Nigeriyada abduksiya qilingan 24 qiz bir haftadan keyin ozod etildi

Nigeriyada maktab o‘quvchilarining xavfsizligi yana muhokaga aylandi. So‘nggi voqeaga ko‘ra Kebbi shtatidagi hokumat qizlar maktabidan olingan 24 qiz bir haftadan keyin ozod etildi. Hodisa oqibatida bir xodim hayotdan ko‘z yumdi, 25 talaba asirga olingan edi; uzoq vaqt davomida uchrashuvlar o‘tkazilmoqda.

Prezident Bola Tinubu xavfsizlik kuchlarining tezkor javobi uchun minnatdorchilik bildirdi, ammo qizlarning ozod etilishining aniq tafsilotlari oshkor etilmadi. Bu voqea mintaqada yoshlar xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha davom etayotgan muammolarni yana kafolati bilan ko‘rsatdi.

Afrikaning eng ko‘p aholisi bo‘lgan mamlakatda 2014 yildan beri maktablardan bolalarning o‘g‘irlab ketilishi keng tarqalmoqda. 1 500 dan ortiq bola bu xavfli holatlar tarafidan ta’qib qilinmoqda; Chibok halokatidan kelib chiqqan 276 qiz eng ko‘p yodda qolgan voqea bo‘lib qoldi.

Nigerdagi St Mary’s Catholic School maktabidan juma kuni boshlangan abduksiya haqida xabarlar tarqadi: 300 dan ziyod bola va xodimlar olingan, 50 nafari qochib qutulgani tasdiqlanadi, qolganlari esa hanuz yo‘qolmoqda. Raxbariyat va diniy tashkilotlar hukumatni qidiruv ishlarini kengaytirishga chaqirmoqda.

Ma’lumotlarga ko‘ra, Kebbi shtatidagi voqea “nusxa ko‘chirishga” urinishlar paydo bo‘lishiga sabab bo‘lgan. Shu sababli prezident maxsus maslahatchisi voqealarning identifikatsiya qilingani va boshqa viloyatlar ham xavfsizlik zaif joylar bo‘lishi mumkinligini bildirdi.

Prezident Tinubu xavfsizlik vazifalarini kuchaytirib, nozik hududlarda qo‘shimcha kuchlarni joylashtirish bo‘yicha ko‘rsatmalar berdi. Havo kuchlari desalashuv choralari bilan yer xavfsizligini yanada samarali identifikatsiya qilish, ajralib chiqib kelayotgan xavfli elementlarni yo‘q qilishga qaratilgan rejalarni ishlab chiqmoqda.

UN ta’lim yuboruvchisi Gordon Brown xalqaro jamoatchilikni qo‘llab-quvvatlashga chaqirdi: maktablar xavfsiz va tinch o‘rganish joylariga aylanishi muhim. U, maktablarning xavfsiz bo‘lishi uchun hamkorlik zarurligini ta’kidladi.

Huqoqonning asosiy katolik ruhoniysi hududda hukumatning qidiruv ishlarini amalga oshirish bo‘yicha “ma’nolisiz” sa’y-harakatlar borligini aytib, qidiruv va xavfsizlik faoliyatini kuchaytirishga chaqirdi. Hukumat esa G20 sammitiga qatnashishni to‘xtatib, xavfsizlikka ko‘proq e’tibor qaratmoqda.

Rasmiy hisobotlar, voqeaga qarshi xalqaro chaqiriqlar va diniy rahbarlarning fikrlari jamiyatda xavfsizlik bo‘yicha keng muhokalalarga sabab bo‘lmoqda. Xalqaro hamjamiyatning yordamini so‘rab ikki yillik ichida ko‘plab chaqiriqlar aytildi.

Key Takeaways

• 24 qiz Kebbi shtatidan ozod etildi; bir xodim o‘ldi, 25 talaba olingan edi.
• Prezident Tinubu xavfsizlik choralarini kuchaytirish bo‘yicha ko‘rsatmalar berdi.
• 2014 yildan beri 1 500 dan ortiq bola xavfsizlik muammolari tufayli yo‘qolmoqda; Chibok voqeasi eng katta holat bo‘lgan.
• Nigerdagi boshqa maktabda yuz bergan abduksiya holati nusxa ko‘chirishga sabab bo‘lgan; qochganlar soni kamayib bormoqda.
• Xalqaro jamiyat maktablar xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha yordam ko‘rsatishi kerak deb Brown ta’kidlagan.

Mutaxassis fikri: Xavfsizlik choralarini kuchaytirish hozirgi ehtiyoj, ammo jamiyat ham bolalarni xavfsiz saqlash bo‘yicha qo‘shimcha choralar talab qiladi. Har ikki tomonlama hamkorlik natijada o‘quvchilarning xavfsiz bo‘lgan maktablarda o‘qishini ta’minlaydi.

Qisqa xulosalar: Nigeriyada abduksiya xavfi siyosiy xavfsizlik masalasi bilan chambarchas bog‘liq. 24 qizning ozod etilishi ijobiy bosqich bo‘lishi mumkin, lekin vaziyat barqaror yo‘lga qo‘yilishi uchun xalqaro hamkorlik va ichki xavfsizlik choralari davom etishi zarur. Mamlakatda maktablar xavfsizligiga yo‘naltirilgan chora-tadbirlar hozirgi muhim davrda yanada kengaytirilishi kerak.

Kalit xulosani qisqacha o‘z ichiga olgan tavsiyalar: maktab xavfsizligini mustahkamlash uchun yanada kuchli choralar zarur. Manba: BBC News