Voyaga yetgan farzandlar uchun kuzatuv ilovalarini ishlatish xavfsizmi?
Mutaxassislar farzandlar mustaqilligi bilan xavfsizlik o‘rtasidagi muvozanatni ko‘rsatadi; kuzatuv ilovalari foydali bo‘lishi mumkin, ammo cheklanishlar ham bor.
Ota-onalar voyaga yetgan farzandlarining hayotini kuzatishni xohlashi mumkin, lekin bu yondashuv jamiyatda turli nuqtai nazarlarga sabab bo‘lmoqda. Bu maqola asosiy faktlar, ekspert fikrlari va hayotiy misollarga asoslanadi.
Ota-onalar farzandlarining joylashuvini ko'rsatadigan ilovalardan foydalanish keng tarqalgan bo‘lib, Buyuk Britaniyada o‘tgan tadqiqot 1 027 ota-ona orasida 67% ilovadan foydalanishini ko‘rsatdi; amalda esa kundalik aloqaga kamroq e'tibor qaratiladi — faqat 17% muntazam bog‘lanadi.
Kuzatuv ilovalari nima uchun ishlatilmoqda?
Dunyo bo‘ylab oilalar farzandlarining xavfsizligini oshirish uchun joylashuvni kuzatuvchi ilovalarni o‘rnatadi. Eng keng tarqalgan turlaridan biri — joylashuvni kuzatish ilovasi (Location tracking app) Life360 (Life360). Ota-onalar bu yordam orqali bolalar qayerda bo‘lganini ko‘rib, yo‘l-yo‘riq yuborish imkoniga ega bo‘ladi.
Ular bu vositani masalan, farzandlar mustaqil yo‘lga chiqayotgan paytda xavfsizlik uchun foydali deb baholaydi. Biroq ba'zi ota-onalar bu yondashuv bolalarning hayotiga bosim solishi mumkinligidan xavotirda.
Qanday ko'rsatmalar mavjud?
Unite Students tomonidan amalga oshirilgan so'rovda 1 027 talaba oilalaridan 67% joylashuvni ko‘rish ilovasini o‘rnatganini ko‘rsatdi; shu bilan birga, ular kundalik aloqa uchun katta vaqt ajratmaydi — 17% muntazam aloqada bo‘ladi.
Mutaxassislar nima deydi?
Mutaxassis fikri: Gospital yoki klinik shifokor Martin Brunet aytadi: bu shaxsiy tanlov bo‘lib, farzandlar o‘z mustaqilligiga yo‘l ochadi. Biroq qisqa muddatli tinchlanish hissi uzoq muddatda xavfli bo‘lishi mumkin, deb ogohlantiradi.
Real hayot misollari
Swansea shahridan Mariya Connolly o‘z 19 yoshli o‘g‘li Owain Hertfordshiredagi universitetga o‘tganidan so‘ng ham kuzatuv ilovasini ishlatishni davom ettirdi. Owain autizm kasalligi bilan yashaydi, shuning uchun onaning uning qayerda bo‘lganini bilishi xavfsizlik uchun ayni muddao bo‘lib qoldi. U kuniga ikki marta ilovani tekshiradi va telefonining zaryadlovchi quvvatini ham nazorat qiladi. U hayotida ko‘proq mustaqillikka intiladi, shunchaki onaning xavfsizlik hisini qo‘llab-quvvatlaydi.
Swansea shahridan Lian Hannam esa o‘zining yosh farzandi Erin Mae va 15 yoshli Ostyn Leeni kuzatuv ilovasini yoqtiradi. Erin Mae bu ilovani onasiga tavsiya qilgan — hozircha xavfsiz muhit yaratish uchun foydali deb hisoblaydi. Ona uchun tinchlik hisini beradi, chunki u farzandining qayerdaligini bilmoqda, lekin bosim ostida bo‘lishni xohlamaydi.
Noto‘g‘ri fikrlar va ehtiyot choralar
Brunet mutaxassisi aytadi: “Kuzatuv ilovalari sotuvchilarning mahsuloti bo‘lib, ularni xarid qilish bilan odamlar bu tinchlantiruvchi effektni umid qilmoqda. Biroq ular bolalarning hayotlariga doimiy nazorat o‘rnatish orqali o‘z o‘rnini yo‘qotishi mumkin.”
Xulosa
Kuzatuv ilovalari oilalarda xavfsizlikni kuchaytirishi mumkin, ammo farzandlarning mustaqillik rivojlanishi uchun muvozanat zarur. Mutaxassislar bolalarning real hayotiy sinovlardan o'tishini qo‘llab-quvvatlash orqali mustaqillikni rivojlantirish muhimligini aytadi. Har bir oila o‘z vaziyatiga mos, xavfsizlik va erkinlik o‘rtasidagi eng maqbul qarorni topishi kerak.
Asosiy xulosa: farzandlarning xavfsizligini ta’minlash uchun kuzatuv ilovalaridan foydalanish mumkin, lekin mustaqillik uchun ularga moslashuvchan yondashish muhim. BBC maqolasi