AQSh deputatlarining harbiylar bo‘yicha nojo‘ya buyruqlar haqida chiqishi: FBI tergovi boshlanganligi xabari
Demokrat deputatlar tomonidan tarqatilgan video va FBI tergovi haqidagi rasmiy xabar siyosiy tortishuvlarni yana kuchaytirdi; Prezident Trump voqea munosabatini o‘ziga xos tarzda talqin qildi.
Kirish
AQShda demokrat deputatlar tomonidan tarqatilgan videoda harbiylar bo‘yicha nojo‘ya buyruqlar berilishi ehtimolini baholashdi. Endi ularning faoliyati yuzasidan FBI tomonidan tergov boshlanganligi haqida xabarlar chiqmoqda. Ushbu voqea siyosiy ziddiyatlar kuchaygan bir davrga to‘g‘ri kelmoqda.
Asosiy holatlar
Michigan senatori Elissa Slotkin boshchiligidagi oltita qonunchi so‘nggi haftada krujka kabi tarqalgan videoda ishtirok etgan. Ular orasida Mark Kelly (Arizona o‘rinbosari senator), shuningdek Chris Deluzio, Maggie Goodlander, Chrissy Houlahan va Jason Crow kabi qabul qilingan vakillar bor. FBIning kontraterror bo‘limi ularning nomlarini tergov ro‘yxatiga qo‘shdi deb xabar qilinmoqda.
Prezident Donald Tramp video yuzasidan keng kengaytirilgan fikrlar bildirdi va bu harakatni “seditious faoliyat” deb ta’rifladi, bu esa jiddiy siyosiy bahsga sabab bo‘ldi. Pentagon esa Mark Kelly atrofidagi jiddiy ayblovlarni ko‘rib chiqmoqda va ularning roli bo‘yicha uylik tekshiruv o‘tkazilmoqda.
Rasmiy munosabatlar va tergov jarayoni
Hujjatli rasmiylar FBI tomonidan bergan bir xabar orqali parlament a’zolari bilan bog‘lanilganini tasdiqlashdi. Biroq Departament of Justice (Adliya departamenti) bu tergov borasida izoh berishni istamadi. Video tarkibida ishtirok etgan Kelly sobiq kapitani bo‘lishi bilan birga uchuvchilik faoliyatiga ega bo‘lgan, biroq u hozirda harbiy xizmatdan nafaqad qilingan bo‘lishiga qaramay, Uniform Code of Military Justice (UCMJ) doirasida mas’uliyatga tortilishi mumkinligini e’tirof etdi.
Defence vaziri Pete Hegseth esa Kellyni US qurolli kuchlarining obro‘siga putur yetkazadigan holatda ayblab, UCMJ talablariga rioya qilmaganini aytmoqda. Kelly o‘z navbatida bu tugatma o‘zaro siyosiy bosimga qarshi turganini, konstitutsiyani himoya qilishga sodiq ekanini bildirdi.
Boshqa tomondan, FBI va Adliya departamenti Capitol politsiyasi bilan uchrashuvlar o‘tkazish haqida xabar bergan. Bu uchrashuvlar qonunchilar bilan intervyularni tashkil etish maqsadida amalga oshirilmoqda, deb ko‘rsatildi.
Raqobatbardoshlik va siyosiy ohang
Voqea Trump ma’muriyatining harbiylar bilan fuqaralar o‘rtasidagi munosabatlarni rayonlashga urinishlari fonida yuzaga kelmoqda. Gaplardagi bahslar aholiga ta’minot bo‘yicha siyosiy kursni baholashga olib kelmoqda. Trumpning twitterdagi bayonotlari va keyinchalik TV intervyusida u o‘z ba’zi fikrlarini yumshatgani kuzatildi.
Asosiy xulosalar
- Demokrat deputatlar tomonidan tarqatilgan video FBI tergoviga sabab bo‘lishi mumkin.
- Uyushmalar o‘rtasidagi jiddiy siyosiy noaniqliklar AQShdagi davlatxizmatga ta’sir qilmoqda.
- Harbiy hamda aviatsiya xizmatlari vakillari o‘rtasidagi munosabatlar qonuniy va axloqiy chegaralarda tahlil qilinmoqda.
Mutaxassis fikri
Ekspert fikri: “Bu holat konstitutsiyaviy majburiyatlar va nazorat mexanizmlarining erkin muvozanatini sinovdan o‘tkazmoqda. Tergov natijalari jamoatchilik uchun muhim bo‘lib qoladi.”
Qisqa xulosa
Bu voqea siyosiy hududlarda chuqur bahsga sabab bo‘ldi. Deklaratsiyalar va tegishli tergovlar davom etar ekan, qonunchilar roli va harbiy xizmatning qonuniy cheklovlari yana yoritilmoqda. Rasmiylar jarayonlarni ochiq-oydin o‘tkazishga chaqirmoqda, shunda fuqarolar qonuniy yo‘l bilan fikrini bildira oladi.
Kirish xulosasi: Qonunchilar roli nafaqat konstitutsiyaviy zimmasidan, balki harbiy xizmat va fuqarolik o‘rtasidagi nomuvozanliklarni hal qilishda ham muhim o‘rin tutadi. BBC maqolasi