Ko‘krakdagi Siqilish Sabablari va Ularni Yengish Yo‘llari

Ko‘krakdagi siqilish turli sabablarga ko‘ra yuzaga kelishi mumkin: infeksiyalar, jarohatlar, stress, yurak-qon tomir kasalliklari, o‘pka va oshqozon-ichak tizimidagi muammolar.

Agar ko‘kragingiz siqilayotgandek tuyulsa, ko‘pincha yurak xurujidan xavotirga tushish tabiiydir. Ammo ko‘krak siqilishining jiddiy bo‘lmagan ko‘plab sabablari ham mavjud.

Gastrointestinal, ruhiy va o‘pka kasalliklari ham ko‘krakda siqilish hissini keltirib chiqarishi mumkin.

Agar yurak xurujidan shubhalansangiz, darhol shoshilinch tibbiy yordamga murojaat qiling.

Yurak xurujimi?

Yurak xurujida ko‘krak siqilishi yuzaga keladi va bu favqulodda holat hisoblanadi. Bu yurakka qon oqimining to‘satdan to‘xtashi natijasida yuzaga keladi.

Ko‘pchilik yurak xurujining og‘rig‘ini ko‘krak markazida bosim yoki noqulaylik sifatida ta’riflaydi. Ba’zan u yonib ketish hissi bilan birga bo‘ladi va bo‘yningizga, jag‘ingizga, yelka, yuqori orqa yoki qoringa tarqalishi mumkin. Og‘riq bir necha daqiqadan uzoqroq davom etishi mumkin.

Yurak xurujining boshqa alomatlariga quyidagilar kiradi:

• sovuq terlash
• ko‘ngil aynishi
• nafas qiyinlishuvi
• charchoq

Agar yurak xurujidan shubhalansangiz, 911 yoki mahalliy tez yordam xizmatiga murojaat qiling.

Koronariya arteriya kasalligi

Koronariya arteriya kasalligi yurakni qon, kislorod va oziq moddalar bilan ta’minlovchi qon tomirlarining shikastlanishi natijasida yuzaga keladi. Tomir devorlarida yog‘li qatlam (plak) yig‘ilishi va yallig‘lanish qon oqimini kamaytiradi.

Bu holatda tomir to‘liq yopilmaganligi sababli dam olish holatida qon yurakka yetib boradi, ammo jismoniy faoliyatda yetarli emas.

Bu kasallik angina deb ataladigan ko‘krak og‘rig‘iga olib kelishi mumkin. Og‘riq ko‘krak markazida bo‘lishi mumkin, lekin bo‘yningizga, jag‘ingizga yoki qo‘lingizga tarqalishi ham mumkin.

Shuningdek, quyidagilarni sezishingiz mumkin:

• ko‘krakda bosim yoki siqilish
• jismoniy faollikda og‘riq kuchayishi va dam olishda kamayishi
• nafas qisishi

Koronariya arteriya kasalligi yurak xurujiga olib kelishi mumkin, shuning uchun yangi yoki kuchaygan angina holatida shoshilinch tibbiy ko‘rik talab qilinadi.

Davolash turli xil bo‘lib, hayot tarzini o‘zgartirish, dori vositalari va jarrohlik aralashuvlarni o‘z ichiga oladi.

Ko‘krak siqilishining boshqa sabablari

Ko‘krakdagi siqilish ko‘plab boshqa holatlar natijasida paydo bo‘lishi mumkin. Ularning ba'zilari quyidagilar:

COVID-19

COVID-19 ba’zi odamlar uchun ko‘krak siqilishiga sabab bo‘lishi mumkin. Bu favqulodda alomatdir, shuning uchun davom etayotgan ko‘krak siqilishi bo‘lsa, shifokorga murojaat qiling.

COVID-19 yurak qopqog‘ining yallig‘lanishi (perikardit) yoki yurak mushagining yallig‘lanishi (miyokardit) sababli ko‘krakda siqilish yuzaga kelishi mumkin, bu esa jiddiy asoratlarga olib kelishi mumkin.

CDC ma’lumotlariga ko‘ra, COVID-19 ning boshqa favqulodda alomatlari quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

• nafas olish qiyinlishuvi
• lablarning ko‘kargani
• uzluksiz uyquchanlik

Ko‘pchilikda esa isitma, quruq yo‘tal va nafas qisishi kabi yengil alomatlar kuzatiladi.

Bezovtalik (Anksiyete)

Ko‘krak siqilishi bezovtalikning keng tarqalgan belgisidir. Boshqa alomatlar quyidagilar bo‘lishi mumkin:

• nervozlik
• qo‘rqinch hissi
• titroq
• tez nafas olish
• tepkilab urayotgan yurak
• bosh aylanishi
• mushaklarning siqilishi va og‘rig‘i

Ko‘pincha bezovtalik panik hujumga olib keladi, bu 10-20 daqiqa davom etishi mumkin.

Gastroezofageal refluks kasalligi (GERD)

GERD oshqozon kislotasi qizilo‘ngachga qaytishi natijasida yuzaga keladi. Bu ko‘krakda siqilish, yonish, yutishda qiyinchilik va ko‘krak og‘rig‘ini keltirib chiqaradi.

Ko‘pchilik vaqti-vaqti bilan kislotali refluksni boshdan kechiradi, ammo GERD bo‘lganlarda bu holat haftada ikki yoki undan ko‘p marta takrorlanadi.

GERDni dori vositalari va hayot tarzini o‘zgartirish orqali nazorat qilish mumkin, ba’zan jarrohlik aralashuvi talab qilinadi.

Mushak zo‘riqishi

Ko‘krak sohasidagi mushaklarning, ayniqsa qovurg‘alar orasidagi mushaklarning zo‘riqishi siqilish hissini keltirib chiqarishi mumkin. Bu ko‘pincha jismoniy faoliyat, egilish yoki burilishda yuzaga keladi.

Bunga og‘riq, sezgirlik, nafas olishda qiyinchilik va shish paydo bo‘lishi mumkin. Uy sharoitida dam olish va fizioterapiya yordamida tiklanish mumkin.

Pnevmoniya

Pnevmoniya o‘pkaning infektsiyasi bo‘lib, o‘pkadagi kichik havo xaltalarining yallig‘lanishi va suyuqlik bilan to‘lishi natijasida yuzaga keladi. Bu ko‘krak siqilishi, yo‘tal, charchoq, isitma, nafas qisishi kabi alomatlarni keltirib chiqaradi.

Agar pnevmoniya alomatlari bo‘lsa, shifokorga murojaat qilish zarur.

Astma

Astma – havo yo‘llarining yallig‘lanishi va torayishi bilan tavsiflanadigan kasallik. Bu nafas qisishi, ko‘krak siqilishi, yo‘tal va qichishish kabi alomatlarni keltirib chiqaradi.

Astmani dori vositalari yordamida nazorat qilish mumkin, ammo og‘ir holatlarda tez yordam talab qilinadi.

Oshqozon yarasi

Oshqozon yoki qizilo‘ngachning ichki qavatida yaralar paydo bo‘lishi ko‘krakda og‘riq va siqilish keltirib chiqarishi mumkin. Bu holatda oshqozon yonishi, to‘lish hissi va ko‘ngil aynishi ham kuzatiladi.

Davolashda sababga qarab dori-darmonlar va hayot tarzi o‘zgartirishlar qo‘llaniladi.

Kengaygan qizilo‘ngach (Hiatal herniya)

Hiatal herniya oshqozon qismi qizilo‘ngach orqali ko‘krak bo‘shlig‘iga chiqib ketishi natijasida yuzaga keladi. Bu holat ko‘krak siqilishi, yutishda qiyinchilik, ko‘krak va qorin og‘rig‘ini keltirib chiqaradi.

Davolash ko‘pincha dori vositalari yoki jarrohlik aralashuvni o‘z ichiga oladi.

Qovurga sinishi

Qovurga sinishi ko‘pincha jarohat natijasida yuzaga keladi. Bu kuchli og‘riq, nafas olishda qiyinchilik va harakatda cheklovlar bilan namoyon bo‘ladi. Ko‘pchilik holatlarda 1-2 oy ichida o‘z-o‘zidan tuzaladi.

Shingles (gerpes zoster)

Shingles – virusli infektsiya bo‘lib, ko‘pincha badaning faqat bir tomonida og‘riqli toshmalar paydo bo‘ladi. Bu og‘riq, qichishish, terida qizarish va suyuqlik to‘plangan pufakchalar bilan kechadi.

Davolashda antiviral dori vositalari qo‘llaniladi.

O‘pka qon bosimi (Pulmonar gipertenziya)

O‘pka qon bosimi yuqori bo‘lsa, bu nafas qisishi, charchoq, ko‘krak siqilishi va oyoqlarda shish kabi holatlarga olib keladi. Davolash dori-darmonlar va ba’zan jarrohlik aralashuvini o‘z ichiga oladi.

Gall toshlari

Gallbladderda hosil bo‘lgan toshlar ko‘krak va qorinning o‘ng yuqori qismida og‘riq keltirib chiqarishi mumkin. Kuchli og‘riq bo‘lsa, jarrohlikdan foydalaniladi.

Kostoxondrit

Qovurg‘alar va ko‘krak suyaklari orasidagi bo‘g‘imlarning yallig‘lanishi natijasida ko‘krakda og‘riq va siqilish paydo bo‘ladi. Bu holatda og‘riq chuqur nafas olishda yoki yo‘talganda kuchayadi.

Qizilo‘ngach spazmi va boshqa kasalliklar

Qizilo‘ngachdagi spazmlar og‘riq va yutishda qiyinchilik keltirib chiqaradi. Ba’zi hollarda esa qizilo‘ngachning shikastlanishi yoki yirtilishi hayot uchun xavfli bo‘lishi mumkin. Bunday holatda darhol shifokorga murojaat qilish zarur.

Mitral qopqoq prolapsi va yurak kasalliklari

Mitral qopqoqning to‘liq yopilmasligi yurakda qonning orqaga oqishiga olib keladi va bu ko‘krak siqilishi, yurak urishi tezlashishi kabi alomatlar keltirib chiqaradi.

Yana bir yurak mushagi qalinlashishi bilan tavsiflanadigan gipertrofik kardiomiopatiya ham ko‘krak siqilishiga sabab bo‘lishi mumkin.

Perikardit va pleurit

Yurakni o‘rab turgan membrananing yallig‘lanishi (perikardit) yoki o‘pkani o‘rab turgan to‘qimaning yallig‘lanishi (pleurit) ko‘krakda og‘riq va siqilish keltiradi. Bu holatlarda nafas olish qiyinlashishi mumkin.

Pnevmotora va o‘pka emboliyasi

O‘pka to‘shig‘ining yorilishi (pnevmotora) yoki o‘pkadagi qon tomirlarining qon ivishi bilan to‘lib qolishi (o‘pka emboliyasi) ham ko‘krak siqilishi va nafas qisishiga olib keladi. Bu holatlar shoshilinch tibbiy yordam talab qiladi.

Ko‘krakdagi siqilish bilan bog‘liq umumiy maslahatlar

Ko‘krak siqilishi jiddiy alomatdir va uni e’tiborsiz qoldirmaslik kerak. Agar siqilish bilan birga nafas qiyinlishuvi, terlash, ko‘ngil aynishi yoki bosh aylanishi kabi alomatlar bo‘lsa, zudlik bilan shifokorga murojaat qiling.

Ko‘krak siqilishining sababi aniqlangach, shifokor sizga eng mos davolash yoki hayot tarzidagi o‘zgarishlarni tavsiya qiladi. Bu o‘z vaqtida yordam olish va sog‘lig‘ingizni saqlash uchun muhimdir.

Siz Jinsiy Salomatlik bo'yicha qiziqarli mavzular va tahliliy materiallarni 17-05-2024 sanasida topdingiz. Maqola sarlavhasi: " Ko‘krakdagi Siqilish Sabablari va Ularni Yengish Yo‘llari " sizga Jinsiy Salomatlik sohasidagi yangi tushunchalar va foydali maslahatlarni beradi. Har bir Mavzu diqqat bilan tahlil qilingan va foydalanuvchiga amaliy ma'lumot yetkazishga qaratilgan.

Ko‘krakdagi Siqilish Sabablari va Ularni Yengish Yo‘llari mavzusi sizning Jinsiy Salomatlik bo'yicha qarorlaringizni yanada oqilona qilishga yordam beradi. Saytimizdagi barcha mavzular, unikal va foydalanuvchi uchun qimmatli kontent hisoblanadi.