Yaponiya markaziy banki foiz stavkasini 0.75% ga ko‘tarib eng yuqori darajaga chiqdi

Yaponiya Markaziy Banki (Bank of Japan, BOJ) foiz stavkasini 0.75% atrofiga ko‘tarib, so‘nggi 30 yil ichidagi eng yuqori nuqtaga yetkazdi. Bu qaror inflatsiya bosimini boshqarish yo‘lida muhim qadam hisoblanadi.

Qaror tafsilotlari

Bo‘jidagi siyosat kengashi raisi Kazuo Ueda boshchiligidagi guruh 0.25 foiz-punkt (1/4%) o‘sishni e’lon qilib, stavkani 0.75% darajasiga belgiladi. Bu 2024-yildan beri birinchi marta foiz stavkalarining oshishi bo‘lib, Takaichi boshchiligidagi yangi hukumat bilan hamohang keladi.

Rasmiy izohda aytilishicha, bu chora yangi bosh vazir Sanae Takaichining inflatsiyani pasaytirishga bo‘lgan intilishiga qaramay qabul qilindi, chunki davlat qarzi xarajatlari ham assosiy rol o‘ynaydi.

Inflyatsiya, yevro-yen kursi va import ta’siri

Rasmiy ma’lumotlarga ko‘ra, noyabr oyida oziq-ovqat va yoqilg‘idan tashqari inflyatsiya 3% ga yetgan, bu bankning 2% belgilangan maqsadidan yuqori daraja. Yen (Yaponiya valyutasi) kursining zaiflanishi import narxlarini oshirib, narx bosimini kuchaytirdi. FOYIZ stavkalari oshishi hukumat qarzining xarajatlarini ham ko‘paytirishi mumkin.

BoJning qarori bozorlar uchun ayni paytda allaqachon narxlarda aks etgan bo‘lishi mumkin, deya Mizuho banki analitiki Shoki Omori Ta’kidladi. U inflyatsiyani bozor kursi belgilagan yo‘l orqali bosqichma-bosqich kamaytirishni kutmoqda.

Ekspertlar fikri va kelajak istiqbollari

Shoki Omori (Mizuho, Tokio) aytishicha, foiz stavkasining oshishi inflatsiyani tez kamaytirmaydi; bozordagi ta’sirlar allaqachon narxlarda aks etgan bo‘lishi mumkin. Olimlar kelgusidagi oylar ichida bosqichma-bosqich yana o‘sish ehtimolini ko‘rmoqda, stavka taxminan 1.0% yaqiniga yetishi mumkin, deb taxmin qilinmoqda.

Xalqaro kontekst

BOJ qarori boshqa yirik markaziy banklar qarorlaridan farq qiladi, chunki ular odatda foiz stavkalarini pasaytirmoqda. Angliya Markaziy Banki 3.75% gacha kamaydi, mintaqaviy dinamikada AQSh Federal Rezervlar tizimi ham qisqa muddatli keskin bo‘lmagan o‘zgarishlarni ko‘rib chiqmoqda.

Qisqa xulosa

Shu orqali Yaponiya foiz stavkasi 0.75% gacha ko‘tarildi va bu 30 yil ichidagi eng yuqori darajadir. Bozorlar uchun bu inflatsiyani bostirishga qaratilgan siyosatning muhim qismi bo‘lib qolaveradi; ko‘plab ekspertlar kelajakda yana o‘sish ehtimolini ko‘rsatmoqda, ammo ta’sirlar real iqtisodga chiqishi uchun biroz vaqt kerak bo‘ladi.

Qisqa yodgorlik: Yaponiya foiz stavkalarining oshishi inflatsiyani boshqarish yo‘lida markaziy bankning muhim qismi bo‘lib qolmoqda. BBC manbasiga asoslangan xulosa shu yo‘nalishda davom etmoqda.

Siz Iqtisodiyot bo'yicha eng so'nggi yangiliklar va aktual voqealarni 19-12-2025 sanasida topdingiz. Maqola sarlavhasi: " Yaponiya markaziy banki foiz stavkasini 0.75% ga ko‘tarib eng yuqori darajaga chiqdi " sizga Iqtisodiyot sohasidagi eng dolzarb va ishonchli ma'lumotlarni taqdim etadi. Har bir yangilik chuqur tahlil qilingan va sizga foydali bilimlar berish uchun tayyorlangan.

Yaponiya markaziy banki foiz stavkasini 0.75% ga ko‘tarib eng yuqori darajaga chiqdi haqidagi ma'lumotlar sizga Iqtisodiyot bo'yicha qarorlaringizni yanada to'g'ri qilishga yordam beradi. Saytimizda yangiliklar doimiy yangilanadi va Jurnalstika standartlariga to'liq javob beradi.