MDMA: Organizmga Ta'siri va Uzoq Muddatli Natijalari

MDMA ning ko'p miqdorda va doimiy iste'moli serotonin ishlab chiqarilishiga uzoq muddatli ta'sir ko'rsatishi aniqlangan, biroq uning uzoq muddatli ijobiy ta'sirlari haqida ilmiy ma'lumotlar hali ham o'rganilmoqda.

MDMA, ko'pincha «ekstazi» yoki «molli» nomi bilan tanilgan, stimulyator va gallyutsinogen ta'sirga ega sun'iy modda hisoblanadi.

2021-yilgi Milliy Narkotiklar va Sog'liq Bo'yicha Tadqiqotga ko'ra, taxminan 2,2 million odam so'nggi bir yil ichida kamida bir marta MDMA iste'mol qilganini bildirgan.

MDMA kokain yoki metamfetamin kabi kuchli qaramlik keltirib chiqarmasada, undan noto'g'ri foydalanish ehtimoli mavjud. Ayniqsa, doimiy va ko'p miqdorda qo'llash miyadagi serotonin tizimiga uzoq muddatli ta'sir ko'rsatishi mumkin.

Quyida, MDMA ni nafaqat ko'ngilochar maqsadda, balki tibbiy maqsadlarda uzoq muddatli qo'llash ta'siri haqida ilmiy tadqiqotlar natijalarini ko'rib chiqamiz.

MDMA ning ko'ngilochar maqsadda uzoq muddatli ta'siri

Methilendioximetanfetamin (MDMA) tanada qisqa muddatda quvonch, energiya oshishi va sezgirlikni kuchaytiradigan sun'iy dori sifatida tanilgan.

Garchi MDMA ko'pincha «party» dori sifatida qaralsa-da, ba'zi tadqiqotlar uning uzoq muddatli psixologik va jismoniy salomatlikka salbiy ta'sirlari bo'lishi mumkinligini ko'rsatadi.

2000-yilda chop etilgan dastlabki tadqiqotda MDMA ning uzoq muddatli kognitiv ta'sirlari o‘rganilgan.

Ushbu ko‘rib chiqishda hayvonlar va odamlar ustida olib borilgan tadqiqotlar MDMA ning miyadagi serotonin tizimiga salbiy ta’sir ko‘rsatishini aniqlagan.

Serotonin — bu hissiyotlar, xotira va og‘riqni boshqarishda muhim rol o‘ynovchi neyrotransmitterdir.

Insonlar ustida o'tkazilgan tadqiqotlarda MDMA ning og'zaki, vizual va qisqa muddatli xotira, mantiqiy fikrlash va tanib olish qobiliyatlariga ta'sir qilishi ko'rsatilgan. Ba'zida MDMA doimiy iste'moli psixozga olib kelishi mumkin, ammo boshqa ruhiy buzilishlar kam uchraydi.

Shundan beri MDMA ning uzoq muddatli ta'siri bo'yicha faqat cheklangan miqdorda tadqiqotlar o'tkazilgan.

2019-yilda o'tkazilgan meta-tahlilda og'ir MDMA iste'moli miyadagi serotonin transportyorlari zichligini kamaytirishi mumkinligi aniqlangan. Bu ta'sir dozaga va foydalanish chastotasiga bog'liq bo'lishi mumkin.

Boshqa tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, MDMA serotonin tizimidan tashqari dopamin va GABA tizimlariga ham ta'sir qilishi mumkin. Dopamin va gamma-aminobutirik kislota (GABA) ham kayfiyat va zavqni boshqarishda ishtirok etadi.

Oldingi tadqiqotlarda MDMA noto'g'ri qo'llanilishi immun tizimining zaiflashishiga olib kelishi, stressga o'xshash zararli ta'sir ko'rsatishi aniqlangan.

Ammo ko'pgina tadqiqotlar hayvonlardagi tajribalarga asoslangan bo'lib, insonlarda ham xuddi shunday ta'sirlar borligini aniqlash uchun qo'shimcha tadqiqotlar talab qilinadi.

Umuman olganda, MDMA ning uzoq muddatli ta'siri haqida ilmiy ma'lumotlar cheklangan va ko'proq insonlar ustida tadqiqotlar o'tkazilishi zarur.

Bir martalik MDMA qabul qilishning uzoq muddatli ta'sirlari

MDMA ning asosiy psixodelik ta'siri odatda 3 soat davom etadi, ammo organizmdan to'liq chiqarilishi 40 soatgacha davom etishi mumkin.

Hatto bir marotaba MDMA qabul qilishdan keyin ham ta'sirlar kunlab yoki haftalab davom etishi mumkin. Ular orasida:

• ishtaha o'zgarishi
• aritmiya (yurak ritmi buzilishi)
• bezovtalik
• impulsivlik
• tajovuzkorlik
• tashvish
• depressiya
• yurak sog'lig'iga zarar
• diqqat va kontsentratsiya muammolari
• xotira va kognitiv funksiyalardagi o'zgarishlar
• uyqu odatlarining buzilishi

Bu alomatlar odatda yengil bo‘lib, tezda yo‘qoladi, ammo dozani oshirishda ular kuchayishi mumkin.

Tibbiy maqsadda MDMA ning uzoq muddatli ta'sirlari

Hozirda MDMA AQShda I jadval dori sifatida tasniflangan bo‘lib, hech qanday tibbiy maqsadlarda rasmiy tasdiqlanmagan. Shunga qaramay, dastlabki ilmiy tadqiqotlar MDMA ning kelajakda ba'zi ruhiy kasalliklarni davolashda foydali bo‘lishi mumkinligini ko‘rsatmoqda.

2021-yilda nashr etilgan sharhida MDMA va boshqa gallyutsinogenlar ruhiy salomatlik muolajalarida qo‘llanishi haqida ma'lumotlar o‘rganilgan.

Ushbu sharhga ko‘ra, MDMA xavotir va posttravmatik stress buzilishi (PTSD) kabi holatlarda foydali bo‘lishi mumkin. Bir necha tadqiqotlar MDMA ning og‘ir PTSD simptomlarini uzoq muddat davomida kamaytirishini ko‘rsatgan.

2022-yildagi katta kuzatuv tadqiqotida MDMA iste'moli depressiya xavfini kamaytirishi mumkinligi aniqlangan, ammo buni tasdiqlash uchun qo‘shimcha tadqiqotlar kerak.

MDMA ni tibbiy maqsadda qo‘llash uchun uning foydalari va xavflarini chuqur o‘rganish zarur bo‘ladi.

Tadqiqotlarda ishtirok etish imkoniyati

Agar MDMA ning ruhiy salomatlikka ta'siriga qiziqsangiz, klinik tadqiqotlarda ishtirok etish orqali ilmiy izlanishlarga hissa qo‘sha olasiz. Ko‘plab olimlar MDMA ning qonuniyligini o‘zgartirish va yanada kengroq tadqiqotlar o'tkazish uchun harakat qilishmoqda.

Hech qachon terapevtingiz yoki shifokoringiz bilan maslahatlashmasdan klinik sinovlarda qatnashmang. Agar ular bunday davolash siz uchun foydali bo‘lishi mumkinligini aytsa, ClinicalTrials.gov saytida mavjud tadqiqotlar bilan tanishishingiz mumkin.

MDMA xavfsizmi?

Klinik sharoitda MDMA xavfsiz davolash usuli sifatida ko‘rsatilgan. Ammo ko‘pchilik ko‘ngilochar maqsadda sotib olingan MDMA ning sof ekanligiga ishonadi.

Retsept bo‘yicha beriladigan dorilar qat’iy nazorat ostida ishlab chiqarilsa, ko‘ngilochar dorilar esa nazoratsiz bo‘lib, ular turli zaharlovchi aralashmalarni o‘z ichiga olishi mumkin.

Masalan, ko‘chalarda sotiladigan MDMA tarkibida metamfetamin, ketamin, dekstrometorfan yoki kokain kabi zararli moddalar bo‘lishi ehtimoli yuqori. Bu moddalar siz bilmay iste’mol qilsangiz sog‘lig‘ingizga katta zarar yetkazishi mumkin.

Qo‘shimcha ravishda, AQShning Narkotiklarni Nazorat Qilish Boshqarmasi (DEA) «Molli» nomi ostida sotilayotgan dorilarning aslida metilon va etilon kabi zararli moddalar ekanligini aniqlagan.

Shuningdek, alkogol va MDMA ni birga iste’mol qilish yon ta’sirlarni kuchaytirishi mumkin, shuning uchun bu ikki moddaning birgalikda qo‘llanishi tavsiya etilmaydi.

Xulosa

MDMA — quvonch, sezgirlik va empatiya hissini oshiruvchi stimulyator va gallyutsinogen dori. Qisqa muddatli ta'sirlari bir necha soat davom etsa-da, doimiy yoki ko'p miqdorda iste'mol qilish miyaga uzoq muddatli ta'sir ko'rsatishi mumkin.

Hozirda MDMA PTSD va boshqa ruhiy kasalliklarni davolash uchun sinovdan o'tkazilmoqda. Dastlabki natijalar uning uzoq muddatli ijobiy ta'sir ko'rsatishi mumkinligini ko'rsatmoqda.

Agar siz yoki yaqinlaringiz MDMA kabi moddalarga munosabatingizni o'zgartirishni xohlasangiz, sog'liqni saqlash mutaxassisi bilan maslahatlashishdan tortinmang. To‘g‘ri yordam va davolash bilan odatlarni o‘zgartirish uchun zarur vositalarni o‘rganishingiz mumkin.

Siz Jinsiy Salomatlik bo'yicha eng so'nggi yangiliklar va aktual voqealarni 20-06-2023 sanasida topdingiz. Maqola sarlavhasi: " MDMA: Organizmga Ta'siri va Uzoq Muddatli Natijalari " sizga Jinsiy Salomatlik sohasidagi eng dolzarb va ishonchli ma'lumotlarni taqdim etadi. Har bir yangilik chuqur tahlil qilingan va sizga foydali bilimlar berish uchun tayyorlangan.

MDMA: Organizmga Ta'siri va Uzoq Muddatli Natijalari haqidagi ma'lumotlar sizga Jinsiy Salomatlik bo'yicha qarorlaringizni yanada to'g'ri qilishga yordam beradi. Saytimizda yangiliklar doimiy yangilanadi va Jurnalstika standartlariga to'liq javob beradi.