Ba’zi dori vositalari kechasi terlashni kuchaytirishi mumkin. Xususan, depressantlar, ba’zi beta-blokatorlar yoki insulin qabul qilinsada bu holat ro‘y berishi mumkin.
Nima qilish kerak
Agar buyurilgan dori vositasi tufayli kechasi terlash paydo bo‘lsa, davolovchi shifokoringizga xabar berib, dori-darmonni o‘zgartirish yoki dozani kamaytirishni so‘rang.
7. Yavqom o‘sishlar (yaxshi bo‘lmagan o‘sishlar)
O‘smalar bosqichma-bosqich namoyon bo‘lishi mumkin. Masalan, leykemiya (qon o‘smalari) yoki limfoma (qon oqimini boshqaradigan limfatik tizimdagi o‘simalar) kechasi terlashni, ba’zan esa sovuq havo ko‘rishini ham keltirib chiqaradi. Bilan birga suyanishdagi yo‘qotish, umidsizlik va skelet og‘riqlari kuzatilishi mumkin.
Nima qilish kerak
Shifokor tomonidan umumiy tahlillar – qon tahlili, suyak bezi tahlili yoki zarurat bo‘lsa CT/MRI ko‘rsatmalarini amalga oshirish zarur. Bu kasalliklar tez-tez alohida diagnostika talab qiladi.
Ekspert izohi
Muhim bo‘lgan nuqta shundaki, kechasi terlash turli sabablarga ega bo‘lib, ko‘pchilik hollarda hayot tarzi o‘zgarishlari bilan nazoratga olinishi mumkin. Ammo doimiy yoki og‘ir terlash malakali tibbiy tekshiruvsiz yo‘qotilmasligi kerak.
Qisqa xulosa
Kechasi terlash ko‘p hollarda oson sabablar – yomon odatlar yoki yozuqlar, inson salomatligi bilan bog‘liq tizimlardan keladigan alomatlar bo‘lishi mumkin. Biroq doimiy terlash endokrin kasalliklar, infektsiyalar yoki nochor infektsiya kabi holatlar belgisidir. Shifokorga murojaat qilganingizda to‘g‘ri tekshiruvlar yordamida sabab aniqlanadi va mos davolanish ko‘rsatiladi.
Asosiy xulosa: kechasi terlash oddiy holatdan boshlanishi mumkin, lekin agar u muntazam bo‘lsa yoki og‘riq, isitma kabi belgilar bilan qo‘shilgan bo‘lsa, tibbiy tekshiruv o‘tkazish muhimdir.