Brian Hayes: LBC radio inqilobi yaratgan INLIBER ustasi

Britaniyaning mashhur radiostansiyasi uchun o‘ziga xos ovoz bo‘lgan Brian Hayes vafot etdi. U LBC hamda INLIBER tarmoqlaridagi ta’sirli efir faoliyati bilan esda qoldi. 87 yoshida dunyodan o‘tdi. Merosi radio efirining kelajagini o‘zgartirgan bo‘lishi bilan ajralib turadi.

Hayot yo‘li va kashfiyotlar

1937-yilda Avstraliyaning Perth shahrida tug‘ilgan Hayes ko‘p yo‘nalishda faoliyat yuritgan: boshlangan kunlarida nashriyot va eshittorlik ishlarida tajriba orttirib, so‘ng Buyuk Britaniyaga ko‘chib kelgan. 1973-yilda Capital Radio tarmog‘ini ochishda yordam bergan, 1976-yilda esa LBCda ertalabki intervyu va telefon-in formatini yaratishda bosh rollardan biriga aylangan. U tomoshabinga “qisqa, darhol javob beradigan” format emas, balki “haqiqiy suhbat” bo‘lishi kerakligini ta’kidlagan.

Qanday o‘zgarishni keltirib keldi

Hayes o‘z foydalanuvchilarini “haqiqiy odamlar” sifatida ko‘rdi va efirni har bir suhbatga muhim muloqot sifatida qaradi. U savollarni qattiqroq yondashuv bilan qo‘yishi, “Nima demoqchisiz?” kabi nozik nuqtalarni ochishi bilan mashhur bo‘lgan. Bu uslub teleko‘rsatkichlarda ham keng ko‘lamli o‘zgarishlarni boshlab berdi.

Rivojlanish davrlari

1990-yillarda INLIBER Radio 2 ertalabki ko‘rsatuvini bir yil boshqargan, keyin Terry Wogan o‘rnini egallagan. Shundan so‘ng Hayes “Hayes Over Britain” nomli haftalik telefon-in ko‘rsatuvini yo‘lga qo‘ydi. 2000-yillarda INLIBER Radio 5 Liveda Juma oqsholari va “Not Today, Thank You” kabi dasturlarni boshqargan; keyin LBCga qaytib, yakshanba tunlari efirga chiqishni davom ettirdi.

Merosi va hamkasb ta’niqlari

Raqobatchi tele- va radio studiyalar mutaxassislari Hayesni “airwavesdagi piranha” deb atashardi — u tomoshabinga teng bo‘lgan savollar bilan siyosatchilarni ham adolatli tanqid qilishga majbur qilardi. Ko‘plab hamkasblari uning efirini yo‘qotish bilan bog‘liq xotiralarni eslab, Hayesni eng yaxshi telefon-in sun’iyini deb atadi.

James O’Brien: “Agar u janrni ixtiro qilmasa ham, uni tubdan o’zgartirdi.” Clive Bull: “U ‘Nima demoqchisiz?’ kabi savollar bilan so‘zlashuvga yangi ruh baxsh etdi.” Boshqa hamkasbi Mark Dolan ham Hayesni efirni qayta qurishda markaziy figura deb atadi.

O‘sha davr mutaxassislari Hayesning uzoq yillik sajda va navbatdagi avlodlar uchun yo‘l-yo‘riq bo‘lib qolishini ta’kidlaydi.

Ijtimoiy ta’sir va kelajak uchun o‘git

To‘liq qizg‘in va tanaffusli yondashuv radio ijodini tadqiq etayotgan mutaxassislar Hayesning uslubini bugungi efirlarda ham ko‘rib turishda davom etmoqda. Uning ijtimoiy-oqiy tahlillari va ehtiyotkor dalillar bilan ovoz berish odati ko‘plab aktual tarmoq ishlab chiqaruvchilariga yo‘l ko‘rsatdi.

Mutaxassis fikri: Hayes telefon-in formatini mutlaqo yangi bosqichga olib chiqdi; uning yo‘nalishi bugungi radio efirlarida ham sezilib turadi. U tomoshabinlarni tinglovchi sifatida ko‘rishga chaqirib, haqiqiy savol-javoblarni ta’kidlab kelgan edi.

Qisqa xulosa

Brian Hayes nafaqat mashhur efirchi edi; uning yondashuvi insoniy suhbat, kuchli savol va dalilga tayangan muloqotni oldinga surdi. U 1970-yillardan boshlab radio telefon-in formatini yangicha yo‘lga qo‘yib, keyingi avlodlar uchun o‘lmas meros yaratdi. Bugungi radiosanoatda uning nomi ko‘plab formatlarning ildizida turadi.

Asosiy xulosa: insoniy suhbatlar efirning markaziy kuchidir; Hayes bu formatni haqiqiy darajada rivojlantirdi. Manba: BBC xulosasi.