Tasila Lungu deputatlik o‘rni bo‘shadi: otasining vafoti ortidan siyosiy bahs

Zambiyada katta siyosiy voqea yuz berdi: Lusaka shahridagi Chavama tumani deputati bo‘lib kelgan Tasila Lungu uchun parlament lavozimi bo‘shatilmoqda. Otasining vafoti yuzasidan uning uzoq muddat davomida parlamentga qatnashishi to‘xtagani bois, lavozim bo‘shoq deb e’lon qilindi. PF (Patriotik Front) partiyasi tan olgan bu holat, fuqarolarning vakilligi va siyosiy nizolarni yanada kuchaytirdi.

Voqea tafsilotlari

Parlament Tasila Lunguning Chawama tumani deputatligidagi o‘rnini bo‘shoq deb qabul qildi, chunki u otasining o‘limi ortidan uzluksiz qatnasha olmadi. U PF partiyasining vakili bo‘lib kelgan edi va hozir saylovlar o‘tkazilishi ko‘zda tutilmoqda.

Otasining vafoti va sud-tartib

Otasining iyun oyida Janubiy Afrikada 68 yoshida vafot etgani munozaralarni kuchaytirdi. Hukumat prezident Hakainde Hichilema boshchiligidagi hukumat uning dafnini davlat marosimi sifatida o‘tkazishni istadi, oilasi esa prezident qabr yoniga yaqin bo‘lmaslik bo‘yicha yo‘riqlar berilganini iddao qilmoqda. Jasad hozirgacha Janubiy Afrikada qolmoqda va bu masala bo‘yicha tortishuv davom etmoqda.

Parlament ichidagi qizg‘in mojaro

Tasila Lunguni yo‘qligini sabab qilib, 14 kunlik ta’til berish bilan cheklanmagan holatda ham, 18 noyabrga qadar uning ko‘rinishi so‘ralgan edi. U yig‘ilishga kelmadi va komitet uning vakilligini internet orqali amalga oshirish fikrini ilgari surdi, ammo spiker bunga rozilik bermadi. Saylovlar 90 kun ichida o‘tkazilishi kutilmoqda; Zambiya kelgusi avgustda o‘tkaziladigan umumiy saylovlarni ham e’lon qilgan edi.

Muammo yuzasidan ijtimoiy tarmoqlarda turli fikrlar paydo bo‘ldi: kimdir tinchlik bilan qizining to‘lqinini davom ettirishni so‘rab bo‘lishmasligini aytsa, boshqalar fuqarolarning vakillik huquqidan mahrum bo‘lishidan xavotir bildiradi. Mustaqil deputat Binwell Mpundu hukumatni ikkiyuzlamachi deb baholadi: “Siz ularni sudga tortdingiz, endi qizining deputatlik o‘rni bo‘shab qoldi — bu yo‘l bilan yo‘l qo‘yilmadi,” deya ta’kidlagan.

Qo‘shimcha yangiliklar uchun manba sifatida BBC News Africa materialiga murojaat qilish mumkin: BBC News Africa.

Ekspert fikri

Ekspert: Siyosiy tahlilchi aytishicha, bu vaziyat fuqarolarning vakillik huquqini himoya qilish va davlat marosimlari o‘rtasidagi noaniqliklarni ochib berdi. Hukumat ham, oilaviy qarorlar ham jamiyat uchun muhim xulosalarni berishi kerak bo‘lgan holatda, kelgusidagi yondashuvlar aniq bo‘lishi zarur.

Qisqa xulosa

Tasila Lunguning deputatlik lavozimidan bo‘shashi, otasining vafoti bilan bog‘liq nizolarni siyosiy ziddiyatlar darajasiga chiqardi. Xalq vakilligi yo‘qligi sababli jamoatchilikda mutlaqo qaror chiqishi kutilmoqda, lekin ayrimlar uchun vazifa qizining yo‘qligi fuqarolar vakilligini yo‘qotish xavfini keltirib chiqaradi. Ushbu holat ZXambiya siyosatida ikkiyuzlamachi yondashuvlar va davlat marosimlarining ongli boshqaruvi masalalarini yanada muhokama qiladi.

Kalit kashfiyot: fuqarolarning vakillik huquqi va davlat marosimlari o‘rtasidagi nizolar, yondashuvlar va oldindan ko‘riladigan tadbirlar kelajakdagi qarorlar uchun asos bo‘ladi. Manba: BBC News Africa