TikTok AQSh bozorini saqlash uchun qo‘shma sarmoyaga rozi bo‘ldi
Xitoylik ByteDance AQSh bozoridagi TikTok faoliyatini saqlab qolish maqsadida xalqaro investorlar bilan qo‘shma korxona tuzdi; bu o‘n yillik ban urinishlarini yakunlab, algoritm litsenziyalashi kabi flerli o‘zgarishlarni ko‘zda tutadi.
TikTokning Xitoydagi egasi ByteDance AQSh bozoridagi faoliyatini himoya qilish maqsadida xalqaro investorlar bilan qo‘shma korxona yaratish borasida majburiy kelishuvga erishdi. Bu kelishuv AQShda platformani sotishni talab qiluvchi urinishlarni to‘xtatishi kutilmoqda va yillar davomida davom etgan xavfsizlik bo‘yicha bahs-munozaralarni yoritmoqda.
Rasmiy xabarlarga ko‘ra, kelishuv 22 yanvar 2025 yilda yopilishi rejalashtirilgan bo‘lib, qo‘shma korxonaning aktsiyalari bo‘yicha egalik taqsimoti quyidagicha kutilmoqda: ByteDance 19.9% ulushni saqlab qoladi; Oracle (Orakl), Silver Lake hamda Abu-Dabi asosidagi MGX har biri 15% ulushga egalik qiladi; qolgan 30.1% esa ByteDance’ning mavjud sarmoyachilarining filiali tomonidan boradi.
Shuni ta’kidlash joizki, AQSh hukumati Oracle’ni TikTokning foydalanuvchi oqimini tavsiyalovchi algoritmini litsenziyalash bo‘yicha kelishuv tarkibiga kiritishni rejalashtirgan. Bu mexanizm AQSh foydalanuvchilari uchun oqimlarning tashqi ta’sirlardan himoyalangan bo‘lishini ta’minlashga qaratilgan degan fikr mavjud.
Qonuniy taraqqiyotlar bo‘yicha, 2024 yil aprelida Prezident Joe Biden ma’muriyati davrida AQSh keng jamoatchiligi uchun TikTokni sotish talab etilgan qonun qabul qilingan edi; bu qonun 2025 yil 20 yanvarda kuchga kirishi ko‘zda tutilgan edi, ammo bir necha marta kechiktirilgan holda kelajakdagi kelishuvlar orqali moslashuvchanlik ko‘rsatildi.
Rasman, (ilk bor) Trump ma’muriyati davrida Shanchilikxon Xi Jinping bilan telefon orqali muzokaralar bo‘lib o‘tganini aytgan edi; kelishuvga bir oz na dement bo‘lgan shaxslar o‘rtasidagi siyosiy tortishuvlar davom etmoqda. Mamlakatlar o‘rtasidagi savdo munosabatlaridagi tortishuvlar esa bu mavzuni yanada murakkablashtirmoqda.
Ekspertlar fikricha, TikTok platformasi AQSh–Xitoy munosabatlarining “narsalari” sifatida ko‘rilmoqda. MIT’da o‘qiydigan Alvin Graylin: "So‘nggi kunlarda tortishuvlar yumshab borayotgani matbuotda ko‘rinmoqda; Beijing tomonidan kelishuv tuzilishi endi kamroq tasdiqlash, ko‘rib chiqish va yuqori darajadagi deeskalatsiya qoidalariga mos kelmoqda" deb ta’kidlaydi.
Yangi kelishuv Foydalanuvchilarning yashash shartlariga ta’siri masalalarini olg‘a surmoqda. White House matbuot xizmati INLIBER bilan bog‘lanmay qoldi, Oracle va Silver Lake izoh berishdan bosh tortdilar. MGX ham izoh talabiga javob berish uchun so‘rovga qo‘l urdi. Senatdagi Demokrat senator Ron Uayden (Ron Wyden) bu kelishuv amerikalik foydalanuvchilarning maxfiyligini haqiqatan himoya qilolmaydi, deb tanqid qildi.
Shu bilan birga, TikTok AQShda kichik biznes egalari uchun muhim platforma bo‘lib qolaverayotganini ta’kidlashdi: qariyb yetti milliondan ortiq kichik bizneslar foydalangan bo‘lib, foydali shartlar bo‘yicha daromad ulushini qozonishi aytilmoqda. Tadbirlar va forumlarda o‘z mijozlarining ijodiy kontentini ommalashtirishga intilish davom etmoqda.
Ekspertlar fikri
„TikTok muxim aylanada baham ko‘riladi; AQSh–Xitoy munosabatlarining o‘zaro kelishuv yo‘llarini belgilab beradi,“ deb ta’kidlaydi MIT mutaxassisi Alvin Graylin. „Keltirilgan strukturali kelishuv deeskalasiyani osonlashtiradi va har ikki poyga o‘z foydasini ko‘radi.“
Qisqa xulosa
ByteDance tomonidan tuzilgan qo‘shma korxona TikTokning AQSh bozoridagi borligini ishonchli tarzda saqlab qolishga qaratilgan. Ushbu kelishuv orqali Hash yolida sotuv talablari kamaytirilishi kutilmoqda, lekin siyosiy va xalqaro xavfsizlik bo‘yicha munozaralar davom etmoqda. Algoritmning AQSh foydalanuvchilar ma’lumotlari asosida qayta o‘qitilishi esa foydalanuvchilar maxfiyligi va platformaning xavfsizligini mustahkamlashga xizmat qiladi.
Ko‘rinish: TikTokni himoya qiluvchi kelishuv AQSh–Xitoy munosabatlarining kelajagini shakllantiradi va deeskalasiyani yo‘lga qo‘ydi. BBC
Siz Iqtisodiyot bo'yicha eng so'nggi yangiliklar va aktual voqealarni 19-12-2025 sanasida topdingiz. Maqola sarlavhasi: " TikTok AQSh bozorini saqlash uchun qo‘shma sarmoyaga rozi bo‘ldi " sizga Iqtisodiyot sohasidagi eng dolzarb va ishonchli ma'lumotlarni taqdim etadi. Har bir yangilik chuqur tahlil qilingan va sizga foydali bilimlar berish uchun tayyorlangan.
TikTok AQSh bozorini saqlash uchun qo‘shma sarmoyaga rozi bo‘ldi haqidagi ma'lumotlar sizga Iqtisodiyot bo'yicha qarorlaringizni yanada to'g'ri qilishga yordam beradi. Saytimizda yangiliklar doimiy yangilanadi va Jurnalstika standartlariga to'liq javob beradi.