Sport Va Hayot: Oleg Balukhtoning Ilhomlantiruvchi Hikoyasi

Biz bilan suhbatlashgan xalqaro darajadagi sportchi, ko‘p karra Jahon chempionatlari va kuboklari sovrindori, paraolimpiyachilar orasida o‘z o‘rnini topgan Oleg Balukhto hayoti va sportga bo‘lgan muhabbati haqidagi ilhomlantiruvchi hikoyasi siz uchun taqdim etiladi. U kichik bir shahar aholisi bo‘lib, hayot sinovlariga duch kelgan, qo‘lidan ayrilgan bo‘lsa-da, katta muvaffaqiyatlarga erishish mumkinligini ko‘rsatadi.

Oleg Balukhto — xalqaro darajadagi sport ustasi, ko‘p karra Jahon chempionatlari va kuboklari sovrindori, Vankuverdagi Paraolimpiyadada ishtirok etgan sportchi.

Yaqinda biz Oleg bilan sport, sport ruhiyati va Rossiya uchun Sochi Olimpiadasining ahamiyati haqida suhbatlashdik.

— Salom, Oleg! "Hech qanday bahona yo‘q" tamoyilini qo‘llayotganing uchun rahmat.

— Salom, Nastya! Maxsus loyihaga taklif uchun rahmat.

— Oleg, bolaliging haqida gapirib berasanmi? Qayerda tug‘ilgansan?

— Men Bryansk viloyatining Klinets shahridanman. Bu kichik provinsiyalik shahar, aholisi taxminan 80 ming kishi. Mana shu yerda tug‘ilib o‘sganman.

O‘rta maktabda o‘qidim. O‘ndan keyin yozgi ta'tilda qurilishda ishladim. Afsuski, baxtsiz hodisa yuz berdi — o‘n birinchi sinfni qo‘lsiz davom ettirishga to‘g‘ri keldi.

— Hayoting keskin o‘zgardimi?

— Ha, juda katta o‘zgarish bo‘ldi. Avvaliga do‘stlarim nima deb o‘ylashadi, deb o‘yladim. Kasalxonada yotib, atrofdagilar qanday qabul qilishlarini tasavvur qila olmadim. Uyga yetib kelganimda do‘stlarim kelib, gaplashdik. Dastlab hamma uchun noodatiy edi, lekin keyin teng huquqli muloqot boshlandi.

Men voqeaga berilib qolmadim: maktabga bordim, tadbirlarda qatnashdim, musobaqalarga qatnashishni boshladim.

— Jarohatdan keyin nimalarni o‘rganishingga to‘g‘ri keldi?

— Asosan kundalik hayotdagi muammolarni hal qilish kerak edi, masalan, paypoq yoki etikdagi iplarni bog‘lash. Dastlab qiyin bo‘ldi, lekin inson har narsaga o‘rganadi. Hozir o‘n yil o‘tdi, qo‘lsizligimni sezmayman ham.

— Bu paytda kim ko‘proq yordam berdi?

— Ota-onam. Ular meni yolg‘iz qoldirmadi, ruhiy tushkunlikka tushishga yo‘l qo‘ymadi. Kasalxonada yotganimda ularning Bryanskdagi universitetlarga qo‘ng‘iroq qilib, nogironlar uchun sharoitlarni o‘rganganini eslayman — ular kelajak uchun rejalar tuzishardi.

— Qanday ta'lim olding?

— Maktabdan keyin Moskva davlat jismoniy tarbiya akademiyasiga o‘qishga bordim. U yerda masofaviy ta'lim shaklida o‘qidim, chang‘i yugurishi kafedrasida tahsil oldim.

Sport — bu hayot!

— Oleg, sportga qanday kelib qolding? Nega aynan chang‘i?

— Turli sport turlari bilan shug‘ullandim — futbol, yengil atletika, lekin hech qayerda uzoq davom etmadi.

13 yoshimda chang‘i bo‘limiga bordim. Taxminan yil davomida shug‘ullandim, lekin qat'iy mashg‘ulotlar menga yoqmadi va tashlab ketdim.

16 yoshimda baxtsiz hodisa yuz berdi. Sobiq murabbiyim Nikolay Alekseyevich Kiriechev menga yaqinlashib, "Oleg, yana mashq qilmoqchimisiz?" deb so‘radi. Men "Qani ko‘raylik," deb javob berdim, qo‘lim yo‘q holda qanday bo‘lishini tasavvur qilmagan holda.

Urindik. Natija yaxshi chiqdi.

— Bu safar chang‘ini yoqtirdingmi?

— Ha. :) Tayyorlov jarayonining xilma-xilligi yoqdi: yugurish, roller, imitatsiya, velosiped, suzish va albatta chang‘i. Natijalar ham ko‘rindi. Rossiya chempionatida kumush medal oldim. Bu meni yanada qiziqtirdi.

— Hozirgi mashg‘ulot jadvaling qanday?

— Har kuni ertalab 2–2,5 soat, kechqurun 1,5–2 soat mashg‘ulot qilaman. Har bir mashg‘ulot turi — tezlik, kuch — davomiylikni belgilaydi.

— Dam olish kunlari yo‘qmi?

— Dam olish juda muhim. Doimiy mashg‘ulotsiz o‘sish bo‘lmaydi, tana charchaydi. Dam olish — tayyorgarlikning muhim qismi, shuning uchun dam olishsiz bo‘lmaydi.

— Demak, sportga qaytishingda murabbiyning hissasi katta?

— Ha. U ilgari nogiron sportchilarni tayyorlagan. Masalan, 9 karra paraolimpiyachilar chempioni Valeriy Pavlovich Kupchinskiy bilan ishlagan.

— Oddiy sport bilan para-sport orasidagi farq nima?

— Sportchilar turli toifalarga bo‘linadi: eshitish, ko‘rish va harakat cheklovlari bilan. Har bir toifa sinflarga bo‘linadi. Har sinfning o‘z koeffitsienti bor: sog‘lom sportchining normasi 100% deb hisoblanadi, nogironlik darajasiga qarab para-sportchining normasi hisoblanadi. Masalan, meniki 96% (sog‘lom chang‘ichi vaqtining 4% kamroq). Nogiron sportchilar o‘zlarining koeffitsientlariga qarab bellashadi, sog‘lom sportchilar bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri bellashmaydi.

— Psixologik jihatdan farq bormi?

— Menimcha, nogiron sportchilarda sport ruhiyati ancha kuchliroq. Har biri hayotda katta sinovlardan o‘tgan — jarohatlar, avariyalar, kasalliklar. Ular o‘zlarini yengib chiqqan. Shu sababli motivatsiya yuqori.

— Sport ruhiyati nima?

— G‘alabaga intilish. :)

Citius, Altius, Fortius!

— Rossiyada para-sportga e'tibor Vankuver o‘yinlaridan keyin oshdi. Ammo paraolimpiyachilar uchun qimmat jihozlarni sotib olish katta muammo. Siz qanday qiyinchiliklarga duch keldingiz?

— Terma jamoada bo‘lsa, uskunalar Vazirlik tomonidan ta'minlanadi: chang‘i, kiyim-bosh. Moliyaviy yordamga murojaat qilish kam uchraydi.

Mening qiyinchiliklarim asosan kundalik xarajatlarga bog‘liq edi. Musobaqalarga ketganda, yordamchisiz og‘ir jihozlarni bir qo‘l bilan ko‘tarmoqga to‘g‘ri kelardi.

— Murabbiy hamduroda bo‘lmaydimi?

— Murabbiy faqat Rossiya chempionatlarida qatnashadi. Xalqaro musobaqalarga men yolg‘iz ketaman, shuning uchun do‘stlar, sinfdoshlar yordam berishadi.

— Begona odamlar yordam berishadimi?

— Amalda yo‘q.

— Terma jamoaga qanday tanlanding?

— 2005 yilda Rossiya chempionatida ikkinchi o‘rinni oldim. Mukofot olgan sportchilar yoshlar zaxirasiga kiritiladi. 2006 yilda yana medallar olib, terma jamoga kirdim.

— Hozir xalqaro darajadagi sport ustasi, ko‘p karra medallar egasisan. To‘g‘rimi?

— To‘g‘ri. Jahon kuboklarida turli medalim bor. 2009 yildagi jahon chempionatida klassik uslubdagi uzoq masofada kumush, 2011 yilda biatlon bronza medalini oldim.

Vankuverda esa afsuski, kutilgan natijaga erisha olmadim. Menga sovrinli o‘rinlar uchun imkoniyat bor edi, ammo smolka (chang‘i moyi) bilan bog‘liq muammolar tufayli faqat oltinchi o‘rinni egalladim.

— Eng yaxshi o‘nlikda bo‘lish yaxshi natija. Ayniqsa, chang‘i sportida ob-havo ko‘p narsani hal qiladi...

— Ha, sportchining o‘zi hammasi emas. Smolka, ob-havo — bular g‘alaba uchun shartlar. Ko‘p hollarda asosiy terma jamoani tanqid qilishadi, ammo ko‘pchilik bilmaydi, balki sportchining chang‘ilari yaxshi ishlamagan.

— Sochiga borasanmi?

— Hozircha noaniq. Tanlov jarayoni davom etmoqda. Dekabrda Kanadada bo‘lib o‘tgan Jahon kubogida 7 va 8-o‘rinlarni egalladim, bu odatda jamoaga kirish uchun yetarli emas.

— Paraolimpiyachilar orasida raqobat kuchlimi?

— Xalqaro maydonda kuchli raqobat yo‘q. Har yili sportchilarning darajasi oshib bormoqda. Lekin bizning sportchilarimiz hanuz dunyoda yetakchilardan. Turin va Vankuverda ko‘plab oltin medal yutib, umumjamoa hisobida birinchi o‘rinni egalladik. Ba'zan xalqaro musobaqalar Rossiya chempionatiga o‘xshab qoladi, chunki barcha podium egallaganimizni ko‘rish mumkin. :)

— Bu rus ruhining kuchi yoki bizning tayyorgarlik yaxshiligi?

— Har bir jihatdan ozgina bor. Mashg‘ulotlar, murabbiylar, jihozlar yaxshi, albatta, lekin xarakter ham katta rol o‘ynaydi.

— Sochi Olimpiadasi haqida nima deysan? Ko‘pchilik shahar aholisi tayyorgarlikdan norozi, pul ko‘p sarflandi, lekin hozircha faxrlanish uchun kam narsa bor.

— Agar oddiy odam bo‘lganimda, mahalliy sportni rivojlantirishga ko‘proq e'tibor berish kerak, degan fikrga qo‘shilardim. Lekin men professional sportchiman, shuning uchun Olimpiada zarur deb o‘ylayman. Birinchidan, bunday darajadagi musobaqalar o‘z yurtida o‘tkazilishi juda sharafli. Ikkinchidan, bu nogironlar sportiga ijobiy ta'sir qiladi. Vankuvergacha nogironlar sporti deyarli yoritilmagan, Turin ham shunday edi.

Agar Sochidan paraolimpiyachilarning chiqishlari markaziy kanallarda jonli efirda berilsa, odamlar nogironlarning ham mamlakat sharafini oshirishga qodir ekanini tushunadi.

Uchinchi jihat — bu Paraolimpiyada qatnashadigan nogironlarning o‘z hayotga bo‘lgan munosabatini o‘zgartiradi. Ular boshqa hayot tarzini ko‘radi, sport bilan shug‘ullanishga ilhomlanadi.

— Oleg, musobaqalarda tomoshabinlar faqat yaqinlar va do‘stlarmi tomonidan qo‘llab-quvvatlanadimi?

— Chetdan tomoshabinlar deyarli yo‘q. Sog‘lom sportchilar musobaqasida to‘la tribuna, plakatlar bilan muxlislar bo‘ladi, nogironlarda esa bunday ko‘rinish kam uchraydi. Ko‘pincha musobaqalar mashg‘ulotga o‘xshaydi. Reklama bo‘lmasa, tomoshabin ham kam bo‘ladi.

Hatto Vankuverda ham tribunalarda faqat rasmiy delegatsiyalar va ba'zan bolalar bo‘lgan.

Rossiyada esa 2010 yilda Xanti-Mansiskda biatlon bo‘yicha jahon chempionati o‘tkazilganida tribuna to‘la edi, odamlar qichqirardi, olqishlar edi. Bu juda qiziqarli edi.

— Jiddiy gapmi?

— To‘liq!

Kelajakka Ishonch

— Nega ko‘pchilik nogironlarni e'tiborsiz qoldiradi? Ko‘chada o‘tib ketishadi, yordam qo‘lini cho‘zishmaydi.

— Stereotip bor: nogiron deganda ko‘pchilik dilenkerlarni tushunadi. Ilgari nogironlar uchun ish kam edi. Ko‘pchilik ruhiy tushkunlikka tushib, uyda o‘tirardi, ba'zilar ichkilikka berilardi. Nogironlar o‘zlari ham bu stereotipni yaratgan va jamiyat shunga munosabat bildirdi.

Aslida hayot davom etadi. Faqat o‘zini yengish kerak.

— Oila qurgansan, go‘zal rafiqang bor. Farzandlaringni nogironlarga munosabat borasida qanday tarbiyalaysan?

— Bu murakkab savol. Shunchaki hayotda har xil holatlar bo‘lishini tushuntirmoqchiman. Nogironlar begona emas, ularga sog‘lom odamlarga bo‘lganidek munosabatda bo‘lish kerak.

— Chang‘idan tashqari avtomobillarga ham qiziqasiz. Avtomobil sporti bilan shug‘ullanmoqchi bo‘lganmisiz?

— Avtomobillar men uchun sevimli mashg‘ulot. Urinishlar bo‘lgan, masalan, Formulada Alessandro Nannini jarohatdan keyin qatnashgan. Men ham ekstremal haydashni yaxshi ko‘raman. Shahar ichida ehtiyotkor bo‘laman, lekin yopiq maydonchada qiyin burilishlarni bajarishni yoqtiraman. Afsus, tayyorgarlik uchun maxsus yo‘llar yo‘q.

— Nega hali Moskvaga ko‘chmading?

— Moskva chiroyli shahar, lekin juda shovqinli. Klinetsda ikki daqiqada sport zalimga boraman, Moskva esa tirbandlik va shoshilinchlik. Tinchlikni yaxshi ko‘raman.

— Sportdan tashqari boshqa ishlaring bormi?

— Sport — mening asosiy ishim. Sport maktabida sportchi-instruktor sifatida ishlayman, ya'ni mashg‘ulotlarga qatnashaman va murabbiyga yordam beraman.

— Yoshlar chang‘i sportiga qiziqadimi?

— Ha, boshlashadi, lekin kamchiliklar qoladi. 10–12 yoshli 20 bola keladi, "Chang‘i qiziqarli!" deyishadi. Ammo bu og‘ir sport turi. Mashg‘ulot boshlangach, ko‘pchilari chiqib ketadi. Bir haftadan keyin 10 kishi qoladi, yana keyin 2–3 kishi qoladi, ularni sport haqiqatan qiziqtiradi.

Shahar kichik, boshqa sport turlari ham bor. Yaqinda yangi futbol kompleksi qurildi, bolalar futbolni afzal ko‘radi. Balki Sochi Olimpiadasi bu holatni o‘zgartiradi va yoshlar orasida chang‘i sportiga qiziqish paydo bo‘ladi.

— Sport faoliyating tugagach, nimani rejalashtiryapsan?

— O‘ylab ko‘rdim, ehtimol murabbiy bo‘laman. Nogironlar sporti bo‘yicha 10 yillik tajribam bor, uni yo‘qotishni xohlamayman. Nogironlar bilan ishlashni istayman, hatto o‘z shahrimda ham.

— Sportdan tashqari nimani orzu qilasan?

— Rafiqam bor, shuning uchun farzandlar haqida orzu qilaman. :)

— Bizning loyiha nomi "Hech qanday bahona yo‘q". Bu so‘zni qanday tushunasiz?

— Nogironlikni o‘ylamasdan yashash, oldinga intilish, hamma narsa yaxshi bo‘lishiga ishonch.

— Oleg, ZAMONA o‘quvchilariga nima tilaysan?

— Hayotdan zavqlaning. U faqat bir marta beriladi. Har yangi kunni qadrlang. Yangi narsalarni sinab ko‘ring, keyinchalik hech qanday afsus bo‘lmasin.

— Rahmat, Oleg! Yangi g‘alabalar tilaymiz!

— Rahmat, Nastya!

Siz Motivatsiya bo'yicha eng so'nggi yangiliklar va aktual voqealarni 20-01-2014 sanasida topdingiz. Maqola sarlavhasi: " Sport Va Hayot: Oleg Balukhtoning Ilhomlantiruvchi Hikoyasi " sizga Motivatsiya sohasidagi eng dolzarb va ishonchli ma'lumotlarni taqdim etadi. Har bir yangilik chuqur tahlil qilingan va sizga foydali bilimlar berish uchun tayyorlangan.

Sport Va Hayot: Oleg Balukhtoning Ilhomlantiruvchi Hikoyasi haqidagi ma'lumotlar sizga Motivatsiya bo'yicha qarorlaringizni yanada to'g'ri qilishga yordam beradi. Saytimizda yangiliklar doimiy yangilanadi va Jurnalstika standartlariga to'liq javob beradi.