Epstein: Boylar, siyosatchilar va tadbirkorlar o‘rtasidagi yopiq aloqalar tahlili

Epsteinning o‘limidan oldin ham, uning qudratli do‘stlar jamiyatidagi mavjud tarmog‘i jiddiy savollarni keltirib chiqargan edi. 2019-yilda bu suhbatlar yanada keng qamrovli bo‘lib, ko‘plab nomlar va munosabatlar ochiqlanadi. O‘zbek o‘quvchilari uchun ham bu voqea qudrat, boylik va qonun ustuvorligi haqida muhim saboqlar beradi.

Epstein kim edi va uning ta’siri qayerlardan namoyon bo‘lgan?

Jeffrey Epstein nufuzli moliya investoriga aylandi, ammo uning yutuqlari orasida sodir bo‘lgan noqonuniy ishlar aniqroq yoritildi. 2008-yilda u bolalar bilan zo‘ravonlik qilish bo‘yicha ayblanuvchi sifatida qasam ichdi, lekin bu holatlar uning ijtimoiy tarmoqlarini yo‘qotmadi. Keyinchalik The Miami Herald nashrida Epsteinning Xartuvda (shaxsiy orol) bolalarga nisbatan zo‘ravonlik amallari haqida jiddiy tergovlar paydo bo‘ldi. Unga qasama qilingani yoki jinoyatlari bo‘yicha masalalar ochiq bo‘lgan paytda ham uning tarmoqlari keng qamrovli bo‘lib qolishi, ko‘pchilikka qiyin savollarni tug‘di.

Qanday aloqalar saqlanib qoldi? Mandelson, Summers, Chomsky misollari

Hujjatlar Epsteinning boy do‘stlar jamiyatiga kirishi mumkin bo‘lgan tarmoqlarni namoyon qiladi. Xususan, Buyuk Britaniyaning vatanparvarlar irqidagi lord Peter Mandelson bilan yozishmalar 2015-yildan 2016-yilgacha davom etganini ko‘rsatdi. Epsteinning roli ular bilan davom ettirilgan aloqalarda muhim bo‘lib qoldi. 2018-yilda Lotin ekspertlar, jumladan Noam Chomsky bilan Epstein o‘rtasidagi moliyaviy yordam almashuvlar ham ro‘y berdi; Chomskiy Epsteinni moliyaviy operatsiyalarni soddalashtirishda yordam bergani haqida gapirdi. Shuningdek, Harvard prezidenti Larry Summers Epstein bilan romantik maslahatlar bo‘yicha xatlar almashganini tasdiqladi, bu voqea akademik jamoatchilikda keng munosabatlar uyg‘otdi.

Shu bilan birga, Epsteinning moslashuvchan tarmog‘i—oliy ta’lim sohasidan tortib biznes magnatlarigacha keng qamrab olgan. Epstein “odam yig‘uvchi” sifatida xulosa qilingan; u o‘zining bilimlarini odamlar bilan aloqalar o‘rnatish uchun ishlatgan deb baholanadi. Ko‘p hollarda uning yozishmalaridagi ma’lumotlar kelgusida favqulodda yordam yoki qarzlar so‘rash uchun foydalanilgan deb taxmin qilinadi.

Kimlar aloqalarini uzmay qoldi?

Ushbu hisobotlarda ko‘chmas mulk rivoji yoki siyosiy manfaatlar kabi nuqtalar bo‘yicha Epstein bilan aloqada bo‘lganlar orasida o‘zgarishlar bo‘lgan. Trump buxovelari Epstein bilan yozishmalarni to‘xtatganini bildirdi; ularni o‘sha paytlarda “u yerdan chiqib ketgan” deb ta’riflab, ko‘p yillar davomida Epstein bilan ishlamaganini aytdi. Epsteinga nisbatan jinoiy ayblovlar bilan bog‘liq ko‘rsatmalar bo‘lgan paytda ham ba’zi do‘stlar uning tashqariga chiqishi yoki munosabatlarini qisqargani uchun tijorat yoki siyosiy sarmoyalarni yo‘qotishga uchradi.

Odamlarda nimalar o‘zgardi?

Epstein bilan muloqotlar qanchalik ko‘pligi haqida 23 000 dan ortiq sahifa hujjatlar mavjud bo‘lib, u ko‘pincha qudratli odamlar bilan ijtimoiy aloqalarni davom ettirishni o‘zining mahorati deb bilgan deb aytiladi. Ko‘pchilik fuqarolar, uning juda mashhur bo‘lishi uning yuvib tashlashga imkon berganini ko‘rsatadi; ko‘p hollarda hayotdagi darajada “Nafaqat qorin, balki imkoniyatlar ham” deb o‘ylab o‘tganlar bo‘lgan.

Xulosa

Bu material Epsteinning qudratli do‘stlar jamiyatidagi o‘zaro manfaatlar va moslashuvchan aloqalarni qanday davom ettirganini ko‘rsatadi. Ko‘p hollarda insonlar uning jinoiy faoliyatidan bexabar bo‘lmagan holda, uning aloqalari bo‘lajar ekan, bunday tarmoqlarni himoya qilishga harakat qilganlar bo‘lgan. Ushbu holatlar siyosat va biznes olamida o‘zaro bog‘liqliklarning jiddiy saltinmasligini ko‘rsatadi.

Kalit xulosalar

• Epstein qudratli do‘stlar jamiyatiga qanday kirganini ko‘rsatadigan keng yozuvlar paydo bo‘ldi.
• Uning yozishmalari siyosatchilar, tadbirkorlar va olimlar o‘rtasidagi aloqalarni davom ettirgan holda tarmoqlarni kengaytirdi.
• Boshqa shaxslar ba’zi holatlarda ularning aybdorligi yoki jinoyatda qatnashganliklari bo‘lmagan bo‘lsa ham, aloqalarni uzmay qolishgan.

Epstein tarixi qudrat va privilegiyaning chegaralarini ko‘rsatadi: kuchli odamlar bilan ham aloqalar ko‘p hollarda siyosiy va moliyaviy foyda yo‘lida davom etishi mumkin. Bu holatlar adolat va qonuniy javobgarlik muhimligini yana bir bor ko‘rsatadi.

BBC maqolasi

Mana shu material asosida yuzaga kelayotgan savollar: Qanday qilib mehnatlarimizda yirik moliyachilar yoki qudratli shaxslar orasidagi munosabatlar adolatli baholanadi? Ularda ilgari yo‘q bo‘lgan xislatlar qanday baland nuqtalarda bo‘ladi? Bu savollar jamiyatga qonuniy himoya va shaffoflikni kuchaytirishi kerak.

Manba: BBC News