Fransiya sobiq prezidenti Nikol Sarkozyga noqonuniy kampaniya moliyalashtirish bo‘yicha hukm tasdiqlandi

Fransiya oliy sudi sobiq prezident Nikol Sarkozyga 2012 yilgi saylov kampaniyasini noqonuniy moliyalashtirish bo‘yicha yakuniy ayblovlarni tasdiqladi. Sud uning dalillarini qoniqtirganini belgilab, kampaniya byudjetini me’yorlardan oshirib yuborganini tasdiqladi.

Sarkozy, 70 yoshda, 2024 yilda bir yil jazo olgan edi, unda olti oyligi shartli bo‘lib, qolgan olti oylik muddat elektr belgi bilan nazorat ostida o‘tadi. U barcha ayblovlarni qisman rad etganini takrorlab keladi.

Ayblovchilar aytishicha, Sarkozyning UMP partiyasi kampaniyaga €22.5 million chegarasidan deyarli ikki baravar ko‘p mablag‘ sarflagan, yo‘llarni ko‘rilgan tadbirlar bilan qizigan raundlarni moliyalashtirish orqali yashirishga erishgan. Qarorlar, Bygmalion PR firmasiga xizmatlar uchun fakturalarni yuborib, haqiqiy xarajatlarni yashirishga intilinishini ko‘rsatdi.

Bu, sobiq prezident uchun ikkinchi qat’iy hukm bo‘lib, 2007–2012 yillar mobaynida hokimiyatda bo‘lgan davrga taqaladi. O‘tgan dekabr oyida Apellyatsiya sudi korrupsiyaga oid aybni tasdiqlagandi; Sarkozyga oltita oy elektr belgi bilan nazorat ostida bo‘lish taqdim etilgan edi.

Shu yilning sentyabr oyida u keng ko‘lamli firibgarlik bilan bog‘liq besh yillik qamoq jazosiga hukm qilindi, ammo 20 kun qamal bo‘lib, noyabrda ozod qilingan edi. Endi navbatdagi apellyatsiya jarayoni kelasi yil bo‘lib o‘tishi rejalashtirilgan bo‘lib, Sarkozy Fransiyadan chiqish taqiqini davom etdiradi.

Qamoqdan ozod bo‘lganidan so‘ng Sarkozy «Qamoqdagi kundaliklarim» nomli kitob yozayotganini e’lon qildi. Uning ijtimoiy tarmoqlarda chop etilgan parchasida qamoqxonadagi hayot shiddati va ichki hayotning o‘sishi ta’riflangan.

Asosiy nuqtalar

• Moliyaviy cheklovlar buzilishi — kampaniyaga belgilangan me’yorlardan oshirish va xarajatlarni yashirish yo‘li bilan amalga oshirilgan.
• Rasmiy hukmlar ketma-ketligi — bu da’vo bo‘yicha sobiq prezident uchun ikkinchi qat’iy qaror; boshqa ayblovlar bo‘yicha ham ayblanish davom etmoqda.
• Выборлар moliyaviy nazorati kuchayishi — sud qarorlari siyosiy moliyaviy manbalarning to‘liq nurlarini ko‘rsatmoqda.
• Jailga yo‘l qo‘yilmagan masalalar — qamashga doir jazo ko‘rilsa-da, siyosiy rahbarlar ham qonun oldida javob beradi degan xulosalar ko‘paymoqda.
• Kelajakdagi jarayonlar — apellyatsiya jarayoni kelasi yil bo‘lib o‘tadi; u Fransiya hududidan chiqish taqiqida qolmoqda.

Ekspert izohi: Xuquqshunoslar ta’kidlashicha, bu qaror Fransiya siyosiy moliya qonunlarining qat’iy nazorat ostida bo‘lishini yanada mustahkamlaydi. Qonun oldidagi tenglikni ta’minlash uchun bunday sud qarorlari muhim hisoblanadi.

Qisqa xulosa: Sarkozyga nisbatan qator sud jarayonlari davom etmoqda; 2012 yilgi kampaniya moliyalashtirish bo‘yicha ajralib chiqqan ayblovlar siyosiy moliyaviy boshqarmalarda shaffoflikni kuchaytirishga xizmat qiladi. Xuddi shu paytda u qamoq takliflariga nisbatan o‘zining ta’qiq qilinishini davom ettirmoqda va apellyatsiya jarayoni yaqin kelajakda bo‘ladi.

Asosiy xulosa: Fransiya siyosiy moliyaviy qonunlari bo‘yicha nazorat kuchayadi; sobiq prezidentlar ham qonun oldida javob beradi. Manba: BBC News