Yevropa Bojxona Ittifoqi: Asosiy Ma'nosi va Muhim Ma'lumotlar

Suzanne - kontent marketingi, yozuvchilik va faktlarni tekshirish sohasida mutaxassis. U Bridgewater State Universitetida moliya bo‘yicha bakalavr darajasiga ega va kontent strategiyalarini yaratishga yordam beradi.

Yevropa Bojxona Ittifoqi Nima?

Yevropa Bojxona Ittifoqi - Yevropa Ittifoqi aʼzolari tomonidan tashkil etilgan savdo ittifoqi bo‘lib, unda aʼzo davlatlar yagona bo‘linma sifatida faoliyat yuritadilar. 1960-yillarning oxirlarida tashkil etilgan bu ittifoq aʼzolar o‘rtasida bojxona to‘lovlarisiz tovarlar harakatlanishini ta'minlaydi va tashqi mamlakatlardan keltirilayotgan tovarlarga yagona bojxona tariflarini joriy qiladi. Bundan tashqari, ittifoq xavfli tovarlar, o‘simliklar va hayvonlar savdosining oldini olishga, shuningdek, tashkil etilgan jinoyatchilik, terrorizm va soliq firibgarliklariga qarshi kurashishga ham mas’uldir.

Asosiy Maʼlumotlar

• Yevropa Bojxona Ittifoqi Yevropa Ittifoqi doirasida import va eksportni tartibga soladi.
• Ittifoq aʼzolari o‘rtasida bojxona to‘lovlari va cheklovlar bekor qilingan.
• Bojxona to‘lovlarisiz tovarlar erkin harakatlanishini taʼminlaydi.
• Import qilinayotgan tovarlarning sifat va xavfsizlik standartlarini belgilaydi.
• Buyuk Britaniyaning Yevropa Ittifoqidan chiqishi (Brexit) biznes va iste’molchilar uchun yangi qoidalarga olib keldi.

Yevropa Bojxona Ittifoqini Tushunish

Yevropa Bojxona Ittifoqining tarixi 1968 yilda Yevropa Iqtisodiy Hamjamiyati aʼzolari o‘rtasida barcha bojxona to‘lovlari va cheklovlar butunlay olib tashlangan davrga borib taqaladi. Maqsad ichki bozorda tovarlarning erkin harakatlanishini taʼminlash va aʼzolarni yagona tizim sifatida birlashtirish edi. Shu bilan birga, yagona bojxona tariflari joriy qilinib, milliy bojxona to‘lovlari o‘rnini bosdi.

Hozirgi kunda Yevropa Ittifoqiga 27 davlat aʼzo hisoblanadi. Islandiya, Lixteynshteyn va Norvegiya esa Yevropa Iqtisodiy Hududi aʼzolari, ammo Yevropa Ittifoqi tarkibida emas. Buyuk Britaniya esa 2020 yil boshida Yevropa Ittifoqidan rasmiy tarzda chiqdi.

Yevropa Komissiyasi tomonidan boshqariladigan Bojxona Ittifoqi faoliyati aʼzo davlatlarning milliy bojxona idoralari orqali amalga oshiriladi. Yevropa Ittifoqiga import qilinadigan tovarlar global importning taxminan 15 foizini tashkil qiladi. 2020 yilda Yevropa Ittifoqining butun dunyo bilan savdo hajmi taxminan 4 trillion AQSh dollariga teng bo‘ldi.

Ittifoq import qilinayotgan tovarlarning sifat va xavfsizligini taʼminlashga oid qoidalarni nazorat qiladi. Ushbu qoidalar quyidagi yo‘nalishlarga qaratilgan:

• Yevropa hududida sog‘liq va xavfsizlikni himoya qilish; masalan, zararli oziq-ovqat yoki nosoz elektr mahsulotlarining importi nazorat qilinadi.
• Texnologiyalarning qurol ishlab chiqarishda foydalanilishining oldi olinadi.
• Tahdid ostidagi o‘simliklar, hayvonlar va taqiqlangan mahsulotlarning kontrabandasining oldi olinadi.
• Giyohvand moddalar, qurol savdosi, pul yuvish, soliq to‘lovlaridan qochish va soxta mahsulotlar savdosiga qarshi huquqni muhofaza qilish organlari bilan hamkorlik qilinadi.

Muqaddima

2022 yil aprel oyida Ukraina Prezidenti Volodimir Zelenskiy Yevropa Ittifoqiga aʼzo bo‘lish uchun tezlashtirilgan ariza topshirdi. Bu qaror Rossiyaning Ukraina hududiga bostirib kirishi fonida amalga oshirilmoqda.

Maxsus E'tiborlar

Buyuk Britaniya 2020 yil 31 yanvarda Yevropa Ittifoqidan chiqdi va shu bilan Yevropa Bojxona Ittifoqi aʼzoligidan ham voz kechdi. Brexit jarayoni barcha tomonlar uchun murakkab va o‘zgarishlarga olib keldi.

Angliya, Uels va Shotlandiyadagi britaniyalik korxonalar Yevropa Ittifoqi davlatlariga eksport va import qilayotganda bojxona deklaratsiyasini taqdim etishlari kerak bo‘ladi, xuddi boshqa Yevropa Ittifoqi bo‘lmagan mamlakatlar kabi. Yangi soliqlar yoki cheklovlar yo‘q bo‘lsa-da, ma’muriy yuk katta bo‘lib qolmoqda. Shuningdek, Britaniya sayyohlari uchun pasport talab qilinishi va mobil aloqa xizmatlarida bepul roaming tugatilishi kabilar joriy qilindi.

Shu bilan birga, Brexit Buyuk Britaniyaga AQSh kabi boshqa davlatlar bilan mustaqil savdo bitimlarini tuzish imkonini berdi va Yevropa Ittifoqining import va eksportga oid qoidalaridan ozod qildi.

Brexit shartnomasi doirasida Shimoliy Irlandiya va Irlandiya Respublikasi o‘rtasida ochiq chegaralar saqlanib qoldi. Bu esa Shimoliy Irlandiya ko‘pchilik hollarda Yevropa Ittifoqi qoidalarini amal qilishi bilan bog‘liq. Buyuk Britaniya tomonidan ushbu ochiq chegaralar bitimini buzishga urinishlar Yevropa Ittifoqi va AQSh tomonidan qattiq qarshilikka uchradi.

Yevropa Bojxona Ittifoqi va Yagona Bozor Farqlari

Yevropa Bojxona Ittifoqi va Yevropa Yagona Bozori ikkisi ham Yevropa Ittifoqi davlatlari tomonidan tashkil etilgan bo‘lsa-da, ular orasida asosiy farqlar mavjud. Yagona Bozor Yevropa Ittifoqi aʼzolari va Yevropa Erkin Savdo Assotsiatsiyasining to‘rt aʼzosi o‘rtasida savdo qoidalari va tariflarini bekor qiluvchi kelishuvdir.

Baʼzi davlatlar Yagona Bozor aʼzosi bo‘lishi mumkin, ammo Bojxona Ittifoqiga kirishmaydi va aksincha:

• Bojxona Ittifoqi tashqi savdoni tartibga soladi va ittifoq tashqarisidan kelayotgan importni boshqaradi.
• Yagona Bozor esa mehnatning erkin harakatlanishi, ish sharoitlari va sog‘liq hamda xavfsizlik standartlariga eʼtibor qaratadi.

Masalan, Norvegiya Yagona Bozor aʼzosi, ammo Bojxona Ittifoqiga kirmaydi. U tashqi savdo bitimlarini o‘zi belgilaydi, ammo ichki bozor qoidalariga amal qiladi. Norvegiya faqat o‘zida ishlab chiqarilgan tovarlarni bojxona to‘lovlarisiz Yagona Bozorda aylantirishi mumkin va ushbu tovarlarning kelib chiqishini isbotlashi talab qilinadi.

Turkiya, Andorra va San-Marino Yevropa Ittifoqi yoki Yagona Bozor aʼzolari emas, ammo ular bilan Bojxona Ittifoqi kelishuvlari mavjud.

Yevropa Bojxona Ittifoqi Tarixi

1968 yilda tashkil etilgan Yevropa Bojxona Ittifoqi vaqt o‘tishi bilan tovarlar va odamlarning erkin harakatlanishini taʼminlashda davom etdi. 1987 yilda ko‘plab bojxona deklaratsiyalari yagona standart shaklga almashtirildi. Shu yil bojxona rasmiylashtiruvi savdo transport vositalari uchun bekor qilindi. 2005 yilda bojxona idoralari elektron tarzda bog‘landi. Ittifoq chegaralarida xavfsizlikni taʼminlashda ham faol rol o‘ynaydi.

Yevropa Ittifoqi Ichida Bojxona Solinadimi?

Yevropa Ittifoqi aʼzolari o‘rtasida tovarlar harakati bo‘yicha bojxona to‘lovlari olinmaydi. Ammo bu xaridor bojxona to‘lovlaridan ozod degani emas. Sayyohlar import qilinadigan tovarlar uchun bojxona to‘lovlarini to‘laydilar. Shuningdek, Yevropa Ittifoqi davlatlaridan onlayn xarid qilayotgan Yevropa Ittifoqi bo‘lmagan fuqarolarga qo‘shimcha qo‘shilgan qiymat solig‘i (QQS) qo‘llaniladi, bu soliq davlatga qarab farq qiladi. Spirtli ichimliklar va tamaki mahsulotlari uchun aksiz solig‘i mavjud.

Yevropa Bojxona Ittifoqiga Qaysi Davlatlar Kiradi?

2022 yil holatiga ko‘ra, Yevropa Bojxona Ittifoqiga quyidagi davlatlar aʼzo: Avstriya, Belgiya, Bolgariya, Xorvatiya, Kipr, Chexiya, Daniya, Estoniya, Finlyandiya, Frantsiya, Germaniya, Gretsiya, Vengriya, Irlandiya Respublikasi, Italiya, Latviya, Litva, Lyuksemburg, Malta, Niderlandiya, Polsha, Portugaliya, Ruminiya, Slovakiya, Sloveniya, Ispaniya va Shvetsiya. Norvegiya, Islandiya va Lixteynshteyn esa Yevropa Iqtisodiy Hududi doirasida bo‘lsa-da, Bojxona Ittifoqi aʼzosi emaslar.

Yevropa Ittifoqi va Buyuk Britaniya O‘rtasidagi Bojxona Tariflari Qanday?

Brexitdan oldin Buyuk Britaniya mijozlari Yevropa tovarlarini bojxona to‘lovlarisiz xarid qilishlari mumkin edi. Ammo 2021 yil boshidan boshlab yangi qoidalar joriy qilindi. Endilikda 135 funt sterlinggacha bo‘lgan onlayn xaridlar uchun bojxona to‘lovlari olinmaydi, ammo undan yuqori qiymatdagi buyumlar uchun tovar turiga qarab turli tariflar qo‘llanadi. 39 funt sterlingdan yuqori qiymatdagi sovg‘alarga 20% QQS solig‘i qo‘llanadi.

Norvegiya Nega Yevropa Ittifoqiga Kirmaydi?

Yevropa Ittifoqi 27 davlatdan iborat bo‘lib, hatto o‘zini mustaqil deb hisoblaydigan Shvetsiya va Avstriyani ham o‘z ichiga olgan. Ammo Norvegiya hali ham Ittifoqga aʼzo emas. Bu mamlakat Yevropaning eng farovon davlatlaridan biri sifatida ajralib turadi.

1972 yilda norvegiyaliklar referendumda Yevropa Ittifoqiga aʼzo bo‘lishni rad etdi. Shundan beri norvegiyaliklar orasida aʼzolikka qarshi harakat faol bo‘lib, quyidagi asosiy sabablarni ilgari suradi:

• Norvegiya fuqarolari mustaqil bo‘lib, demokratik ovoz berishda ko‘proq ishtirok etadi.
• Ittifoqning kambag‘al aʼzolariga nisbatan globalizatsiyani majburlab qabul ettirish siyosati norveg bizneslariga zarar keltiradi.
• Yevropa Ittifoqi atrof-muhit muammolarini samarali hal eta olmayapti.
• Norvegiya mustaqil bo‘lib, ko‘proq avtonomiyaga ega.

Siz Davlat va Siyosat bo'yicha foydali maqolalarni 29-04-2022 sanasida topdingiz. Maqola sarlavhasi: " Yevropa Bojxona Ittifoqi: Asosiy Ma'nosi va Muhim Ma'lumotlar " sizga Davlat va Siyosat sohasidagi chuqur tahlil va amaliy maslahatlarni beradi. Har bir maqola ekspertlar tomonidan tayyorlangan va foydalanuvchiga maksimal foyda berishga yo'naltirilgan.

Yevropa Bojxona Ittifoqi: Asosiy Ma'nosi va Muhim Ma'lumotlar maqolasi sizga Davlat va Siyosat bo'yicha bilimlaringizni kengaytirish, yangiliklardan xabardor bo'lish va to'g'ri qarorlar qabul qilish imkonini beradi. Har bir maqola unikal kontent asosida yozilgan.