Mukammal Kompyuter Uchun Eng Zo‘r Ona Plata Tanlash Bo‘yicha Qo‘llanma
Texnologiyadan uzoq bo‘lganlar uchun ham tushunarli bo‘lgan ona plata tanlash bo‘yicha eng muhim maslahatlar. Qanday qilib ortiqcha xarajatlarsiz, sizga mos modelni topish mumkinligini bilib oling.
Ushbu qo‘llanma sizning ehtiyojlaringizga to‘liq javob beradigan, sifatli va samarali ona platani tanlashda yordam beradi.
- Form-faktorni aniqlang
- To‘g‘ri protsessor soketini tanlang
- VRM va quvvat fazalarini tushuning
- Chipset haqida ma'lumot oling
- Operativ xotira uchun slotlar haqida bilib oling
- Kengaytirish slotlarining turlarini o‘rganing
- M.2 ulanishining zarurligini baholang
- Qo‘shimcha funksiyalarni ko‘zdan kechiring
- O‘zingizga mos ona platani tanlang
1. Form-faktorni aniqlash
Form-faktor ona plataning o‘lchamlari va ulanish joylarining joylashuvi hamda sonini belgilaydi. Siz tanlagan kompyuter korpusi ushbu form-faktorni qo‘llab-quvvatlashi lozim, aks holda platani o‘rnatib bo‘lmaydi. Eng mashhur form-faktorlar quyidagilar:
- ATX (305 × 244 mm): Keng tarqalgan format bo‘lib, to‘liq o‘lchamdagi korpuslar uchun mo‘ljallangan. Bu formatda ko‘p sonli kengaytirish slotlari va ulanish joylari mavjud, kuchli tizimlar va kelajakdagi yangilashlar uchun ideal.
- Micro-ATX (244 × 244 mm): ATX ning ixcham variantidir. Slotlar soni kamroq, ammo oddiy foydalanuvchilar uchun yetarli.
- Mini-ITX (170 × 170 mm): Eng kichik va ixcham format. Bu platada odatda bitta PCIe slot mavjud, kichik o‘lchamli va kam quvvat talab qiluvchi tizimlar uchun mos.
- EATX (305 × 330 mm): Dastlab serverlar va ish stantsiyalari uchun ishlab chiqilgan, hozirda yuqori darajadagi o‘yin va ish stantsiyalari uchun ishlatiladi. Narxi yuqori, ammo imkoniyatlari keng.
2. Protsessor uchun to‘g‘ri soketni tanlash
Soket — bu protsessorni ona plataga ulash uchun mo‘ljallangan maxsus joy. Protsessor va ona plataning soketlari mos kelishi shart. Intel va AMD protsessorlar uchun soketlar farq qiladi va har bir kompaniya o‘zining turli avlod protsessorlari uchun turli soketlar ishlab chiqadi.
Intel soketlari
- LGA 1151: 6-9 avlod protsessorlar uchun, DDR4 xotira qo‘llaniladi.
- LGA 1200: 10-11 avlod protsessorlar uchun, o‘rta darajadagi tizimlar uchun mos.
- LGA 1700: Hozirgi kunda 12-13 avlod protsessorlar uchun eng yaxshi variant, o‘yin va yuqori unumdorlik uchun ideal.
- LGA 1851: Eng yangi soket bo‘lib, DDR5 xotira va yuqori quvvatni qo‘llab-quvvatlaydi, ammo hozircha narxi yuqori.
AMD soketlari
- AM4: Ryzen protsessorlarining bir nechta avlodini qo‘llab-quvvatlaydi, keng tarqalgan va ishonchli.
- AM5: Yangi avlod Ryzen protsessorlari va DDR5 xotiralar uchun mo‘ljallangan, yuqori unumdorlikni ta'minlaydi.
3. VRM va quvvat fazalarini tushunish
VRM (voltage regulator module) — protsessorga quvvat yetkazishni boshqaruvchi moduldir. Ko‘p fazali VRM kuchli protsessorlarni barqaror quvvat bilan ta'minlaydi va ortiqcha qizishni kamaytiradi. Oddiy ish uchun 4-6 faza yetarli, o‘yin va yuqori yuklama uchun esa 6-12 faza tavsiya qilinadi.
4. Chipset haqida ma'lumot
Chipset ona plataning imkoniyatlarini belgilaydi: qancha va qanday qurilmalar ulanishini, protsessorni ortiqcha kuchaytirish (overclocking) imkoniyatini va boshqalarni. Intel uchun H, B, Z va X seriyalari mavjud, AMD uchun esa A, B va X seriyalari mavjud. Masalan, Z va X chipsetlari yuqori funksionallik va overclocking uchun mo‘ljallangan.
5. Operativ xotira slotlari
Ona platada odatda 2-4 slot bo‘ladi. Ko‘p slotli platalar xotirani keyinchalik kengaytirishni osonlashtiradi. Shuningdek, DDR versiyasiga e'tibor bering: DDR4 va DDR5 bir-biriga mos kelmaydi. DDR5 yangi va tezkor, ammo narxi yuqoriroq.
6. Kengaytirish slotlari
PCI Express slotlari turli kengaytmalarni ulash uchun xizmat qiladi. PCIe x16 asosan video karta uchun, x1, x4 va x8 esa boshqa qurilmalar uchun ishlatiladi. Slot versiyasi (masalan, PCIe 3.0 yoki 4.0) tezlikka ta'sir qiladi.
7. M.2 ulanishining zarurligi
M.2 — yuqori tezlikda ishlovchi SSD disklarni bevosita ona plataga ulash uchun mo‘ljallangan kichik ulanish. PCIe 3.0, 4.0 va 5.0 versiyalari mavjud. Bu ulanish SATA disklariga qaraganda sezilarli darajada tezroq ishlaydi.
8. Qo‘shimcha funksiyalar
- Ichki ovoz kartasi: Oddiy foydalanuvchilar uchun yetarli sifatda ovoz beradi.
- Ichki video: Agar siz video karta ishlatmasangiz, protsessordagi integratsiyalangan grafikaga ega platani tanlang.
- Ethernet va Wi-Fi: Zamonaviy platlar ko‘pincha gigabitli Ethernet va Wi-Fi 6, Bluetooth 5.0 modul bilan jihozlangan bo‘ladi.
- SATA va USB portlari: Qancha qattiq disk va tashqi qurilmalar ulashni rejalashtirayotganingizga qarab yetarli sonini tanlang.
9. Sizga mos ona platani tanlash
Byudjet variantlari
Oddiy ofis va uy kompyuterlari uchun mos. Cheklangan kengaytma va overclocking imkoniyatlari mavjud.
- MSI PRO H510M-B LGA1200
- ASUS P8H77-V LE LGA1155
- Maxsun CHALLENGER B450M AM4 mATX
Muvozanatli va kengaytiriladigan variantlar
Uy va o‘yin tizimlari uchun, zamonaviy soket va DDR5 xotira qo‘llab-quvvatlanadi.
- ASRock B760M PRO RS LGA1700 mATX
- ASRock B650M PG LIGHTNING AM5 mATX
- Gigabyte B760M LGA1700 mATX
Yuqori unumdorlik uchun ona platlar
Kuchli o‘yin va ish stantsiyalari uchun yangi soket va Z hamda X chipsetlari asosida.
- MSI MAG X670E Tomahawk WIFI LGA1700
- ASUS PRIME X670E-PRO WIFI AM5 ATX
- ASUS ROG Maximus Z690 HERO LGA1700 ATX
Ushbu qo‘llanma 2024-yil iyun holatiga mos ravishda yangilangan.
Siz Zamonaviy Texnologiyalar bo'yicha qiziqarli mavzular va tahliliy materiallarni 15-05-2024 sanasida topdingiz. Maqola sarlavhasi: " Mukammal Kompyuter Uchun Eng Zo‘r Ona Plata Tanlash Bo‘yicha Qo‘llanma " sizga Zamonaviy Texnologiyalar sohasidagi yangi tushunchalar va foydali maslahatlarni beradi. Har bir Mavzu diqqat bilan tahlil qilingan va foydalanuvchiga amaliy ma'lumot yetkazishga qaratilgan.
Mukammal Kompyuter Uchun Eng Zo‘r Ona Plata Tanlash Bo‘yicha Qo‘llanma mavzusi sizning Zamonaviy Texnologiyalar bo'yicha qarorlaringizni yanada oqilona qilishga yordam beradi. Saytimizdagi barcha mavzular, unikal va foydalanuvchi uchun qimmatli kontent hisoblanadi.


