Reeves moliya siyosati bo‘yicha ishonchlilik bahslari

Britaniyada moliya vaziri Rachel Reevesga nisbatan ayblovlar kuchaymoqda. Raqiblar uning byudjet oldidan bergan bayonotlari haqiqiyligiga shubha bilan qaramoqda. Bozorlar, teleko‘rsatuvlar va parlamentdagi munozaralar esa tez-tez yangilanmoqda.

Asosiy faktlar

• OBR 15-sentabrda byudjet holatini kutilganidan yaxshiroq ko‘rganini bildirdi; Reeves esa ish haqidagi prognozlar haqida to‘liq ma’lumot berilmaganini ta’kidladi.
• Reeves bo‘sh joy (headroom) bor-yo‘qligi bo‘yicha “kamroq bo‘sh joy”ga qaram bo‘lib qolganini aytdi va qarorlarni ochiqchasiga chiqarishga oldindan tayyor ekanligini bildirdi.
• 4-noyabrdagi nutqda u soliqlarni ko‘tarishga tayyor ekanini aytdi; oldindan ko‘rsatgan raqamlar o‘zgarganida bu qarorlar bajarildi.

Reeves OBR ko‘rsatkichlari 9.9 milliard funtdan 4.2 milliard funtgacha bo‘lgan bo‘sh joy bo‘lishini ko‘rsatgani haqida gapirdi, lekin u “ko‘proq ochiq bo‘lishi kerak” deb izoh berdi. Davlat 21.7 milliard funtli barqaror zaxira yaratildi, dedi u.

U qo‘shimcha qilib, ikki farzand uchun yordamni yo‘qotmaslik uchun online kazino soliqlari va soliqlarni tozalashga yo‘naltirilgan choralar orqali manbalarni jalb qilganini aytdi; bu masala byudjet bahslarining markazida qolmoqda.

Daromad soliqidagi chegaralarni bosqichma-bosqich o‘zgartirishlar manifesto’dagi nizo sababli bo‘lganini, global noaniqliklar va iqtisodiy shoklar sharoitida muhim deb baholadi. U shuni qo‘shdi: byudjetni barqaror saqlash uchun soliqlarni ko‘tarish ehtiyojlari paydo bo‘lishi mumkin, aks holda bozorlar zarar ko‘radi. Agar moliyaviy barqarorlik yo‘qolsa, bozorlarda qimmatli qog‘ozlar narxi ko‘tarilishi, foiz stavkalari oshishi mumkin, bu har bir biznes va uy-joy krediti egasiga ta’sir qiladi.

Siyosiy reaksiyalar

• Kemi Badenoch Reevesga nisbatan qat’iy pozitsiyani saqlab qoldi; vazirdan iste'foga chaqirdi, uning ayblovlari bozorlarda xuddi targ‘ibotga o‘xshash natijalar keltirishi mumkin deb fikr bildirdi.
• Bir nechta partiyalardan bo‘lgan siyosatchilar bozor suiiste’molligi bo‘yicha tekshiruvlarni talab qilmoqda.

Ekspert fikri

Mutaxassis Alisher Karimov: “Bu holat moliya boshqaruviga bo‘lgan ishonchni sinovga soladi; bozorlar tezkor reaksiyaga javob berishi mumkin.”

Siyosiy risklarni kamaytirish uchun yanada aniq dalillar zarur.

Qisqa xulosa

Hozircha Reeves o‘z pozitsiyasini himoya qilmoqda, raqiblari esa ayblovlarni kengroq targ‘ib qilmoqda. Byudjet bo‘yicha bahs iqtisodiy barqarorlikka bevosita ta’sir ko‘rsatishi mumkin, ammo rasmiylar qarorlarni davlat iqtisodiyotini himoya qilish maqsadida qilingan deb hisoblayapti. Yaqin kunlarda qonunchilikdagi izohlar, parlament tekshiruvlari va global tadbirlar natijalarni aniqlab beradi.

Asosiy xulosa: Byudjet oldidagi noaniqlik moliya siyosatiga ishonchga zarar yetkazishi mumkin, biroq rasmiylar qarorlarning iqtisodiy barqarorlik uchun zarur ekanligini ta’kidlayapti. BBC xabari