Yurak urishining sirli ritmi: Ko‘p markazli atrial taxikardiya

Ko‘p markazli atrial taxikardiya (KMAT) nima?

KMAT bo‘lsa, yuragingiz odatdagidan ancha tez uradi. Bu yuqori yurak bo‘laklari pastki bo‘laklarga juda ko‘p elektr signallarini yuborishi natijasida yuzaga keladi.

O‘rta yoshdagi kattalarda yurak urish tezligi daqiqada 60 dan 100 gacha bo‘lishi normal hisoblanadi. KMATda esa bu ko‘rsatkich 100 dan 250 gacha o‘zgarishi mumkin.

Yangi tug‘ilgan chaqaloqlar va bolalarda KMAT kam uchraydi. Ularning yurak urish tezligi kattalarga qaraganda yuqoriroq — daqiqada 100 dan 130 gacha. Agar chaqaloq yoki bolada KMAT bo‘lsa, yurak urishi 111 dan 253 gacha bo‘lishi mumkin.

1994 yilda The Journal of Emergency Medicineda chop etilgan tadqiqotga ko‘ra, KMAT kam uchraydi va ko‘proq og‘ir yurak-pulmon kasalliklari bilan og‘riganlarda kuzatiladi.

KMAT belgilari qanday?

Ko‘pchilik KMAT belgisiz bo‘lishi mumkin. Agar belgilar paydo bo‘lsa, ular ko‘pincha o‘zgaruvchan bo‘ladi. Eng keng tarqalgan alomatlar — yurak tez urishi, nafas qisishi va hushdan ketishdir.

Yurak tez urishi

Yurak urishining oshishi nafaqat faoliyatda, balki dam olish paytida ham yuz berishi mumkin. Bu holat ko‘pincha ko‘krakda siqilish, nafas qisishi va bosh aylanishi bilan birga kechadi.

Nafas qisishi

Tez yurak urishi bilan birga nafas olish qiyin yoki noqulay bo‘lishi, yetarlicha havo ololmaslik hissi paydo bo‘ladi.

Hushdan ketish

KMAT bo‘lgan bemorlar hushdan ketish xavfiga duch kelishi mumkin, bu esa uzoq davom etadigan nafas qisishidan kelib chiqadi.

Belgilar kuchi yosh va umumiy sog‘liq holatiga qarab farqlanadi. Yurak urishi qanchalik tez bo‘lsa, alomatlar shunchalik kuchli bo‘ladi.

Chaqaloqlardagi belgilari

Chaqaloqlarda KMAT paydo bo‘lganda, ular nafas olishda shovqin va vazn yo‘qotishi kabi alomatlarni ko‘rsatishi mumkin.

KMAT sabablari qanday?

KMAT yurakning turli joylaridan bir vaqtda elektr signallarining kelishi natijasida yuzaga keladi, bu esa yurak urishining 100 dan 250 gacha oshishiga olib keladi.

KMAT ko‘proq 50 yoshdan oshganlarda uchraydi va qon oksigen darajasi kamaygan holatlarda ko‘proq kuzatiladi. Bunday holatlar quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

• O‘pka kasalliklari (COPD) — o‘pkani tirnatuvchi omillarga ta’sir qilish natijasida yuzaga keladi
• Bakterial pnevmoniya — o‘pka infektsiyasi
• Konjestiv yurak yetishmovchiligi — yurak qon pompalanishini kamaytiradi
• O‘pka arteriyasining to‘siqligi (pulmonar emboliya)
• O‘pka saratoni
• O‘pka yetishmovchiligi

Shuningdek, quyidagi holatlar KMAT xavfini oshiradi:

• Qandli diabet
• Koronar yurak kasalligi
• Sepsis — bakteriyalar yoki boshqa mikroblarga qarshi kuchli yallig‘lanish reaksiyasi
• Oxirgi olti hafta ichida jarrohlik amaliyoti o‘tkazilgan bo‘lishi
• Nafas olish kasalliklarini davolashda ishlatiladigan teofilin dori dozasining oshishi

KMAT qanday aniqlanadi?

Agar yurak urishi daqiqada 100 dan 250 gacha bo‘lsa, qon bosimi pastdan normalgacha bo‘lsa va qon aylanishi yomonlashgan belgilar bo‘lsa, shifokor KMATni gumon qilishi mumkin. Diagnostika uchun quyidagi testlar buyuriladi:

• Elektrokardiogramma (EKG) — yurak faoliyatini yozib boruvchi test
• Elektrofiziologik tadqiqot (EPS) — yurak elektr faoliyatini minimal invaziv usulda o‘rganish

Shuningdek, yurak urish tezligini kuzatish uchun monitoring usullari qo‘llaniladi:

• Holter monitori — odatda 24-48 soat davomida taqiladi
• Ko‘chma loop monitor — uzoq muddatli monitoring, simptomlar paydo bo‘lganda yozib boradi
• Kasalxonada to‘liq monitoring — 24 soat yurak faoliyati nazorat qilinadi

KMATni davolash usullari

Shifokor avvalo KMATning asosiy sabablarini davolaydi. Bu gipoksiya (kislorod yetishmasligi), konjestiv yurak yetishmovchiligi yoki teofilin zaharlanishi bo‘lishi mumkin.

Qon kislorod darajasini oshirish uchun terapiyalar qo‘llaniladi. Agar teofilin zaharlanishi aniqlansa, dori to‘xtatiladi. KMATni davolash uchun magniy va kaliy tomir ichiga yuborilishi mumkin. Shuningdek, beta-blokatorlar yoki kalsiy kanali blokatorlari kabi dorilar buyurilishi mumkin.

Boshqarib bo‘lmaydigan KMAT holatlarida atrioventrikulyar ablatsiya amaliyoti yordam berishi mumkin. Bu jarrohlik usuli orqali yurak urishini boshqaruvchi to‘qima olib tashlanadi va doimiy yurak stimulyatori o‘rnatiladi.

KMATning uzoq muddatli natijalari

KMAT belgilari asosiy sabab nazorat ostida bo‘lsa, boshqarilishi mumkin.

Biroq, davolanmasa yoki boshqa yurak kasalliklari mavjud bo‘lsa, quyidagi asoratlar rivojlanishi mumkin:

• Yurakning qon pompalanish qobiliyatining kamayishi
• Yurak yetishmovchiligi
• Kardiomiopatiya — yurak mushaklarining zaiflashishi yoki o‘zgarishi

KMATni oldini olish

Agar yurak tez-tez yoki tartibsiz urishi, nafas qisishi, bosh aylanish yoki hushdan ketish kabi belgilar paydo bo‘lsa, shifokorga murojaat qiling. KMATga olib keluvchi kasalliklarni vaqtida davolash eng yaxshi profilaktikadir.

Siz Jinsiy Salomatlik bo'yicha foydali maqolalarni 19-08-2012 sanasida topdingiz. Maqola sarlavhasi: " Yurak urishining sirli ritmi: Ko‘p markazli atrial taxikardiya " sizga Jinsiy Salomatlik sohasidagi chuqur tahlil va amaliy maslahatlarni beradi. Har bir maqola ekspertlar tomonidan tayyorlangan va foydalanuvchiga maksimal foyda berishga yo'naltirilgan.

Yurak urishining sirli ritmi: Ko‘p markazli atrial taxikardiya maqolasi sizga Jinsiy Salomatlik bo'yicha bilimlaringizni kengaytirish, yangiliklardan xabardor bo'lish va to'g'ri qarorlar qabul qilish imkonini beradi. Har bir maqola unikal kontent asosida yozilgan.