AQShning yangi xavfsizlik strategiyasi Rossiyaga mos keladi — Moskva talqini
Kremldan kelgan rasmiylar AQShning yangi xavfsizlik strategiyasini Rossiya uchun tahdid sifatida ko'rsatmay, Yevropa siyosatini yangi yo'nalishlar bilan ko'rib chiqishni maqsad qilgan deb baholaydi.
AQShning yangi Davlat Xavfsizlik Strategiyasi e'lon qilindi va Kreml uni o'z nuqtai nazaridan mos keladigan ko'rinishda qabul qilmoqda. Rossiya rasmiylari bu hujjatni ijobiy qadam sifatida baholagan bo'lib, uning yakuniy xulosalari hali ko'rib chiqilmoqda. Ushbu maqola mazkur voqeani o'zbek o'quvchilariga tushunarli tarzda yoritadi.
Hujjatning asosiy yo'nalishlari va Rossiyaga ta'siri
- Yevropa xavfsizligi va madaniy yo'nalishlar: Hujjat Yevropada “sivilizatsiya yo'qolishi” xavfi haqida so'z yuritadi. Kreml bu holatni o'z manfaatlariga mos keladigan samarali tahlil sifatida qaraladi.
- Fikr erkinligi va matbuot: Erkin fikrlar bayonotlarining cheklanishi yoki bosim ostiga olish borasidagi savollar ko'tarilgan. Bu qism Rossiya uchun qulay summ-vaziyat yaratishi mumkin, deb ta'kidlanadi.
- Chet ta'sirini kamaytirish va migratsiya: Strategiya chet ta'sirini kamaytirish, migratsiya oqimini nazorat qilish bo‘yicha yangi chora-tadbirlarni ko'rsatadi.
- Rossiya bilan munosabatlar: Hujjat bunga yumshoq ohang bilan qaraydi, va Yevropa siyosatini Rossiya bilan aloqalarda silliqroq yo'l bilan yo'naltirishga urinadi deb talqin qilinmoqda.
Hujjatda Yevropa Ittifoqi manfaati bo'lishi tarafida bo'lish, hamda Moskva qarshi siyosatga qarshi kurash “strategiya” deb talqin qilinishi muhokama qilinmoqda. Kremlning rasmiy vakili Dmitriy Peskov bunday o'zgarishlarni ijobiy qadam sifatida ko'rsatgan bo‘lsa-da, yakuniy natijalar hali noma'lum ekanini qo'shimcha qiladi.
Hujjat Rossiya bilan aloqalarda yumshoq ohangni qo'llashni ma'lum qiladi, bu Yevropa siyosatda Rossiyaga nisbatan qat'iy qoidalar bilan to'sqinlik qilayotganlardan farqli o'laroq, o'zaro hisob-kitoblarni osonlashtirishga qaratilgan deb talqin qilinmoqda.
Shuningdek, hujjatda Yevropa madaniyati identitetini tiklash, "Amerika avvalo" (America First) prinsipining Yevropa davlatlaridagi ilhomlantiruvchi roli qayd etilgan. Strategiya Yevroparlamentdagi patriotik partiyalar kabi guruhlarning kuchini oshirishga hamda Amerika tomonidan bu ruhiy o'zgarishlarni qo'llab-quvvatlashga chaqiradi.
Shuningdek, AQSh Karib dengizi va Sharqiy Tinch okeani bo'yicha giyoh tashuvchilar bilan kurashishni kengaytirishni, Venezuela kabi vaziyatlarda harbiy choralarni ko'rib chiqishni nazarda tutadi. Yaponiya, Janubiy Koreya, Avstraliya va Tayvanga mudofaa xarajatlarini oshirish bo‘yicha chaqiriqlar ham mavjud.
Demokratlar partiyasidagi ayrim deputatlar bu strategiyani AQSh xalqaro munosabatlariga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin deb ogohlantiradilar. Kuzatishlar chet eldagi yuqori lavozimli siyosatchilar bu hujjat Amerika obro'sini kamaytirishi ehtimolini ko'rsatmoqda.
Ekspert fikri: Bu hujjat Yevropadagi ittifoqlar qanchalik yangi yo'nalishlar bo‘yicha kelishini ko‘rsatadi; uzoq muddatli xavfsizlik siyosati ko’proq diplomatik dialogga tayanadi. Mutaxassislar fikricha, strategiyaning amaliy ta'siri ko‘p tomonlama hamkorlikka bog‘liq bo‘ladi.
Qisqa xulosa sifatida aytadigan bo'lsak, AQShning yangi xavfsizlik strategiyasi Rossiya nuqtai nazaridan kamroq qat'iy, Yevropa siyosatiga yangi ohanglar qo'shmoqda. Kreml bunga ijobiy yoki ehtiyotkorlik bilan qarashmoqda; Yevropa davlatlari esa aloqalarni saqlab qolish bilan birga xatarlar haqida ham ogohlantirilmoqda. Xulosa shuki, kelajakda xalqaro munosabatlarda munosabatlar o'zgarishi muqarrar bo'lib, yangi balanslar paydo bo'lishi mumkin.
Asosiy fikr: AQShning yangi xavfsizlik strategiyasi Rossiya bilan munosabatlarda yumshoq ohangni tanlab, Yevropa siyosatiga yangi yo'nalishlar qo'shmoqda. BBC xabari