Qandolat sanoatida robotlar va anʼana oʼrtasidagi kurash
Qandolat ishlab chiqarishda robotlar kengaymoqda, biroq inson qoʼli va taʼmning saqlanishi uchun muhim cheklovlar hanuz mavjud.
Kirish
Qandolat sanoatida raqamli texnologiyalar tobora koʼproq joy olmoqda. Tunnock’s qandolat fabrikasidan misol sifatida ishlab chiqarishning tezligi va sifatni ushlab turish uchun inson mehnati bilan robotlar birgalikda ishlayotgani koʼrinadi. Shu bilan birga anʼana bilan yangi texnologiyani uygʼunlashtirishda ham jiddiy sinovlar bor.
Asosiy jarayonlar va xususiyatlar
Glasgo shahri yaqinidagi zavodda karamel eritmasi oltita qavatli vafli shirinlikka tarqaladi. Bu ish juda hunar talab qiladi: tajribali ishchilar karamelning mos kelishi uchun zichligini nazorat qiladi, 12 kishilik jamoa karamelni besh qatlamda tarqatadi. Kuniga taxminan 20 million gramm karamell ishlab chiqariladi, deb aytadi zavodning mexanika va tashish boʼlimi boshligʻi.
“Operatorlar karamellni koʼrish va ishqalanish usulida sinovdan oʼtkazishadi. Koʼp hollarda karamellga siqib koʼrish orqali holatini baholashadi,” deydi Stuart Louden, Tunnock’s kompaniyasining moslamalar va tashish boʼyicha menejeri.
Keyin karamel oʼrnatilgan aralashma yoʼlaklaridan pastga tortish uchun konveyer orqali boshlab boriladi, u yerda tarqatish guruhiga yetkaziladi. “Vafli shirinlikka karamellni surtish juda mushakboz boʼlib, yelim kabi yopishadi,” - deya qoʼshimcha qiladi Louden.
Avtomatlashtirish va inson mehnati
Bu zavodning katta qismi avtomatlashtirilgan boʼlsa-da, ayrim jarayonlar inson mehnatiga tayanadi. Tunnock’s oʼz bozoridagi raqobatga moslashish uchun har doim eng soʻnggi texnologiyalardan foydalanib keladi. Kichik o‘lchamli boʼlishiga qaramay, ularning ishlab chiqarish quvvati yirik kompaniyalar darajasiga chiqishi uchun mukammal jihozlar kerak boʼladi.
“Biz kichik baliqmiz, katta xavozalarga nisbatan kurashamiz; shuning uchun kam bosimli, yuqori sifatli jihozlar kerak,” - deb tushuntiradi Louden. Hozircha karamellni tarqatish uchun kechasi ishlaydigan mashinalar mavjud, lekin inson ishchilari koʼproq moslashuvchanlik va kichik joyni tejaydi.
Jami ishlab chiqarilgan mahsulotlar yildan yilga 7 million vafli shirinlik va 4,5 million choy tortchilari ishlab chiqariladi. Bu koʼrsatkichlarni koʼpaytirish — anʼanaviy qadriyatlar bilan tezkorlik oʼrtasidagi muvozanatga bogʼliq.
Yangi texnologiyalar: HIRO robot qoʼli
Kontentda tilga olingan yangiliklardan biri — Kanadadan chiqarilgan Unifiller kompaniyasining HIRO nomli robot qoʼli (robot arm) boʼlib, u tortlarni bezash va karamell kabi qiyin ko‘rsatkichlarni ham boshqarishi uchun moʼljallangan. (robot arm — robot qoʼli) Bu qurilma tortlar uchun surtish, bezash va qizil karamell bilan ishlash kabi holatlarda foydali boʼlishi mumkin.
Shveytsariyaning Stäubli kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan ushbu qo‘l sovuq gigiena talablariga mos holda osonlik bilan ajratilishi, tozalanishi kerak.
Yetkazib berilayotgan mahsulotlar oʼzgaruvchan boʼlib, keklar markazlashtirilmagan bo’lishi mumkin. “Keklar kartonlardan biroz avval markazlangan boʼlmasligi yoki biroz teshilishi boʼlishi mumkin; shunda robot bu noaniqliklarni qabul qilishi kerak,” deydi Derek Lanoville, Coperion kompaniyasining tadqiqot va ishlab chiqish boʼlimi rahbari.

Unifiller’ning robot qoʼli nafaqat bezash, balki karamell bilan toʼliq moslashgan holda ishlashga qodir. Biroq, gigiena va tozalik talablarini qondirish uchun jihozlarni yuvish oson boʼlishi kerak.
“Tort tayyorlashdagi xilma-xillik ham qatʼiy nazorat talab qiladi: tortlar tubi karton yoʼnalishlarida ham nayranglar boʼlishi mumkin, shuning uchun hal qiluvchi yechimlar ishlab chiqilishi shart,” deb tushuntiradi Lanoville.
Inson qoʻli va raqamli kelajak
G‘alaba qozonish uchun ishlab chiqarish liniyasiga yangi texnologiyani kiritish doimo muvozanatni talab qiladi. Forrester tadqiqotchisi Craig Le Clair, “Maʼlumotli ishlab chiqarish uchun inson qoʻli saqlanadigan qismi boʼlgan gibrid model” deb taʼkidlaydi. “Yuqori sifat, tezlik va hajm uchun avtomatlashtirishni o‘z ichiga olgan, amaliyroq bo‘lgan joylarda qo‘llanishi kerak; markaziy qiymat — inson qoʼli tomonidan qo‘shimcha qiymat qo‘shilishi,” deydi u.
Kelajak rejalar va moliyaviy muammolar
Coperion bozoridagi tadqiqotlar boʼyicha rejalarda robot qoʼllarining koʼrish, koʼrish tizimlari va xavfsizlik tizimlari aniqroq scanlangan holda takomillashtiriladi.
Glasgowdagi zavodda ishlab chiqarishni kengaytirish boʼyicha rejalari bor, lekin moliyaviy omillar ayni paytda koʼngiloqlar keltirmoqda. With cocoa narxlari oʼzgaruvchanligi kompaniyaga ta’sir qilmoqda. 2,5 million funt sterling ni qoʼshimcha jihozlarga invest qilish uchun kutishmoqda, chunki so‘nggi ikki yilda iqtisodiy sharoitlar bu yoʼnalishda sarmoya kiritishni osonlashtirmadi.
Mutaxassislar nuqtai- nazari
Ekspert fikri: Forrester tahlilchisi Craig Le Clair ta’kidlaydi: “Sanoat uchun eng muhim narsa — avtomatlashtirishni insoniy koʼrsatkichlar yoʼqolmasdan, mos keladigan joylarga moslashtirish. Bu nafaqat samaradorlik, balki taʼm va yoqimli mijoz tajribasini ham saqlab qoladi.”
Qisqa xulosa
Qandolat fabrikalarida robotlar tezlikni oshirishi mumkin, lekin inson qoʼli va sanʼatkorlik jarayonning ajralmas qismi boʼlib qolmoqda. Hozirda karamell, vafli va tortlarni bezash kabi jarayonlar uchun kombinatsiyalangan yondashuv qoʼllanmoqda: baʼzi operatsiyalar avtomatlashtirilgan, baʼzilari esa ishchi qoʼllariga ishonadi. Kelajakda ham gibrid model ahamiyatli boʼlib qoladi, maksimal samaradorlik uchun insoniy qiymatlar yoʼqolmasligini ta’minlash zarur.
“Avtomatlashtirishni inson qo‘li bilan uyg‘unlashtirish — ta’minlanadigan sifat, kengaygan quvvat va xodimlar uchun minimal xavfsizlikka erishishning kaliti.” BBC maqolasi
Siz Iqtisodiyot bo'yicha eng so'nggi yangiliklar va aktual voqealarni 19-12-2025 sanasida topdingiz. Maqola sarlavhasi: " Qandolat sanoatida robotlar va anʼana oʼrtasidagi kurash " sizga Iqtisodiyot sohasidagi eng dolzarb va ishonchli ma'lumotlarni taqdim etadi. Har bir yangilik chuqur tahlil qilingan va sizga foydali bilimlar berish uchun tayyorlangan.
Qandolat sanoatida robotlar va anʼana oʼrtasidagi kurash haqidagi ma'lumotlar sizga Iqtisodiyot bo'yicha qarorlaringizni yanada to'g'ri qilishga yordam beradi. Saytimizda yangiliklar doimiy yangilanadi va Jurnalstika standartlariga to'liq javob beradi.


