Quloq Pardasining Shikastlanishi: Sabablari, Belgilari va Davolash Usullari

Quloq pardasi – o‘rta quloq va tashqi quloq kanalini ajratib turuvchi ingichka to‘qima bo‘lib, u ovoz to‘lqinlari kirganda titraydi. Agar quloq pardasi shikastlansa, ovoz to‘lqinlarining o‘rta quloq suyaklarigacha yetib borishi qiyinlashadi va eshitish pasayadi.

Quloq pardasining shikastlanishi yoki yirtilishi ko‘pincha perforatsiya deb ataladi. Ba’zan bu holat eshitishning doimiy yo‘qolishiga olib kelishi mumkin.

Quloq pardasining shikastlanish sabablari

Infeksiya

Quloq infeksiyalari, ayniqsa bolalarda, quloq pardasining yorilishiga sabab bo‘lishi mumkin. Infeksiya natijasida pardaning orqasida suyuqlik to‘planadi va bosim oshishi tufayli pardada yirtilish yuzaga keladi.

Bosim o‘zgarishlari

Quloq ichidagi va tashqarisidagi bosim farqi quloq pardasining shikastlanishiga olib keladi. Bu holat barotravma deb nomlanadi va quyidagi holatlarda yuzaga kelishi mumkin:

• skuba sho‘ng‘ish
• samolyotda uchish
• baland tog‘larda sayohat qilish
• to‘g‘ridan-to‘g‘ri kuchli zarba

Jarohatlar va travmalar

Quloqqa yoki boshga tushgan jarohatlar ham quloq pardasini yorilishiga sabab bo‘lishi mumkin. Masalan:

• quloqqa kuchli zarba
• sport paytida jarohat olish
• quloqqa tushib ketish
• avtomobil halokatlari

Shuningdek, quloqqa juda chuqur kiritilgan paxta tayoqchasi, tirnoq yoki ruchka kabi buyumlar ham zarar yetkazadi. Juda baland va keskin shovqinlar (akustik travma) ham pardani yorib yuborishi mumkin, ammo bu holatlar kamroq uchraydi.

Quloq pardasi yorilishining belgilari

Eng asosiy belgisi – quloqdagi og‘riq bo‘lib, u kuchli yoki o‘tkir bo‘lishi mumkin. Og‘riq bartaraf bo‘lgach, quloqdan suvli, qonli yoki poyaga o‘xshash suyuqlik oqishi boshlanadi. Bu holat pardaning yorilganidan dalolat beradi.

Shuningdek, vaqtinchalik eshitish pasayishi, quloqlarda doimiy shovqin yoki aylanib ketish (g‘ayrioddiy bosh aylanishi) kuzatilishi mumkin.

Quloq pardasining yorilishini tashxislash

Shifokor quyidagi usullar orqali tashxis qo‘yadi:

• quloqdan oqayotgan suyuqlik namunasi orqali infeksiya bor-yo‘qligini aniqlash
• otiskop yordamida quloq kanalini ko‘zdan kechirish
• eshitish qobiliyatini tekshirish
• tympanometriya yordamida quloq pardasining bosimga reaksiyasini o‘rganish

Agar zarurat bo‘lsa, shifokor sizni quloq, burun va tomoq kasalliklari mutaxassisi – ENT shifokoriga yo‘naltirishi mumkin.

Quloq pardasining yorilishi davosi

Davolash asosan og‘riqni kamaytirish va infektsiyani oldini olishga qaratilgan.

Yopish usuli (patching)

Agar parda o‘z-o‘zidan tiklanmasa, shifokor maxsus dori vositalari bilan ishlangan qog‘oz parchasi yordamida yirtilishni yopishi mumkin. Bu jarayon pardaning tiklanishini rag‘batlantiradi.

Antibiotiklar

Infeksiyani yo‘q qilish va yangi infektsiya paydo bo‘lishini oldini olish uchun og‘zaki antibiotiklar yoki quloqqa tomiziladigan dori vositalari buyuriladi.

Jarrohlik aralashuvi

Kamdan-kam hollarda, parda teshigini yopish uchun jarrohlik – timpanoplastika amaliyoti zarur bo‘ladi. Bu jarrohlikda tana boshqa joyidan olingan to‘qima parda teshigiga tiklanadi.

Uy sharoitida yordam

Issiq va og‘riq qoldiruvchi vositalar yordamida uy sharoitida og‘riqni kamaytirish mumkin. Quloqqa iliq va quruq kompress qo‘yish foydali.

Burunni haddan tashqari puflashdan saqlaning, chunki bu quloq bosimini oshirib, shifo jarayonini sekinlashtiradi. Quloqdagi suyuqlikni tozalash uchun shifokor tavsiya qilmaguncha, dorixona mahsulotlarini ishlatmang.

Bolalarda quloq pardasi shikastlanishi

Bolalarda quloq kanali torligi va sezgirligi tufayli quloq pardasi oson shikastlanadi. Paxta tayoqchasini haddan tashqari chuqur kiritish yoki kichik buyumlarni quloqqa solish oqibatida ham yirtilish yuzaga keladi.

Bolalarda quloq infektsiyalari ko‘p uchraydi va ular quloq pardasining yorilishiga olib keladi. 3 yoshgacha bo‘lgan bolalarning 5 dan 6 qismida kamida bir marta quloq infektsiyasi bo‘ladi.

Agar bolada quyidagi belgilardan biri paydo bo‘lsa, darhol shifokorga murojaat qiling:

• og‘riq (yengil yoki kuchli)
• quloqdan qon yoki poyaga o‘xshash suyuqlik oqishi
• ko‘ngil aynishi, qayt qilish yoki bosh aylanishi
• quloqlarda doimiy shovqin

Bolalar uchun quloq pardasi shikastlanishini oldini olish uchun ularni quloqlariga hech qanday buyum kiritmaslikka o‘rgating va sovuq yoki burun yo‘llari infektsiyasi davrida samolyotda uchishni cheklang.

Quloq pardasining shikastlanishidan keyingi tiklanish

Ko‘pchilik hollarda quloq pardasi o‘z-o‘zidan tiklanadi va eshitish qobiliyati vaqtinchalik pasayadi. To‘liq tiklanish odatda bir necha hafta ichida sodir bo‘ladi.

Agar jarrohlik amaliyoti o‘tkazilgan bo‘lsa, odatda bir-ikki kundan keyin kasalxonadan chiqish mumkin va to‘liq sog‘ayish 8 haftagacha davom etadi.

Quloq pardasining yorilishini oldini olish choralar

Oldini olish bo‘yicha maslahatlar

• Quloqni quruq saqlang va infektsiyani oldini oling.
• Vanna qabul qilish paytida quloqqa paxta solib, suv kirishini to‘xtating.
• Quloq to‘liq tuzaguncha suzishdan saqlaning.
• Agar quloq infektsiyasi bo‘lsa, uni darhol davolang.
• Sovuq yoki sinus infektsiyasi paytida samolyotga chiqishdan tiyiling.
• Quloq bosimini muvozanatlash uchun quloq plaginlari ishlating yoki chaynamoqni tavsiya qilinadi.
• Quloqqa hech qanday notanish buyum kiritmang; har kuni dush qabul qilish yaxshi gigiyenik choradir.
• Ovoz kuchli bo‘lgan joylarda, masalan, konsertlarda yoki qurilish maydonchalarida quloq himoyasidan foydalaning.

Oldinga qarash

Quloq pardasining shikastlanishining oldini olish oson va samarali bo‘lib, quloqni himoya qilish hamda shikastlanishdan saqlanishni talab qiladi. Ko‘pgina infektsiyalar uy sharoitida dam olish va quloqni himoya qilish orqali davolanadi. Agar quloqdan suyuqlik oqsa yoki og‘riq bir necha kundan ortiq davom etsa, shifokorga murojaat qiling. Bugungi kunda quloq pardasi perforatsiyasini aniqlash va davolash uchun ko‘plab samarali usullar mavjud.

Siz Jinsiy Salomatlik bo'yicha eng so'nggi yangiliklar va aktual voqealarni 31-05-2024 sanasida topdingiz. Maqola sarlavhasi: " Quloq Pardasining Shikastlanishi: Sabablari, Belgilari va Davolash Usullari " sizga Jinsiy Salomatlik sohasidagi eng dolzarb va ishonchli ma'lumotlarni taqdim etadi. Har bir yangilik chuqur tahlil qilingan va sizga foydali bilimlar berish uchun tayyorlangan.

Quloq Pardasining Shikastlanishi: Sabablari, Belgilari va Davolash Usullari haqidagi ma'lumotlar sizga Jinsiy Salomatlik bo'yicha qarorlaringizni yanada to'g'ri qilishga yordam beradi. Saytimizda yangiliklar doimiy yangilanadi va Jurnalstika standartlariga to'liq javob beradi.