Intel texnologiyalari hayotimizni qanday o'zgartirdi
Intel kompaniyasining innovatsiyalari nafaqat IT sanoatini, balki kundalik hayotimizni ham tubdan o'zgartirdi. Wi-Fi, mikroporsessorlar, dinamik xotira va boshqa ko'plab kashfiyotlar haqida bilib oling.
Intel kompaniyasi yarim asrdan ortiq vaqt davomida axborot texnologiyalari sohasida ilg'or yechimlarni taqdim etib kelmoqda. Ularning inqilobiy kashfiyotlari tufayli biz uyda, ofisda va hatto metroda Wi-Fi tarmoqlaridan foydalanamiz, yengil va nozik noutbuklarni ta'limda yoki ish safarlarida olib yuramiz hamda elektronika do'konlarida yangi kompyuter modellari orasida tanlov qilishda hech qanday qiynalmaymiz. Keling, Intel tomonidan texnologiya dunyosiga kiritilgan boshqa innovatsiyalarni ko'rib chiqamiz.
1965: Murning qonuni
Intel 1968 yilda ro'yxatdan o'tgan bo'lsa-da, uning asoschilaridan biri bo'lgan Gordon Mur undan uch yil oldin mikrochiplarning rivojlanishiga oid qiziqarli kuzatuvni taqdim etdi. Har yili yangi chiplar paydo bo'lib, ularning tranzistorlar soni ikki barobar oshib borardi. Ushbu eksponensial o'sishni keyinchalik "Mur qonuni" deb atashdi.
O'n yil o'tgach, Gordon Mur bu davrni 24 oyga o'zgartirdi va hozirda texnologiyalarni rivojlanishi bilan bu vaqt yanada qisqarmoqda. Shunga qaramay, Mur qonuni axborot texnologiyalari sohasining asosiy tamoyillaridan biri sifatida qolmoqda.
1970: Dinamik xotira kashfiyoti
Intelga qadar kompyuter tizimlarida magnit yoki ferit yadrolari asosidagi xotira ishlatilgan. Biroq, bu texnologiya ishlab chiqarishda ko'p qo'lda mehnat talab qilardi va ko'p energiya sarflardi.
Intel® 1101 va 1103 dinamik xotira mikrosxemalari metall oksid yarim o'tkazgichlardan foydalangan holda sanoatda inqilob yaratdi. Ular tezda bozorni egallab, eski turdagi xotirani deyarli butunlay almashtirdi.
1971: Bir chipdagi birinchi protsessor
Intel muhandisi Ted Hoff barcha mikrosxemalarni bitta chipga jamlashni taklif qildi. Natijada dunyodagi birinchi mikroprotsessor Intel® 4004 yaratildi, u Busicom 141-PF kalkulyatorlari uchun mo'ljallangan edi.
Intel 4004 2300 tranzistorga ega bo'lib, o'z davrining eng katta kompyuteri ENIAC bilan taqqoslanganda, hajmi kichik, energiya sarfi esa ancha kam edi. U 4x3 mm² o'lchamda bo'lib, 740 kHz chastotada ishlagan.
Intel 4004 birinchi tijoriy muvaffaqiyatga erishgan protsessor bo'lib, uning 50 yilligi nishonlandi.
1974: Katta va og'ir kompyuter o'rniga mikroprotsessor
1970-yillarning o'rtalarida kompyuterlar qimmat bo'lib, asosan harbiy va ilmiy sohalarda qo'llanilgan. Chiplar maxsus vazifalar uchun ishlab chiqilgan edi.
Intel® 8080 umumiy maqsadli birinchi mikroprotsessor bo'lib, atigi 360 dollar turardi va uning hajmi taqilgan quti o'lchamida edi. U turli vazifalar uchun sozlanishi va qayta dasturlanishi mumkin edi.
Bugungi kunda Intel® Evo™ platformasidagi noutbuklar eng so'nggi 11-avlod Intel® Core™ protsessorlarini o'z ichiga oladi. Ular ilgari chiqarilgan qurilmalarga nisbatan 40% tezroq ishlaydi va daqiqalarda ishga tushadi. Ushbu qurilmalar ko'p maqsadli: ular ish uchun, grafik talablari yuqori o'yinlar va ijodiy ishlarda qulay.
Intel® Evo™ platformasidagi noutbuklarni ko'rish
1978: mashhur x86 arxitekturasi
Muallif Sтивен Морзе Intel® 8086 mikroprotsessori uchun x86 arxitekturasining asosini yaratdi. U faqat uch oy ichida ushbu buyruqlar tizimini ishlab chiqdi va bu texnologiyaning mashhurligi haqida tasavvur ham qilmagan edi.
Bugungi kunda x86 arxitekturasi 16 bitlik protsessorlar uchun mo'ljallangan buyruqlar tizimini qo'llab-quvvatlaydi. "x86" atamasi 1985 yilda 32 bitli Intel® i80386 protsessori chiqarilganda paydo bo'lgan.
1980: Ethernetning paydo bo'lishi
Xerox kompaniyasining muhandisi Robert Metcalfe tomonidan 1973 yilda yaratilgan Ethernet protokoli 7 yildan ortiq vaqt davomida Intel, Xerox va DEC kompaniyalari yordamida standartlashtirildi va keng qo'llanila boshlandi.
Ushbu protokol ishlab chiqaruvchilar tomonidan tezda qabul qilindi va Token ring hamda ARCNET kabi avvalgi protokollarni siqib chiqardi. Ethernet bugungi kunda ham keng qo'llanilib, yuzlab yangilanishlardan o'tdi.
1993: Intel® Pentium® – 100 million operatsiya bir soniyada
Intel Pentium birinchi marta 3,1 million tranzistorli protsessor sifatida chiqarildi. U Intel 4004 dan 1500 barobar tez ishlardi va Intel® 80486 protsessorining o'rnini egalladi. Superskalyar ikki konveyerli arxitektura yordamida bir takt ichida ikki buyruqni bajarish imkonini berdi.
Keyinchalik Pentium Pro, MMX va boshqa versiyalar taqdim etildi, ular milliardlab uy kompyuterlari uchun poydevor bo'lib xizmat qildi.
1995: USB – universal qurilmalar uchun ulanish
Intel boshqa sanoat gigantlari bilan birgalikda Universal Serial Bus (USB) standartini yaratdi. Bu texnologiya qurilmalar o'rtasida ma'lumot almashish va quvvat yetkazib berishni bir vaqtda amalga oshirish imkonini berdi.
USB ulanmalari qo'shimcha portlardan voz kechish va tez ulanish - plug&play imkoniyatlarini ta'minladi, bu esa qurilmalarning sozlanishini sezilarli darajada soddalashtirdi.
2001: Birinchi 64-bitli protsessor
32 bitli manzillash imkoniyati tugashini anglab, Intel Itanium® 64-bitli protsessorini server va sanoat tizimlari uchun chiqarishni boshladi.
Keyinchalik 64-bitli protsessorlar iste'molchilar segmentida ham keng qo'llanila boshlandi. Ular 1 trilliondan ortiq manzilga murojaat qilish imkoniga ega bo'lib, NASA kompyuterlari uchun ham yetarli hisoblanadi.
2005: Ko'p yadroli protsessorlar
Intel® Pentium® D protsessorlari bir chipda ikkita yadroni birlashtirib, samarali parallel hisoblashni tashkil etdi. Bu x86-64 arxitekturasi asosidagi birinchi ko'p yadroli protsessorlar edi.
Bugungi kunda smartfonlarda 8 yadroli protsessorlar keng tarqalgan, ilmiy tadqiqotlarda esa o'nlab yadroli chiplar ishlatiladi. Masalan, 2006 yilda Intel 80 yadroli Polaris chipini taqdim etdi. Intel Pentium D esa bu yo'nalishning boshlang'ichi hisoblanadi.
2010: Intel® Turbo Boost™ texnologiyasi
Intel ish samaradorligi va energiya tejamkorligini muvozanatlash uchun Turbo Boost texnologiyasini ishlab chiqdi. Bu texnologiya kompyuterning ish yukiga qarab avtomatik ravishda tezlikni oshiradi yoki kamaytiradi.
Masalan, musiqani tinglash yoki messenjerda yozish paytida protsessor kam quvvat sarflaydi, ammo grafik talab yuqori o'yinlarda maksimal imkoniyatlari ishga tushadi.
2011: 3D tranzistorlar
Avval tranzistorlar tekis, ikki o'lchamli bo'lib ishlab chiqilgan bo'lsa, 3D Tri-Gate texnologiyasi ularni uch o'lchamli shaklga keltirdi. Bu energiya sarfini kamaytirib, samaradorlikni oshirdi.
Ivy Bridge arxitekturasi asosidagi protsessorlar Intel 3D Tri-Gate texnologiyasini qo'llagan birinchilar bo'lib, avvalgilariga qaraganda 50% kam energiya sarflab, 37% yuqori ishlashni ta'minladi.
2011: Ultrabuklar brendi
Biz bugun bilgan nozik, yengil va yuqori unumdorlikka ega biznes sinfi noutbuklarini yaratish konsepsiyasi Intel tomonidan 2011 yilda Intel Developer Forum’da taqdim etildi.
Ultrabuk — Intelning savdo belgisi bo'lib, energiya tejamkor protsessorlar, SSD va uzoq batareya ishlash vaqti kabi qat'iy talablarni o'z ichiga oladi.
2015: Intel® 3D XPoint (Intel® Optane™) xotira texnologiyasi
Intel 3D XPoint texnologiyasi NAND dan tezroq, DRAM dan esa ko'proq sig'imga ega xotira qurilmalarini yaratdi. Bu uskunalar Intel Optane brendi ostida chiqariladi.
Ular noutbuklarda tizimning tez ishga tushishini ta'minlashda, shuningdek, serverlarda yuqori unumdorlikni saqlashda keng qo'llaniladi.
2019: Intel® Wi-Fi 6 texnologiyasi
Yangi ma'lumot uzatish standarti Wi-Fi 6 ni qo'llab-quvvatlaydigan protsessorlar nozik va yengil noutbuklarda o'rnatila boshladi. Bu biznes foydalanuvchilar uchun ayniqsa muhim, chunki ular ko'p ulanishli Wi-Fi tarmoqlarida samarali ishlashi kerak.
Intel Wi-Fi 6 texnologiyasi Wi-Fi 5 ga nisbatan kechikishni 75% ga kamaytirib, tarmoq sig'imini to'rt barobar oshiradi, bu esa band joylarda ham yuqori tezlikda ishlash imkonini beradi.
2021: Intel® Evo™ platformasi
Intel Evo platformasi noutbuk ishlab chiqaruvchilari uchun qat'iy texnik talablarni belgilaydi. Bu platformadagi qurilmalar uzoq batareya ishlash, yuqori unumdorlik va tez uyg'onish xususiyatlariga ega.
Intel® Evo yozuvi bo'lgan noutbuklarda eng yangi 11-avlod Intel® Core™ protsessorlari, Intel® Iris® Xe grafikasi, Intel® Wi-Fi 6 (Gig+) va Thunderbolt™ 4 texnologiyalari mavjud. Ular kamida 9 soat batareya ishlaydi va quvvat manbai sifatida nafaqat rozetka, balki powerbankdan ham foydalanish mumkin.
Intel® Evo platformasidagi noutbuklarni tanlash
Izoh: Batafsil maʼlumot va texnologiyalar haqidagi yangiliklar uchun Intel rasmiy saytiga murojaat qiling. Baʼzi funksiyalar konfiguratsiyaga bogʻliq ravishda mavjud boʻlmasligi mumkin.
Siz Zamonaviy Texnologiyalar bo'yicha qiziqarli mavzular va tahliliy materiallarni 18-05-2021 sanasida topdingiz. Maqola sarlavhasi: " Intel texnologiyalari hayotimizni qanday o'zgartirdi " sizga Zamonaviy Texnologiyalar sohasidagi yangi tushunchalar va foydali maslahatlarni beradi. Har bir Mavzu diqqat bilan tahlil qilingan va foydalanuvchiga amaliy ma'lumot yetkazishga qaratilgan.
Intel texnologiyalari hayotimizni qanday o'zgartirdi mavzusi sizning Zamonaviy Texnologiyalar bo'yicha qarorlaringizni yanada oqilona qilishga yordam beradi. Saytimizdagi barcha mavzular, unikal va foydalanuvchi uchun qimmatli kontent hisoblanadi.