5 oylik chaqaloq rivojlanishi: harakatlar va ilk so‘zlar sarguzashti

5 oylik chaqaloq hayoti yangi va muhim o‘zgarishlar davridir. Aynan shu yoshda bolalar faol ravishda harakatlana boshlaydi, ba'zilari esa ota-onalarni hayratga soladigan ilk so‘zlarini talaffuz qilishadi.

Har bir ona farzandining ilk so‘zlarini, samimiy his-tuyg‘ularini kutadi. 5 oylik chaqaloq nima qila oladi? Yaqin orada uning rivojlanishida qanday o‘zgarishlar yuz beradi?

5 oylik chaqaloqning qobiliyatlari: oyoqlar harakati va qo‘l mahorati

Bu yoshdagi chaqaloqning vazni odatda 6,7 dan 8,4 kilogrammgacha, bo‘y uzunligi esa 64 dan 68 santimetrgacha bo‘ladi. Demak, u tug‘ilgandan so‘ng vazni ikki barobar oshgan va bo‘yi taxminan 14-16 sm ga uzunlashgan — ya'ni u anchagina o‘sib ulg‘aygan.

Ko‘plab bolalar 5 oylikda orqa yotgan holatdan qorinsimon holatga va aksincha o‘z-o‘zidan burila boshlaydi. Bunday harakatlarni aniqlagan zahoti, ular oyoqlarini faol silkitib, «baliqcha» pozasida harakatlanishga tayyorlanayotgandek bo‘ladi. Bu reflekslar bolaning tez orada mustaqil harakatlana boshlashiga tayyor ekanligini ko‘rsatadi.

Eslatib o‘tamiz, chaqaloq burilishni boshlaganidan so‘ng uni yotgan joyda yolg‘iz qoldirmang. Hatto 30-40 sm balandlikdan tushib ketish ham jiddiy jarohatlarga olib kelishi mumkin.

Hozircha chaqaloq mustaqil o'tira olmaydi va uni majburan o'tirishga majburlash kerak emas. Ammo u maxsus stul yoki yostiqlarda yarim o'tirgan holatda o‘zini qulay his qiladi.

5 oylik chaqaloq qo‘lini mustahkam bosingan holda, ikki qo‘li bilan narsalarni ushlab, ularni yuziga yaqinlashtirishi, hatto bir qo‘lidan boshqa qo‘liga o‘tkazishi mumkin. Shuningdek, u o‘zlashtirish jarayonining yangi bosqichida — o‘z boshini boqish uchun shisha yoki suv idishini mustaqil ushlab turishni boshlaydi.

5 oylik chaqaloqning uyqu tartibi

Ko‘pchilik chaqaloqlar 5 oylikda kechasi uzluksiz uxlaydi, ammo barchasi ham emas. Uyquga tayyorlash uchun kechki payt iliq vannani odat qiling, so‘ng uni yengil ko‘tarib, qo‘shiq kuylang yoki ertak ayting.

Chaqaloq uxlayotgan paytda emas, uxlab qolayotganida yotqizishni odat qiling. Bu uning mustaqil uyg‘onish va uxlab qolishni o‘rganishiga yordam beradi.

Kunduzgi uyqu odatda ikki marta, ertalab va tushdan keyin bo‘ladi. Chaqaloq charchaganidan keyin emas, balki uxlab qolishga tayyor ekanida yotqizish foydalidir.

Atrofdagi dunyo ranglari qanday ko‘rinadi?

5 oylik chaqaloqning ko‘zi sezilarli darajada rivojlanmoqda. U endi turli masofalardagi narsalarni aniq ko‘ra oladi va ko‘zlarini burmaydi.

Ranglarni qabul qilish ham o‘zgaradi: endi bola bir rangning bir nechta soyalari farqini sezadi. Eng ko‘p qizil, ko‘k va sariq kabi yorqin, kontrast ranglarga e'tibor beradi.

5 oylik chaqaloqning nutq rivojlanishi

Bu yoshda bola faol tovush chiqaradi, ba'zilari esa «ba-ba», «da-da» kabi tovushlarni takrorlaydi. Ammo bu so‘zlar hali ma'noli emas — ular shunchaki tovushlarning birikmasi. Bir necha oy o‘tib, bu tovushlar farzandingiz uchun ma’noli so‘zlar bo‘lib shakllanadi.

5 oylik chaqaloq atrofdagi tovushlarni farqlashni boshlaydi. Masalan, itning qichqirishi bilan avtomobil signalini alohida qabul qiladi.

Bola ovozlar bilan o‘ynashni yoqtiradi: ba'zilar unga yoqadi, boshqalari esa yoqmasligi mumkin. Eng yoqimli ovoz esa ona ovozi bo‘ladi.

Amaliy maslahatlar

1. 5 oylik bola musiqa bilan faol shug‘ullanadi. Turli janrlardagi musiqalarni tinglatib ko‘ring — klassika, jazz, pop. Bu unga ko‘ngil ochish va ritmni his qilish imkonini beradi.

2. Yangi narsalarni qo‘liga berganingizda, ularning nomini aniq va baland ovozda ayting: «Bu — to‘p», «Bu — quyoncha», «Bu — shapkang». Bu so‘z boyligini oshirishga yordam beradi.

3. Chaqaloqning karavotidagi osilgan o‘yinchoqlarni olib tashlang, chunki u oyoqqa turib, ularga osilib qolishi mumkin.

4. 5-6 oylik chaqaloq o‘z aksini oynada qiziqish bilan ko‘radi. Xavfsiz oynali o‘yinchoq bilan unga ushbu zavqni taqdim eting.

5. Uyda xavfsizlikni ta'minlang: elektr rozetkalarni yashiring, zaharli vositalarni qo‘l yetmaydigan joyga qo‘ying, kichik buyumlarni chaqaloq qo‘liga tegmasligi uchun ehtiyot choralarini ko‘ring. Shuningdek, issiq ichimliklar va elektr jihozlarini xavfsiz joyda saqlang.

5 oylik chaqaloqning asosiy ko‘nikmalari

Bu yoshda chaqaloq asta-sekin mustaqil harakat qiluvchi va atrofdagi dunyo bilan faol muloqot qiluvchi shaxsga aylanadi. Quyida uning asosiy ko‘nikmalari keltirilgan:

• Orqa yotgan holatdan qorinsimon holatga va aksincha burila oladi;
• Qo‘llari ushlab turilganda bir necha soniya oyoqda tura oladi;
• Belini qo‘llab-quvvatlaganda uzoq vaqt o'tirishi mumkin; ba'zilar karavotning chetiga ushlanib o'tirishni ham boshlaydi;
• Bir nechta o‘yinchoq orasidan navbat bilan tanlaydi;
• Ikkala qo‘li bilan narsalarni ishonch bilan ushlaydi;
• Bir rangning bir nechta soyalari va turli tovushlarni farqlaydi;
• Ko‘p turdagi tovushlar chiqarib, nutq rivojlanishi uchun tayyorgarlik ko‘radi, ammo hali ma'noli so‘zlar aytmaydi.

Foto: Getty Images

Siz Sog‘lomlik va Farovonlik bo'yicha eng so'nggi yangiliklar va aktual voqealarni 09-09-2023 sanasida topdingiz. Maqola sarlavhasi: " 5 oylik chaqaloq rivojlanishi: harakatlar va ilk so‘zlar sarguzashti " sizga Sog‘lomlik va Farovonlik sohasidagi eng dolzarb va ishonchli ma'lumotlarni taqdim etadi. Har bir yangilik chuqur tahlil qilingan va sizga foydali bilimlar berish uchun tayyorlangan.

5 oylik chaqaloq rivojlanishi: harakatlar va ilk so‘zlar sarguzashti haqidagi ma'lumotlar sizga Sog‘lomlik va Farovonlik bo'yicha qarorlaringizni yanada to'g'ri qilishga yordam beradi. Saytimizda yangiliklar doimiy yangilanadi va Jurnalstika standartlariga to'liq javob beradi.