Masquerade xazinasi: oltin quyoncha 82 550 funt sterlingga sotildi
Dunyo bo'ylab qidiruvchilarni jalb qilgan sirli xazinani izlash voqeasi, 1982-yilgacha davom etgan sirli jumboqlar va nihoyat auktsiondagi yirik sotuv haqida ma’lumotlar.
Sirli xazinani izlash tarixi dunyodagi ko‘plab odamlarda yanada katta qiziquvchanlik uyg‘otdi. Bu voqea 1979 yilda boshlanib, o‘ziga xos san’at asari sifatida yirik rezonansga aylangan Masquerade (Panjara) kitobi orqali yetib kelgan: oltin quyoncha so‘nggi nuqtai ko‘rsatkichlar orqali topilishi kerak edi. Bugun u XX asrning eng qiziqarli xazinalaridan biri sifatida e’lon qilinmoqda.
Xazinani yashirish joyi va iqtisodiy kontekst
Bedfordshire provinsiyasidagi Ampthill Park ichida 18-karat oltindan yasalgan quyoncha, terrakotta qobiq ichiga solinib mum yo‘qotuvchi sham yo‘li bilan yashirilgan edi. Bu yodgorlik taxminan 12,000 000 funt sterling qiymatiga ega edi deb baholangan bo‘lsa-da, haqiqiy baho yillar o‘tganidan keyin auktsionda aniqlangan.
Masquerade kitobi va jumboqlar
Rassom Kit Uilliams yaratgan Masquerade kitobi sirli jumboqlar bilan to‘ldirilgan bo‘lib, quyonchani qayerda yashirishganni ko‘rsatish uchun ko‘plab kutilmagan belgi va manbalarga yo‘l qo‘yilgan edi. Bu jumboqlar dunyo bo‘ylab xazinachilarni jalb qilib, 1982-yilda asarning o‘zi ochiq-oydin topilgan payt shov-shovaga aylangan.
Uchish yo‘llari: odamlar, safarlar va sirlar
Qiziquvchilar odamlari qunqishadi: xalqlar Birlashgan Qirollik bo‘ylab mas’uliyatli safarlarga yo‘l oldi. Bir qatnov: “Masquerade Treasure Tours” nomli 10 kunlik reyslar bo‘lib, qatnovchilar Britaniya bo‘ylab sayohat nuqtalariga yo‘l olgan.

Shaxsiy izlovchilar orasida Dugald Thompson noma bilan Ken Thomas deb yo‘qlangan kishi paydo bo‘lib, o‘zining yuzini yashirish uchun ahalidan sharf taqiqqan holda intervyular berishda davom etgan.
Bu sirli qidiruv oxiri moliyaviy yoki ijtimoiy munosabatlar tufayli keskin xabarlarga sabab bo‘lgan xabarlar ham ko‘rinib qoldi.
O‘lchanmagan san’at asari: quyonchaga o‘ziga xos ko‘lankalar
Qolaversa, quyoncha Ruby ko‘z va turkuaz rangli toshlar bilan bezatilgan sakrashli tana dizayniga ega bo‘lib, pashshaga o‘xshash bo‘lgan naqshlar ham qo‘shilgan edi. 1988-yilda undan oldin sotilgan bo‘lib, ikki firmaning qizil sohiblariga tegishli bo‘lgan.
Rassom Williams aytganidek, “Hozir uning egalari Masquerade xazinasi ko‘rgazmalariga ochiq bo‘lishini istashadi: V&A muzeyi va Sidney Opera Uyi.” U qo‘shimcha qilib, “Quyoncha” har doim noma’lum yo‘lga qadam tashlab, yangi sarguzashtga yaqinlashadi – bu safar ham qiziqishni uyg‘otadi, deydi.
Auktsiondagi natija va ta’kidlari
Sotheby's bosh zargarlik bo‘limi rahbari Tabitha Downer aytishicha, oldindan barqaror takliflar bo‘lgan, lekin “mos ravishda raqobatlashuvchi savdolar” ning kuchli bosimi natijasida oltin quyoncha o‘lchamli sotuvga erishdi: 82 550 funt sterling (taxminan 1,296,000,000 so‘mga yaqin) bo‘lib, Buyuk Britaniyada joylashgan yakka sotuvchiga tegdi.
Qayd etilgan narx boshlang‘ich diapazonidan farqli ravishda bozordagi katta qiziqish va raqobat tufayli yuqori bo‘ldi.
Nihoyat: xulosa va kelajak
Endilikda quyoncha yana ijodiy faoliyat yo‘lini bosib, mualliflarning ijodiy merosi sifatida saqlanadi. Ekspertlar bu voqeani bozor talabi, shaxsiy xazinalar va madaniyat tarixi uyg‘unligining yorqin namoyon bo‘lishi deb baholashadi.
Ekspertlar fikricha, bu masalali xazinaga bo‘lgan qiziquvchanlik san’at va madaniyat bozorining yuksalishi bilan bog‘liq bo‘lib, noyob asarlar hali ham katta qimmatga sotiladi.
Qisqa xulosa
Masquerade xazinasining oltin quyonchasi auktsionda 82 550 funt sterlingga sotildi, bu uning raqobatbardosh bozor talabi tufayli yuzaga kelgan yuqori narx edi. Yillar davomida bu xazinani izlash tarixiy madaniyatga katta ta’sir ko‘rsatdi, Kit Williamsning san’at asari sifatida e’tirof etildi. Yana bir bor shunday sirli asarlar dunyo bo‘ylab o‘z o‘rnini topib, qadrlanishi davom etadi.
Asosiy xulosa: Sirli san’at asarlari bozorni rag‘batlantiradi; Masquerade xazinasi bu hodisaga yorqin misol bo‘ldi BBC News


