Ish joyida uzoq muddatga ketib qolish: Sabablari, ta’siri va yechimlari

Absenteizm nima?

Absenteizm — bu xodimning ishga muntazam ravishda kelmasligi holatidir. Bu me’yoriy ta’til, kasallik yoki shaxsiy sabablardan ko‘proq davom etadigan yo‘qliklarni anglatadi.

Ko‘pincha, absenteizm ishga nisbatan norozi bo‘lish, shaxsiy muammolar yoki surunkali sog‘liq muammolari bilan bog‘liq bo‘ladi.

Uzoq muddatli yo‘qlik xodimning obro‘siga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin, bu esa ish bilan ta’minlanish imkoniyatini xavf ostiga qo‘yadi. Shuningdek, ba’zi yo‘qliklar qonun bilan himoyalangan va ishdan bo‘shatilishga asos bo‘lmaydi.

Asosiy jihatlar

• Absenteizm — bu ishchining me’yoriy ta’til yoki kasallikdan tashqari ishga kelmasligi holati.
• Uzoq yo‘qlikning asosiy sabablariga charchoq, bezovtalik, ruhiy kasallik, oilaviy qarov kerakligi kiradi.
• Qisqa muddatli yo‘qliklar uchun ta’til, vaqtinchalik kasallik yoki majburiy vazifalar (masalan, sud jarayoni) asosiy sabab bo‘lishi mumkin.
• Surunkali absenteizm kompaniya samaradorligini pasaytirib, xarajatlarni oshiradi va ishchi charchoqqa olib keladi.
• Absenteizmni kamaytirish uchun ish va shaxsiy hayot muvozanatini yaxshilash hamda jismoniy va ruhiy salomatlikni qo‘llab-quvvatlash zarur.

Absenteizmning ta’sirini anglash

Kompaniyalar xodimlarning yillik ta’til, shaxsiy vaqt va kasallik tufayli ba’zan ishga kelmasligini kutadi. Ammo ishchi takroran va kutilmagan tarzda ishga kelmasa, bu ish jarayoniga salbiy ta’sir ko‘rsatadi va kompaniya uchun moliyaviy yo‘qotishlarga olib keladi.

Maxsus davrlar yoki muhim loyihalar yakuniga yaqin paytlarda absenteizm ayniqsa zararli bo‘ladi.

Qonun bilan himoyalangan sabablarga nogironlik ta’tili, sud majburiyatlari va diniy bayramlar kiradi, lekin ba’zi xodimlar ushbu imkoniyatlardan noto‘g‘ri foydalanib, ish beruvchiga ortiqcha xarajatlar keltiradi.

Absenteizm sabablarining tahlili

• Charchoq: Ko‘p ish yuklamasi va qadrlanmaslik hissi xodimlarni ishdan bo‘shashga undashi mumkin.
• Bezovtalik: Ish joyida doimiy bezovtalik yoki tahdid ostida bo‘lgan xodimlar ishga kelmaslikni afzal ko‘rishi mumkin.
• Oilaviy qarov: Bolalar yoki qarindoshlarni parvarish qilish zarurati, ayniqsa doimiy yordamchi yo‘qligida, uzoq muddatli yo‘qlikka sabab bo‘ladi.
• Ruhiy kasalliklar: Depressiya va boshqa ruhiy muammolar ishga kelishni qiyinlashtiradi va giyohvandlikka olib kelishi mumkin.
• Motivatsiya yetishmasligi: Ishga qiziqmaslik va ishtiyoqning pasayishi absenteizmni kuchaytiradi.
• Kasallik va jarohatlar: Kasalliklar, jarohatlar va shifokor ko‘riklari eng ko‘p uchraydigan yo‘qlik sabablaridandir, ayniqsa gripp mavsumida bu holat sezilarli darajada oshadi.

Qiziqarli fakt

Milliy Sog‘liqni Saqlash Instituti ma’lumotlariga ko‘ra, xodimlarning absenteizmi va sog‘lig‘i yomon bo‘lgan holda ishlashi har bir ishchi uchun yiliga o‘rtacha 2945 AQSh dollariga tushadi.

Absenteizmning moliyaviy va ijtimoiy zararlar

Absenteizm kompaniyaning ishlab chiqarish samaradorligini pasaytiradi, bu esa daromad va foyda kamayishiga olib keladi. Ishchi ishlamasa, kompaniya rivojiga hissa qo‘sholmaydi.

Agar yo‘qlik boshqa xodimlar tomonidan qoplanmasa, ish yuklamasi oshib, bu xodimlarda charchoq va motivatsiya pasayishiga olib keladi.

• Ortiqcha ish yuklamasi tufayli sifatning pasayishi
• Yo‘qlik bilan bog‘liq muammolarni hal qilish uchun rahbarlarning ortiqcha mehnati
• Qolgan xodimlar orasida ruhiy tushkunlik
• Yo‘qlikdagi xodimlarga maosh to‘lash xarajatlari
• Absenteizmni boshqarish uchun ma’muriy xarajatlarning oshishi

Shuningdek, ish beruvchilar yo‘qlikni qoplash uchun ko‘pincha yuqori maoshli yoki ortiqcha ish haqi to‘lovlarini talab qiladigan vaqtinchalik ishchilarni yollashga majbur bo‘lishlari mumkin.

Maslahat

Agar xodim doimiy ravishda ishga kelmasa, uning sabablarini muhokama qiling. Ehtimol, ish sharoitlarini moslashtirish yoki moslashuvchan ish rejimlarini joriy etish orqali ikki tomon uchun ham qulay yechim topish mumkin. Kompaniyaning qat’iy ishga kelish siyosatini aniq tushuntiring.

Absenteizmni kamaytirish yo‘llari

• Yaxshi ishga kelish uchun rag‘batlantirish tizimini yo‘lga qo‘yish
• Xodimlarga ruhiy yordam ko‘rsatish
• Ishga kelish bo‘yicha aniq talablarni belgilash
• Ishga kelish siyosatini hujjatlashtirish

Ko‘plab kompaniyalar yangi xodimlarni ish boshlashda ushbu siyosat bilan tanishtiradi va roziliklarini oladi.

Shuningdek, sog‘liqni saqlash dasturlarini joriy etish, masalan, ba’zi kunlarda masofadan ishlash imkoniyatini berish ish va hayot muvozanatini yaxshilashga yordam beradi.

Sport zali uchun chegirmalar, bolalar bog‘chasida chegirmalar va boshqa jismoniy hamda ruhiy salomatlikni qo‘llab-quvvatlash xizmatlari ham absenteizmni kamaytiradi.

Ishga kelish siyosati va uning buzilishining oqibatlari haqida xodimlar bilan muntazam suhbatlar o‘tkazish zarur.

Ko‘pchilik ish joylarida xodimlarning ma’lum sonli shaxsiy yoki kasallik kunlari bo‘ladi. Agar ular tugasa, kompaniya turli choralarga murojaat qilishi mumkin, jumladan intizomiy choralar, hatto ishni bekor qilishgacha borishi mumkin.

Absenteizm misoli

Masalan, Jon ismli xodim ABC vazifasini bajarish uchun yollangan. Uning ishi uchta boshqa xodimning ishiga bog‘liq. Agar Jon har oy bir necha kun ishga kelmasa, uning ish samaradorligi pasayadi va ABC vazifasining bajarilishi xavf ostiga tushadi.

Jonning absenteizmi nafaqat uning o‘z ishini kechiktiradi, balki boshqa xodimlarning ishini ham sekinlashtiradi. Bu esa kompaniyaning umumiy samaradorligiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.

Shu bilan birga, bu holat kompaniya daromadi va foydasiga ta’sir qiladi, boshqa xodimlarning ruhiy holatini tushiradi va ularning ishga bo‘lgan motivatsiyasini pasaytiradi.

Natijada, Jonning absenteizmi uning o‘z kelajagiga, boshqa xodimlarga, kompaniyaga va hatto aksiyadorlarga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.

Surunkali absenteizm nima?

Surunkali absenteizm — bu xodimning ish joyida doimiy ravishda yo‘qligi bo‘lib, u o‘z ishini o‘z vaqtida va samarali bajarishga to‘sqinlik qiladi. Bunday holat ko‘pincha kompaniyaning shaxsiy yoki kasallik kunlari siyosatini buzadi va ishdan bo‘shatilishga sabab bo‘lishi mumkin.

Absenteizm qanchalik ko‘p bo‘lsa, qachon intizomiy choralar ko‘riladi?

Bu ish turi, kompaniya siyosati va sanoatga bog‘liq. Ammo absenteizm ish unumdorligiga ta’sir qilganda, xodim bilan dastlabki suhbat o‘tkazilishi lozim. Agarda yo‘qlik davom etsa, intizomiy choralarga murojaat qilinadi.

Qanday omillar absenteizmni ko‘paytiradi?

Absenteizm bilan bog‘liq omillar qatoriga mas’uliyatsizlik, giyohvandlik, depressiya va yosh kiradi. Odatda yosh xodimlar kattalarga nisbatan ko‘proq ishga kelmasligi kuzatiladi.

Ish joyida absenteizmni qanday kamaytirish mumkin?

Masofadan ishlash imkoniyatlarini yaratish, jismoniy va ruhiy salomatlikni yaxshilaydigan imtiyozlar berish (sport zali, terapevt xizmatlari, bolalar bog‘chasi uchun chegirmalar), ishga kelish talablarini aniq bayon qilish va yaxshi ishga kelganlarni rag‘batlantirish orqali absenteizmni kamaytirish mumkin.

Xulosa

Absenteizm ish joyidagi keng tarqalgan muammo bo‘lib, uning sabablari turlicha: yomon ish sharoiti, motivatsiya yetishmasligi, sog‘liq muammolari va shaxsiy muammolar. Absenteizm kompaniya samaradorligi, daromadi va xodimlar ruhiyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Shu sababli rahbarlar uni oldini olish va yuzaga kelganda tezkor choralar ko‘rishlari muhimdir.

Siz Biznes Asoslari bo'yicha foydali maqolalarni 11-03-2024 sanasida topdingiz. Maqola sarlavhasi: " Ish joyida uzoq muddatga ketib qolish: Sabablari, ta’siri va yechimlari " sizga Biznes Asoslari sohasidagi chuqur tahlil va amaliy maslahatlarni beradi. Har bir maqola ekspertlar tomonidan tayyorlangan va foydalanuvchiga maksimal foyda berishga yo'naltirilgan.

Ish joyida uzoq muddatga ketib qolish: Sabablari, ta’siri va yechimlari maqolasi sizga Biznes Asoslari bo'yicha bilimlaringizni kengaytirish, yangiliklardan xabardor bo'lish va to'g'ri qarorlar qabul qilish imkonini beradi. Har bir maqola unikal kontent asosida yozilgan.