Iqtisodiy Qiyinchiliklar Va Ularning Ta'siri: Recessiya Bo'shlig'i Nima?

Recessiya Bo'shlig'i Nima?

Recessiya bo'shlig'i yoki qisqarish bo'shlig'i atamasi, mamlakatning haqiqiy yalpi ichki mahsuloti (YaIM) uning to'liq bandlikdagi potentsial darajasidan past bo‘lgan holatni ifodalaydi.

Asosiy Nuqtalar

• Recessiya bo'shlig'i mamlakatning haqiqiy YaIM to‘liq bandlikdagi darajasidan past bo‘lganda yuzaga keladi.
• Bu bo'shliq haqiqiy ish haqlari muvozanatga qaytganda va ish kuchi talab va taklifi tenglashganda yopiladi.
• Qaror qabul qiluvchilar iqtisodiyotni barqarorlashtirish siyosatini amalga oshirib, recessiya bo'shlig'ini kamaytirishi mumkin.

Recessiya Bo'shlig'ini Tushunish

Asosan, recessiya bo'shlig'i - iqtisodiyotdagi haqiqiy ishlab chiqarish va potensial ishlab chiqarish o'rtasidagi farq bo‘lib, haqiqiy ishlab chiqarish potensialdan past bo‘ladi. Bu holat uzoq muddatda narxlarning pasayishiga olib keladi. Ko‘pincha iqtisodiy pasayish davrlarida ushbu farq aniq ko‘rinadi va ishsizlik darajasi oshadi.

Bir necha oy davomida iqtisodiy faoliyatning sezilarli darajada kamayishi recessiya belgisidir. Recessiya paytida kompaniyalar xarajatlarni qisqartiradi va bu biznes siklining qisqarishiga olib keladi.

Iqtisodchilarga ko‘ra, recessiya bo'shlig'i haqiqiy YaIM darajasi to'liq bandlikdagi darajadan past bo‘lishi bilan o‘lchanadi. YaIM inflyatsiyaga moslab, ma'lum bir davr ichidagi barcha tovar va xizmatlarni baholaydi. Recessiyaga yaqin davrda ishchilarning sof daromadlari kamayishi natijasida iste'mol xarajatlari va investitsiyalar sezilarli darajada pasayadi.

Recessiya Bo'shligi va Valyuta Kurslari

Ishlab chiqarish darajasi o‘zgarishi bilan narxlar ham o‘zgaradi. Bu o‘zgarishlar iqtisodiyotning recessiyaga kirayotganidan dalolat beruvchi erta belgilar hisoblanadi va bu holat tashqi valyutalar kursining noqulaylashishiga sabab bo‘lishi mumkin.

Valyuta kursi bir mamlakat pul birligining boshqa mamlakat pul birligiga nisbatan qadriyatidir. Kurs tenglashganida ikki valyuta bir-biriga teng almashiladi.

Mamlakatlar tashqi investitsiyalarni rag'batlantirish uchun foiz stavkalarini pasaytirishi yoki ichki ishlab chiqarilgan mahsulotlarni iste'mol qilishni oshirish uchun foizlarni ko'tarishi mumkin. Valyuta kursidagi o‘zgarishlar eksport mahsulotlarining daromadiga ta’sir qiladi. Past valyuta kurslari eksport qiluvchi mamlakatlar uchun daromadni kamaytirib, recessiya holatini kuchaytiradi.

Recessiya Bo'shlig'ini Bartaraf Etish

Recessiya bo'shligi iqtisodiy pasayishning belgisi bo‘lsa-da, u vaqtinchalik iqtisodiy muvozanatni ko‘rsatishi mumkin, ammo bu holat ham iqtisodiyot uchun zararli bo‘lishi mumkin. Uzoq davom etgan pasayish davri yalpi ichki mahsulotning o‘sishini to‘xtatadi va ishsizlik darajasining yuqori bo‘lib qolishiga olib keladi.

Qaror qabul qiluvchilar iqtisodiyotni barqarorlashtirish uchun kengaytiruvchi siyosatni amalga oshirishi mumkin. Bu doirada markaziy banklar foiz stavkalarini pasaytirib, pul muomalasini oshirish yoki hukumat xarajatlarini ko‘paytirish orqali haqiqiy YaIMni oshirishga harakat qiladi.

Recessiya Bo'shligi Va Ishsizlik

Recessiya bo'shlig'ining eng muhim ta’sirlaridan biri bu ishsizlikning oshishi hisoblanadi. Iqtisodiy pasayish davrida tovar va xizmatlarga bo‘lgan talab kamayadi va ishsizlik darajasi oshadi. Narxlar va ish haqlari o‘zgarmagan taqdirda, bu holat ishsizlikning yanada oshishiga olib keladi.

Doimiy ishsizlik iste'mol talabining kamayishiga sabab bo‘ladi, bu esa ishlab chiqarishni kamaytiradi va YaIM pasayishiga olib keladi. Ishlab chiqarish kamaygan sari ishchilar soni ham kamayadi va natijada qo‘shimcha ish o‘rinlari yo‘qoladi.

Kompaniyalar daromadlari pasaygani uchun ish haqlarini oshirish imkoniyati kamayadi. Ba’zi sohalarda ish haqlari qisqarishi yoki maslahatlar kamayishi ham kuzatiladi. Masalan, recessiya davrida odamlar restoranlarga kamroq boradi, bu esa oshpaz va ofitsiantlarning daromadini kamaytiradi.

Misol: Recessiya Bo'shlig'i

2018-yil dekabr oyida AQShda umumiy mehnat bozori to‘liq bandlik darajasida bo‘lib, ishsizlik darajasi 3.9% ni tashkil qildi va recessiya bo‘shlig‘i yo‘q edi. Biroq, mamlakatning ayrim hududlarida vaziyat boshqacha edi. Masalan, Nyu-York shtati to‘liq bandlikka erishgan bo‘lsa-da, qishloq joylarda ish o‘rinlari topish qiyin edi.

G‘arbiy Virjiniyada ko‘mir sanoatining qisqarishi sababli ishsizlik darajasi 5.3% ga yetdi va iqtisodiy faoliyat zaiflashdi. Shuningdek, G‘arbiy Virjiniya kambag‘allik darajasi bo‘yicha to‘rtinchi o‘rinni egallab, aholining taxminan 18% qismi kambag‘allikda yashardi.

Siz Iqtisodiyot bo'yicha foydali maqolalarni 10-08-2024 sanasida topdingiz. Maqola sarlavhasi: " Iqtisodiy Qiyinchiliklar Va Ularning Ta'siri: Recessiya Bo'shlig'i Nima? " sizga Iqtisodiyot sohasidagi chuqur tahlil va amaliy maslahatlarni beradi. Har bir maqola ekspertlar tomonidan tayyorlangan va foydalanuvchiga maksimal foyda berishga yo'naltirilgan.

Iqtisodiy Qiyinchiliklar Va Ularning Ta'siri: Recessiya Bo'shlig'i Nima? maqolasi sizga Iqtisodiyot bo'yicha bilimlaringizni kengaytirish, yangiliklardan xabardor bo'lish va to'g'ri qarorlar qabul qilish imkonini beradi. Har bir maqola unikal kontent asosida yozilgan.